Laatste nummer – of niet?
Ruim dertig jaar berichtte India Nu over politieke, sociaaleconomische en culturele gebeurtenissen in India. Maar terwijl India zich explosief ontwikkelde, daalde de belangstelling voor de neerslag daarvan op papier. De gestage afname van het abonneebestand deed ons besluiten er een punt achter te zetten. Of wordt het een komma?

Het Nederlands Vaccin Instituut werd Bilthoven Biologicals
India op het overnamepad
De economische macht van India in de wereld neemt toe. Indiase overnames van westerse ondernemingen zijn geen uitzondering meer. Zo kocht het Serum Institute of India in 2012 het Nederlands Vaccin Instituut (NVI) van de Nederlandse overheid en doopte het om tot Bilthoven Biologicals. India Nu vroeg commercieel directeur Vincent Franssen naar het waarom en hoe.

Casper in India
‘Kijk eens’, zegt mijn moeder. Ze tilt me een stukje op, nieuwsgierig buig ik mijn hoofd naar het vliegtuigraampje. Ontelbare lichtjes vullen de duisternis. Overal waar ik kijk zie ik de lampen van de sloppenwijken, snelwegen en bazaars. ‘Dat is India’, fluistert mijn moeder.

India Toen
Bhopal 1984: Dood door schuld
In de nacht van 2 op 3 december 1984 ging het afschuwelijk mis in de pesticidenfabriek Union Carbide bij de stad Bhopal in de deelstaat Madhya Pradesh. Veertig ton giftig methylisocyanaat (MIC) ontsnapte als gaswolk uit opslagtanks. Het werd de grootste industriële ramp ter wereld, en de gevolgen zijn nog dagelijks merkbaar.
Daarom in deze India Nu 212 veel aandacht voor Bhopal: de feiten; een interview met Anita Kluge die het van nabij meemaakte; en een bijzondere fotoreportage.

Bhopal
Anita Kluge overleefde Bhopal
Anita Kluge was 14 toen Bhopal wereldnieuws werd. Ze woonde op 500 meter afstand van de bestrijdingsmiddelenfabriek van Union Carbide. Dertig jaar later leeft ze met haar Duitse man en twee kinderen in Amsterdam-Noord. Een terugblik op de grootste industriële ramp uit de geschiedenis.

Politiek
Mijnenveld tussen Modi en maoïsten
Terwijl de Congrespartij en de Aam Aadmi Partij (AAP) na hun zware nederlaag bij de parlementsverkiezingen van afgelopen mei hun wonden likken, is Narendra Modi van de hindoenationalistische BJP voortvarend aan de slag gegaan als premier van India. Daarbij stuit hij op een mijnenveld: de maoïstische rebellen.

Stop Kinderarbeid goes Africa
Malinees dagboek
De strijd tegen kinderarbeid heeft de wind mee. Boegbeelden Kailash Satyarthi en Malala kregen de Nobelprijs voor de Vrede, en de campagne Stop Kinderarbeid is nu ook neergestreken in Afrika om daar het succesvolle model van de Indiase MV Foundation ingang te doen vinden. Gerard Oonk, als directeur van de Landelijke India Werkgroep nauw betrokken bij Stop Kinderarbeid, bezocht een internationale bijeenkomst van kinderarbeidactivisten in Ségou en hield een dagboek bij.

Politiek
Modi’s hete hangijzers
In de aanloop naar de parlementsverkiezingen van mei dit jaar werd steeds duidelijker dat de regerende Congrespartij een pak slaag van de kiezer zou krijgen. Dat het zou uitlopen op een absolute meerderheid voor de hindoenationalistische BJP was toch een verrassing. Het roer gaat nu resoluut om. Maar waar vaart het schip heen?

Dalit-vrouwen marcheren het internet op
Nieuwe strijd
Southern trees bear strange fruit, zong Billie Holiday in 1939 over de racistische lynchpartijen in het zuiden van de Verenigde Staten. Blood on the leaves and blood at the root. Black bodies swinging in the southern breeze. Strange fruit hanging from the poplar trees. Op 29 mei 2014 hingen in een dorp in Uttar Pradesh twee dode Dalit-meisjes in een mangoboom. Bij gebrek aan een wc waren ze in het donker naar buiten gegaan. Mannen uit een hoge kaste verkrachtten hen en hingen hen op. Dalit-vrouwen ontwikkelen nieuwe strijdmethoden tegen het geweld dat zij dagelijks ondergaan.

Revolution of the mind
Boeddhisme in een sloppenwijk
Om mentaal te ontsnappen aan de discriminatie en uitsluiting die Dalits dagelijks ondervinden, bekeren velen zich tot het boeddhisme. In Dharavi in Mumbai, de grootste sloppenwijk van India, is zo zelfs een boeddhistisch buurtje ontstaan.

India Toen
1962: Oorlog met China
In 1962 brak er oorlog uit tussen China en India om de huidige Indiase noordoostelijke deelstaat Arunachal Pradesh. India leed een vernederende nederlaag, die het in zijn verhouding met China nooit te boven is gekomen.

Special Sloppenwijken:
Boeken Top-7
Redacteur Fekke de Graaf dook in zijn boekenkast en koos zeven boeken uit over het thema sloppenwijken en grote steden. Van oud tot nieuw, van veraf tot dichtbij, van roman tot reportage: Indiase metropolen in breedbeeld.

Portemonneemakers blijven platzak
Hardleers
Als product van dode dieren is leer in het kastenstelsel vanouds een onrein materiaal, en het werken ermee voorbehouden aan onaanraakbaren en moslims. De leerindustrie kent – dus, zou je bijna zeggen – lage lonen, slechte arbeidsomstandigheden en volop kinderarbeid.

Aad Aadmi Party
Kan de Gewone Man buitengewone dingen?
In New Delhi staat sinds kort de Partij van de Gewone Man aan het roer. Kan ze haar beloften van transparant bestuur en corruptiebestrijding inlossen? En maakt ze de sprong naar de landelijke politiek?

Over strategie en toekomstplannen bestrijding kinderarbeid
Kinderen worden weer kinderen
Is kinderarbeid een onuitroeibaar kwaad? De campagne Stop Kinderarbeid bewijst het tegendeel. Leonie Blokhuis en Gerard Oonk vertellen over strategie en toekomstplannen.

Actie tegen slavenarbeid in textiel en kleding
The Scheme
Terwijl India meesprint in de vaart der volkeren, blijven velen achter in een grimmig bestaan aan de onderkant. Neem de meisjes die, gelokt door de belofte van een bruidsschat, in semigevangenschap werken in textiel- en kledingfabrieken. Toch beweegt daar iets, dankzij hardnekkige actie.

Als India “boe!” roept, kruipen Nederlandse politici in hun schulp
Dalits en diplomatie
Bijna een jaar geleden kreeg de Dalit-activist Marimuthu Bharathan uit Tamil Nadu de Mensenrechtentulp, de Nederlandse staatsprijs voor Mensenrechten. Het zo veelbelovend begonnen 2013 leverde daarna vooral teleurstellingen op.

Wie bestuurt India in 2014?
Congrespartij in het nauw
De regerende Congrespartij staat er in de aanloop naar de landelijke parlementsverkiezingen van 2014 slechter voor dan haar grootste concurrent, de hindoe-nationalistische Bharatiya Janata-partij (BJP). Toch is het nog geen gelopen race.

BJP maakt zich klaar voor verkiezingen 2014
Hardliner Modi is officieel premierskandidaat
Narendra Modi heeft een belangrijke slag gewonnen. Hij overtuigde zijn eigen partij BJP ervan dat hij de meest geschikte kandidaat is om het bij de landelijke parlementsverkiezingen van 2014 op te nemen tegen de Congrespartij. Om die te winnen zal er nog veel moeten veranderen, in het bijzonder Modi zelf.

Bomen planten voor Ladakh
Kungfu-nonnen vechten voor milieu
De vakantiebestemming Ladakh, India’s little Tibet, is de laatste jaren enorm toegenomen in populariteit als bastion van de traditionele boeddhistische levensstijl. De Himalaya, de prachtige boeddhistische kloosters en de hartelijke bevolking laten een blijvende indruk achter. Maar de toeristen die het afgelegen gebied bezoeken laten ook hun sporen na: ze veroorzaken voedselschaarste, droogte en afvaloverlast. De nonnen van het boeddhistische Drukpa-klooster laten het er niet bij zitten en hebben hun Kungfu-oefeningen tijdelijk aan de wilgen gehangen om zich in te zetten voor het milieu.

Nederlandse zaadbedrijven betrokken bij kinderarbeid en onderbetaling vrouwen
LIW-rapport A Tale of Two Companies leidt tot actie
In Nederland zijn ze niet zo bekend, maar in India horen de zaadbedrijven Bejo Zaden en Nunhems tot de grootste in de productie van tomaten- en peperzaad. Daar worden ze geconfronteerd met kinderarbeid en lage lonen bij de boeren die aan hun (dochter)bedrijven leveren. Het nieuwe rapport van de Landelijke India Werkgroep, A Tale of Two Companies, laat zien hoeveel verschil het maakt als bedrijven besluiten om deze problemen aan te pakken. Maar klaar zijn ze nog lang niet.

Ervaringen met apartheid leggen kiem voor onafhankelijkheidsstrijd
Mahatma Gandhi in Zuid-Afrika
Nelson Mandela leerde hij er niet kennen. Die moest nog geboren worden toen Mahatma Gandhi Zuid-Afrika in 1914 definitief verliet om terug te keren naar India. Maar Gandhi en de strijd tegen apartheid in Zuid-Afrika zijn een cruciale inspiratiebron voor elkaar geweest.

Decennialange roep om onafhankelijkheid beantwoord
Telangana wordt India’s 29^e deelstaat
De door de Congrespartij geleide Indiase regering heeft eind juli definitief aangekondigd een nieuwe deelstaat te gaan vormen, Telangana, vanuit de zuidelijke deelstaat Andhra Pradesh. Na vele decennia is de knoop nu dan eindelijk doorgehakt, ook al riekt de beslissing met de nationale verkiezingen van 2014 in het vooruitzicht naar een politieke manoeuvre om stemmen te winnen.

Als laagste in de weghiërarchie spookrijders en ander gevaar trotseren
Op de fiets van Amritsar naar Kolkata
Buitenlandse toeristen doorkruisen India op allerlei manieren: per bus, trein, auto en op de motor. Beduidend minder mensen wagen zich met een fiets op de Indiase wegen. Wereldfietser Harry Wagenaar ging de uitdaging aan. Hij fietste van Amritsar in het noorden van India naar het oostelijk gelegen Kolkata. India Nu interviewt hem over het recht van de sterkste op de weg en over afdingende verkeerspolitie.

Interview Clementien Pauws, oprichter van het Plastic Cow Project
De plastic koe
Met haar stichting helpt Clementien Pauws straatkoeien in India van het opgehoopte plastic in hun maag af te komen. Operatief verwijderen is het enige redmiddel om de dieren van hun oude dag te kunnen laten genieten. “We redden de levens van individuele koeien, maar de kern en de oplossing van het probleem liggen natuurlijk ergens anders.”

Geen plaats voor sociale thema’s in mainstream journalistiek
Vrouwenrechten en de media
De berichtgeving over geweld tegen vrouwen in de Indiase media is vooral feitelijk of sensationeel. Onderliggende sociale kwesties worden vermeden. Het toenemend aantal vrouwen dat in de journalistiek werkzaam is lijkt daar weinig aan te veranderen. In dit artikel wordt die onverschilligheid afgezet tegen de rol van de vrouwen in de media. ‘Veel vrouwelijke journalisten zijn afkomstig uit de hogere middenklasse en lijken de journalistiek eerder als een platform voor hun individuele aspiraties te zien dan als een middel om sociale wantoestanden aan te kaarten.’

India Toen
Staatsbezoek Beatrix overschaduwd door kinderarbeid
Gedurende haar regeerperiode bracht Koningin Beatrix twee maal een officieel staatsbezoek aan India, in 1986 en in 2007. Beide bezoeken stonden zoals gebruikelijk in het teken van officiële plichtplegingen, maar het staatsbezoek van 2007, samen met prins Willem-Alexander en prinses Máxima, werd overschaduwd door aantijgingen jegens India op het gebied van werkomstandigheden en kinderarbeid, geuit door de Landelijke India Werkgroep en de Schone Kleren Campagne.

Zorg over vrouwen en beperkingen voor mensenrechtenorganisaties
Tweede Kamer wil actie voor vrouwen India
Een bijna tweederde meerderheid van de Tweede Kamer vroeg eind januari aan de minister van Buitenlandse Zaken Frans Timmermans en de minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking Lilianne Ploumen om meer actie te ondernemen tegen (seksueel) geweld tegen vrouwen in India, in het bijzonder Dalits die daarvan veelvuldig het slachtoffer zijn.
De Kamer is ook zeer bezorgd over de ontwikkeling dat het zowel Indiase als internationale organisaties steeds moeilijker wordt gemaakt om geld te ontvangen of te verstrekken voor het beschermen van de mensenrechten in India. Ook worden soms paspoorten geweigerd en vaak geen visa verstrekt aan vertegenwoordigers van buitenlandse organisaties.

Effecten van financiële mechanismen op milieu en arbeidsomstandigheden
Crisis drijft schepen naar sloopstranden India
In 2012 kwamen 75 procent meer Europese schepen op de sloopstranden van India, Bangladesh en Pakistan terecht dan in 2011. De meeste rederijen kiezen ervoor om hun schepen vol gevaarlijke stoffen in Zuid-Azië te laten afbreken, waar de lonen laag zijn en de arbeidsomstandigheden slecht. Het NGO Shipbreaking Platform presenteerde begin dit jaar een plan aan het Europees Parlement om scheepseigenaren te dwingen hun verantwoordelijkheid voor veilige scheepsontmanteling te laten nemen.

India’s ongewenste dochters
Mannenoverschot is bron van geweld tegen vrouwen
Wat is er nou precies gebeurd in die bus? Wie was ze, wat is haar naam? Het waren niet langer vragen die alleen de Indiase pers bezig hielden. Nee, het leven en de dood van Jyoti Singh Pandey werd al snel wereldwijd nieuws.

Bollywood and Beyond
India op agenda Imagine Film Festival
Het overkoepelende thema van het Imagine Film Festival dat van 8 tot 17 april wordt gehouden in het nieuwe filmmuseum EYE te Amsterdam is dit jaar Bollywood and Beyond. Op het programma staan een drietal grote publieksfilms, een kleine onafhankelijke productie en een tweetal documentaires. De redactie van India Nu zet ze hieronder op een rijtje.

India in de ban van verkrachting
Kwetsbare positie van de vrouw staat ter discussie
Al jarenlang wordt bijna dagelijks in de Indiase media melding gemaakt van verkrachtingen van vrouwen. Soms leidt deze berichtgeving tot verontwaardiging en protest, maar meestal waait het snel weer over. Met de recente groepsverkrachting van een studente in Delhi is daar prompt verandering in gekomen.

Modi wint deelstaatverkiezingen Gujarat
Gooi naar premierschap in 2014 verlangt geen havik maar vredesduif
In Gujarat wint zittend deelstaatpremier Narendra Modi van de hindoenationalistische BJP opnieuw de verkiezingen, de vierde keer op rij sinds 2001. De oppositie van de Congrespartij heeft traditiegetrouw niets in te brengen in de campagnes in Gujarat. Modi bepaalt keer op keer het thema van de verkiezingsstrijd. Dit keer: de landelijke regering in New Delhi. Modi wil namelijk premier van India worden. De vraag is of hij die ambitie zal kunnen realiseren.

200 nummers India Nu!
Van ‘aktieblad’ tot breed informerend tijdschrift
Al 34 jaar lang en in 200 nummers bericht India Nu over India. Wat begon als een expliciet linkse publicatie gericht op structuurhervormingen en afschaffing van onderdrukking en ongelijkheid, is geworden tot een tijdschrift dat bericht over een breed scala aan onderwerpen, wel nog altijd vanuit een maatschappelijk betrokken invalshoek.

Relatie India-Sri Lanka onder druk
Politieke verhoudingen binnen India van doorslaggevend belang
Sri Lanka is na de tsunami van 2004 en het einde aan de burgeroorlog in 2009 volop bezig met de wederopbouw. Voor met name India, China en de VS is een goede relatie met het eiland van groot strategisch belang. India’s binnenlandse politieke verhoudingen kunnen ertoe leiden dat Sri Lanka zich op termijn minder op India en meer op China richt.

Banerjee 1 jaar deelstaatpremier van West-Bengalen
‘Didi’ zet strijd voort
‘Didi’ – oudere zus – heet ze onder haar aanhangers. Een tedere koosnaam die haar familiaire, populistische imago weergeeft. Tegelijk weerspiegelt de staccato klank die de aanduiding kan hebben als je het uitspreekt iets heel anders: het strijdlustige, het bikkelharde. Beide kanten tekenen het uitgesproken karakter van de eerste vrouwelijke deelstaatpremier van West-Bengalen, Mamata Banerjee.

Kinderarbeid in de schoenensector
Onderzoek legt problemen bloot
In Nederland zijn nog steeds schoenen te koop die gemaakt zijn door kinderen in onder andere India. Dat blijkt uit onderzoek van de Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO). De campagne Stop Kinderarbeid spreekt tientallen bedrijven op de kwestie aan en vraagt ook consumenten in actie te komen. Enkele bedrijven reageerden positief, maar de meeste schoenenbedrijven weigerden mee te werken aan het onderzoek en reageren niet of nauwelijks op vragen hoe zij kinderarbeid bestrijden.

One in a billion
Sunil Chaterjee (53) werkt in Vietnam voor een Indiaas bedrijf dat gespecialiseerd is in ICT voor ziekenhuizen. Hij benadrukt de sociale inborst van Indiërs, maar ziet tegelijk het gevaar van het informele: door gebrek aan zakelijkheid is alles niet altijd even transparant.

India’s religieuze ‘smeltkroes’
Minderheidsreligies aan het woord
Het naast elkaar bestaan van verschillende religies kent in India een rumoerig verleden, met als dieptepunt de Deling in 1947. Het leven is echter niet altijd zwart-wit en speelt zich hoofdzakelijk af in de grijze gebieden. Religie wordt een lastig onderwerp omdat wij dat ervan maken. Eigenlijk is het allemaal best eenvoudig. Maar zolang onder de bevolking het idee leeft dat de ene groep meer rechten heeft dan de andere, zal het niet makkelijk zijn om de diversiteit in India te waarborgen.

Veiligheid bij pelgrimages in India
Pelgrims vormen zelf het grootste gevaar
Niet de Taj Mahal, niet duizenden kilometers strand, maar de vele pelgrimsoorden zijn de door Indiërs meest bezochte attracties van het land. Jaarlijks verschijnen in de media berichten over mensen die er omkomen in de verdrukking of onder de voet worden gelopen. Daardoor ontstaat de indruk dat pelgrimages onveranderlijk onveilig zijn. Maar klopt dat beeld?

Godinnen in de mist
Hindoeïsme en het vrouwelijke
Het hindoepantheon biedt onderdak aan een lange stoet van godinnen. Sterker: de drijvende kracht achter het universum moet volgens de hindoefilosofie als vrouwelijk worden gezien. Ondanks deze sterke vrouwelijke vertegenwoordiging binnen het godenrijk, wordt het vrouwelijke in het dagelijks leven met voeten getreden. Maar er zijn uitzonderingen: in Assam wordt de vrouwelijke levensenergie vereerd in haar meest elementaire vorm, de vagina, en heeft de godinnencultuur een positieve invloed op de sekseverhoudingen gehad.

Mensensafari’s op de Andamanen
Jarawa-stam staat onder druk
Een video waarop halfnaakte vrouwen van de inheemse Jarawa-stam op de Andamaneilanden dansen voor toeristen heeft onlangs voor veel ophef in India en daarbuiten gezorgd. De stam leeft al zestigduizend jaar geïsoleerd en probeert zich te beschermen tegen invloeden van buitenaf. Nu touroperators uit eigenbelang safari’s door Jarawagebied organiseren, zonder dat de regering dit direct veroordeelt, staat de cultuur en leefwijze van de Jarawa onder druk.

Wervelwinden waaien door Ladakh
Tibetaans boeddhistische nonnen maken stormachtige ontwikkeling door
Terwijl in Europa en masse christelijke kloosters worden opgedoekt en kerken gesloten, is er in Ladakh een verbazingwekkende toename van met name jonge vrouwen die voor het kloosterleven kiezen. Dagmar van Kempen reist vanaf 1995 jaarlijks naar Ladakh en zag de stormachtige ontwikkelingen die Tibetaans boeddhistische nonnen doormaken van zeer nabij.

Psychiatrie in India
‘Economische groei zorgt voor nieuwe problemen’
De economische groei in India biedt mensen kansen en mogelijkheden die voorheen ondenkbaar waren. Tegelijkertijd raken veel Indiërs juist meer in de problemen dan voorheen, met alle psychische problemen van dien. ‘De onderklasse komt steeds vaker in het nauw.’

Een zoon graag!
Sekseselectieve abortus blijft voortbestaan
De meesten van ons weten het wel: in India worden meisjesfoetussen op grote schaal geaborteerd. En de meesten van ons keuren dat af. Het aborteren gebeurt al sinds het begin van de jaren tachtig van de vorige eeuw, maar van tijd tot tijd krijgt het onderwerp internationale aandacht. Dat gebeurde ook toen de journaliste Mara Hvistendahl eerder dit jaar een boek publiceerde met de pakkende titel Unnatural Selection: Choosing Boys Over Girls, and the Consequences of a World Full of Men. Wat voegt Hvistendahl toe aan wat we al weten?

Gevangen in de fabriek
Rapport LIW en SOMO zet veel in beweging
De Nederlandse kranten stonden er in mei vol van: de uitbuiting van zo’n 120 duizend meisjes onder het zogenaamde Sumangali-systeem in kledingfabrieken in Zuid-India die leveren aan bekende merken als C&A, Diesel, H&M en Tommy Hilfiger. De ophef ontstond naar aanleiding van het rapport Captured by Cotton van de Landelijke India Werkgroep en SOMO. Daarmee zetten ze bedrijven en de politiek in beweging om de misstanden aan te pakken.

Veiligheid eerst!
Samenwerking scheepsslopers en scheepsbouwers spaart levens
Goedkoop en makkelijk, oude schepen dumpen in India. Werknemers worden uitgebuit, veiligheids- en milieunormen met voeten getreden. Indiase vakbondsleden op bezoek in Nederland vragen internationale steun om levens van scheepsslopers te redden.

Deelstaatverkiezingen West-Bengalen
Historische nederlaag CPI(M)
Bij de deelstaatverkiezingen in West-Bengalen van afgelopen mei is ‘s werelds langstzittende democratisch gekozen communistische regering overtuigend verslagen door het Trinamool Congres van Mamata Banerjee. De Marxistisch-Communistische Partij van India, vanaf 1977 in zeven termijnen onafgebroken in het pluche, verloor eerder al bij gemeenteraads- en parlementsverkiezingen in 2009 en 2010.

Vermogen overleden Sai Baba blijkt enorm
Nalatenschap omstreden goeroe in kaart gebracht
Hoewel het overlijden van Sathya Sai Baba afgelopen april op enige aandacht in de Nederlandse pers kon rekenen, hebben de daaropvolgende perikelen bij het in kaart brengen van zijn persoonlijke vermogen nauwelijks het nieuws gehaald. De vondst van een tempelschat ter waarde van zeventien miljard euro ergens anders in India trok meer belangstelling. Toch maakt de vondst van bijna honderd kilo goud, zo’n driehonderd kilo aan zilver en 1,7 miljoen aan cash in de persoonlijke verblijven van Sai Baba op z’n minst nieuwsgierig.

Armoede is uit
Interview met India-correspondente Wilma van der Maten
India is geen makkelijk land voor buitenlandse correspondenten. De NOS vertrouwde er echter op dat Wilma van der Maten, net als eerder in Indonesië, met veel doorzettingsvermogen haar weg wel zou vinden. Inmiddels bericht zij alweer vijf jaar vanuit India over Zuid-Azië. ‘Ik ga mij richten op de meer menselijke verhalen, juist de tegenstellingen van armoede en rijkdom, want India is het allemaal.’

Alternatieve media in India
‘Ander nieuws’ uit onvrede met mainstream journalistiek
De indrukwekkende expansie van het Indiase medialandschap gedurende de laatste twee decennia lijkt op het eerste gezicht een goede zaak voor de democratie in het land. Meer mediakanalen kunnen voor meer variatie in het aanbod aan informatie zorgen. Dat kan vervolgens leiden tot een beter geïnformeerd publiek, dat op een meer weloverwogen manier democratische keuzes maakt. Maar is dat ook het geval?

Nieuwe deelstaat Telangana in de maak?
Een geschiedenis van onderdrukking en verzet
Al tijden rommelt het in Telangana, de noordwestelijke regio van Andhra Pradesh. Het laatste jaar laaiden de demonstraties en protesten door voor- en tegenstanders van afscheiding van het gebied hoog op. Een rapport over de kwestie van begin dit jaar voorzag in een aantal opties. Maar de straten van Hyderabad blijven voorlopig onrustig. Hoe is het zo gekomen?

Ideale Indiase vrouw of alleenstaande moeder?
Over de macht van de soapserie
Jonge bruid Poonam wordt geslagen en vernederd door haar schoonfamilie. De Bruidsschat die zij meebracht, voldoet niet aan de wensen. Na onterechte beschuldigingen van ontrouw aan haar man wordt ze teruggestuurd naar haar ouders. Het meisje ziet geen uitweg meer en pleegt zelfmoord. Maar soappersonage Poonam sterft niet voor niets. Verontwaardigde luisteraars schaften de bruidsschat af en sturen meisjes nu naar school.

125-jarige Congrespartij verliest grip
Kansen voor de oppositie
De 83e algemene vergadering van de Congrespartij eind 2010 stond niet alleen in het teken van feestelijkheden rondom het 125-jarig bestaan van de partij. Ook kwamen problemen als corruptie en verdeeldheid binnen de Congrespartij aan bod. Dat was hoognodig, omdat zij een gevaar vormen voor de stabiliteit van de nationale regering. Oplossingen zijn niet direct in zicht.

Een historische strijd voor waardigheid
Miljoen poepvegers gooien hun bezems voorgoed neer
Het beste nieuws van 2010 was dat, na een tien jaar durende campagne, een miljoen balmiki-vrouwen hun bezems naast zich neerlegden. ‘Wij zullen nooit meer stront vegen,’ verklaarden ze. Balmiki’s of safai karmacharis bungelen aan de onderkant van het Indiase kastenstelsel.

Waterschaarste treft vooral Dalits
Discriminatie, maar ook goede voorbeelden
Nu water in India schaarser wordt, zijn Dalits steeds vaker mikpunt van discriminatie bij gemeenschappelijke waterpompen of -putten. Ze moeten in een aparte rij staan, worden uitgescholden of moeten wachten tot de dominante kasten hen voor zijn geweest. In de afgelopen twee jaar werden in India zeker veertien Dalits gedood bij conflicten om water. Gelukkig zijn er ook plekken waar Dalits niet worden achtergesteld en conflicten uitblijven.

India Toen
Rajiv Gandhi over corruptie binnen de Congrespartij
Eind 2010 kondigde Sonia Gandhi een 5-stappenplan aan om de corruptie aan te pakken, ook binnen de eigen Congrespartij. Haar man Rajiv Gandhi, die in 1991 werd vermoord, sprak al bij het 100-jarig bestaan van de partij in 1985 de leden toe over de ‘schandelijke zelfverrijking en corruptie’ die de Congrespartij uitholde. 25 jaar na dato is zijn speech nog steeds actueel.

Obama in India
Goed voor de handel, maar VN-zetel nog onzeker
De Amerikaanse president Barack Obama bezocht eind 2010 op zijn rondreis langs Aziatische democratieën ook India. Obama’s twee belangrijkste agendapunten: zoveel mogelijk handelscontracten afsluiten en een gemeenschappelijke buitenlandse politiek formuleren. Het eerste lukte, maar het tweede lag een stuk ingewikkelder.

WikiLeaks lekt documenten over India
Martelingen in Kashmir en vrees voor hindoe-extremisme
Aan de stroom documenten die door WikiLeaks wordt gelekt lijkt voorlopig geen einde te komen. Ook over India werden berichten gepubliceerd die de Indiase overheid het liefst niet in de openbaarheid had gezien. Rapporten over martelpraktijken door het leger en de politie in Kashmir zijn daarbij het meest in het oog springend. Verder bleek uit de gelekte documenten dat Rahul Gandhi, door velen gezien als de premier in de dop, de dreiging van hindoeextremisten als een groter gevaar ziet dan het gevaar dat uitgaat van islamitische militanten.

Gezocht: Dalit (m/v)
Indiase bedrijven maken werk van positieve discriminatie
Sinds jaar en dag omschrijft het Indiase bedrijfsleven zichzelf als ‘meritocratie’: opleiding en persoonlijke kwaliteiten zijn de voornaamste redenen om iemand aan te nemen. De praktijk is anders, zeker als het een Dalit of ‘onaanraakbare’ betreft. Door kastendiscriminatie lopen miljoenen Dalits een baan of promotie mis, maar daar komt langzaam verandering in. Met belastingvoordelen in het verschiet lijken vooral grote bedrijven nu eindelijk werk te maken van het aantrekken van Dalits.

Ayodhya: Hooggerechtshof spreekt zich uit
Grond wordt verdeeld tussen hindoes en moslims
India stond op scherp aan de vooravond van de uitspraak van het Hooggerechtshof over de betwiste grond waar in 1992 de Babri Masjid (Babri moskee) door hindoes werd gesloopt. Meer dan 200 duizend politiemensen werden ingezet, tienduizend mensen werden uit voorzorg gearresteerd en 100 duizend personen moesten beloven geen onrust te stoken tussen hindoes en moslims. Tot sektarisch geweld kwam het niet, ook niet nadat het hof de grond verdeelde tussen twee hindoe-organisaties en de moslimgemeenschap.

Geweld door hindoe-fundamentalisten
RSS moet eigen organisatie beteugelen
Hindoe-rechts verkeert in crisis. De orthodoxe hindoeorganisatie RSS probeert met veel moeite de hindoepartij BJP steviger aan haar ideologische grondvesten te binden. Maar frustraties van hindoe-fundamentalisten die zich niet vertegenwoordigd voelen door de politiek en zich verenigen in extremistische splintergroeperingen, leiden steeds vaker tot geweld.

Ruim 25 jaar na de giframp
Uitspraak Bhopal wekt verbijstering
Verbijstering en ongeloof. Dat waren de eerste reacties in India na de uitspraak van de rechtbank in Bhopal over de giframp van 1984. Bij de ramp kwamen naar schatting vijftienduizend mensen om het leven. De zeven voormalige werknemers van Union Carbide die terecht stonden, werden ieder veroordeeld tot twee jaar cel en een boete van slechts honderdduizend roepies (ongeveer zestienhonderd euro). De Indiase opvolger van Union Carbide werd veroordeeld tot een boete van vijfhonderdduizend roepies, terwijl de toenmalige CEO van Union Carbide, Warren Anderson, volledig buiten beeld bleef. Twee uur na de uitspraak werden de veroordeelden op borgtocht vrijgelaten.

Gelijke rechten voor mannen en vrouwen
Begin bij de kleintjes
India kent vele vormen van ongelijkheid. Een daarvan is de ongelijkheid tussen vrouwen en mannen, die al van jongs af aan wordt gevoed. Juist daarom is het van belang dat meisjes en jongens al op jonge leeftijd ervaren dat zij niet van verschillende planeten komen, maar heel goed samen en gelijkwaardig met elkaar kunnen optrekken. De Indiase partners van de vrijwilligersorganisatie Yojana Projecthulp ontwikkelden samen met deze Nederlandse stichting een aanpak gericht op het doorbreken van tradities, waarbij kinderen en volwassenen ervaren dat het ook anders kan.

Nieuwe roman Vikas Swarup
Zes Verdachten heeft net als debuut gevoelige thematiek
Zes Verdachtenis de nieuwe roman van Vikas Swarup. Zijn leven als betrekkelijk, onzichtbaar diplomaat veranderde plotsklaps in dat van een superster, toen Slumdog Millionaire, de verfilming van zijn debuutroman Q & A, wereldwijd veel lof oogstte. Stelde hij in Q & A het leven in sloppenwijken aan de kaak, in Zes Verdachten roert hij de in India diepgewortelde corruptie en kwetsbaarheid van het recht aan.

India en Nederland:
Een historische schets
India en Nederland. Twee werelden ver van elkaar verwijderd. En door de eeuwen heen meermalen met elkaar in contact gekomen. De eerste Nederlanders in India gingen op zoek naar lucratieve handel. Peper, nu verkrijgbaar in elke supermarkt, was in de tijd van de VOC een kostbaar goed. De eerste Indiërs die naar Nederland kwamen, hadden als contractarbeiders gewerkt op de plantages van Suriname. Na de Tweede Wereldoorlog volgden emigranten die rechtstreeks de oversteek van India naar Nederland maakten.

In memoriam – Jyoti Basu
Langstzittende deelstaatpremier van India
Zelfs op zondagmorgen staat in het centrum van Kolkata het verkeer muurvast. Keerzijde van de onstuitbare vooruitgang. Niet meer de grote overmacht van Ambassadors bepaalt het straatbeeld, maar een keur aan moderne buitenlandse auto’s. Diezelfde ochtend van de 17e januari 2010 overlijdt elders in de stad, op een particuliere ziekenhuisafdeling, Jyoti Basu. Als premier van de deelstaat West-Bengalen was hij de langstzittende deelstaatpremier van India. Hij was een begaafd bemiddelaar, stond aan de basis van de landhervormingen in West-Bengalen en baande het pad om aan de verpaupering van de deelstaat een einde te maken.

Hindoe-deities aan het woord
Vishnu (15)
Muraliprabhu, India Nu’s hindoe-deity-correspondent, gaat iedere twee maanden in gesprek met een van India’s goden. Wie zijn ze? Wat hebben ze bij zich? Wat willen ze ons vertellen?

AOW-behoud in India
Verdrag tussen Nederland en India na 7 jaar strijd
Behoud van AOW in het buitenland na een werkzaam leven in Nederland. Klinkt logisch, maar dat is het niet. Want als Nederland geen afspraken daarover heeft gemaakt met het betreffende land, wordt de uitkering verlaagd of zelfs gestopt. Ook voor India gold dat Indiërs – en ook Nederlanders – die na hun 65e vanuit Nederland naar India vertrokken hun uitkering (gedeeltelijk) verloren. ‘Onrechtvaardig’, oordeelde Wahid Saleh. Hij zette zich daarom in voor behoud van AOW in India. Een lange strijd, die zeven jaar duurde. Hier zijn verhaal.

Always Coca-Cola?
Indiase activist bezoekt Nederland
Globalisering, de praktijken van multinationals en het protest van sociale bewegingen. Eind 2009 werd er in de oude filmacademie op de Overtoom in Amsterdam een tweetal documentaires vertoond met deze onderwerpen als thema. De leider van een sociale beweging uit India ging met Milieudefensie en de NGO Both Ends in gesprek over het gebrek aan regelgeving voor multinationals in India en het lokale en internationale verzet daartegen.

Tussen hoop en asbest
Belang van vakbonden voor scheepssloperijen
Sinds de oprichting van vakbonden zijn de arbeidsomstandigheden van de metaalwerkers op de scheepssloperijen van Mumbai en Alang verbeterd. Toch is er nog een lange weg te gaan. Veiligheid staat niet hoog op het prioriteitenlijstje van de scheepseigenaren. Jaarlijks vallen er doden en komen velen gewond thuis te zitten, zonder inkomsten. Ondanks de tegenwerking van de metaalmaffia, blijven de vakbondsleden vechten tegen de lange werkdagen in gevaarlijke omstandigheden en het uitblijven van loon.

Hindoe-deities aan het woord
Kartikeya (14)
Muraliprabhu, India Nu’s hindoe-deity-correspondent, gaat iedere twee maanden in gesprek met een van India’s goden. Wie zijn ze? Wat hebben ze bij zich? Wat willen ze ons vertellen?

BJP onder druk
RSS herwint grip
Het gaat niet goed met de BJP. Van de nederlaag bij de parlementsverkiezingen in het voorjaar van 2009 is de partij nog lang niet hersteld. Integendeel. De BJP is intern verdeeld over de verdere koers. Maar deze twist is niet nieuw. Het orthodoxe kamp binnen de BJP lijkt de greep op de partij nu te herwinnen.

India bindt strijd aan met maoïsten
Opstand wordt burgeroorlog
Het bescheiden, bijna timide voorkomen van premier Manmohan Singh staat in schril contrast met zijn vastberadenheid in de harde strijd die hij voert tegen – wat hij noemt – de grootste bedreiging voor de staatsveiligheid van India: de maoïsten. Die strijd wordt steeds harder. En de goede afloop voor de Indiase regering is alles behalve zeker.

IFFR selecteert Indiase films
Visuele verbeeldingskracht en subtiele emoties
Op het 39e Internationaal Film Festival Rotterdam (IFFR) zijn enkele Indiase films te zien. Sommige zijn afkomstig van Indiase filmmakers, andere spelen zich af in India. India Nu geeft alvast een voorproefje. We richten de spotlights daarnaast nog eenmaal op een bijzondere inzending van vorig jaar.

In de steengroeven van India
Van moderne slavernij tot coöperatieve groeven
In grote delen van India is de delving van natuursteen zoals marmer, zandsteen en graniet big business. Ladingen vers gehakte steen worden door kamelen weggetrokken of in vrachtwagens geladen, op weg naar hun nieuwe bestemming als keukenblad, fonteintje of grafsteen. Er gaat veel geld in om, maar de groevearbeiders hebben het zwaar. In coöperatieve groeven of door middel van vakbonden vinden zij manieren om hun levensomstandigheden te verbeteren.

Hindoe-deities aan het woord
Ardhanarishvara (13)
Muraliprabhu, India Nu’s hindoe-deity-correspondent, gaat iedere twee maanden in gesprek met een van India’s goden. Wie zijn ze? Wat hebben ze bij zich? Wat willen ze ons vertellen?

Kinderarbeidvrije zones
India bewijst dat het kan, maar lukt het Nederland ook?
In vijftienhonderd dorpen in de Indiase deelstaat Andhra Pradesh zul je geen enkel kind op de katoenvelden, in het huishouden van een rijke familie of in een steengroeve aantreffen. Ze zitten allemaal op school. Dat is het werk van de Indiase organisatie MV Foundation, die met behulp van de lokale gemeenschap ‘kinderarbeidvrije zones’ instelt. Zou het in Nederland ook lukken om zulke zones te creëren, bijvoorbeeld winkelstraten of zelfs hele steden waar alleen producten verkocht worden die zonder kinderarbeid zijn geproduceerd? En wat is daar dan voor nodig?

Sloppenwijktoerisme
‘And on your right, a slum dweller!’
De laatste uitgave van Lonely Planet kondigt een attractie aan in Mumbai: een rondleiding in de sloppenwijken van Dharavi, georganiseerd door Reality Tours and Travel. Bill Clinton en Prince Charles hebben het al gedaan. Nu is het jouw beurt om een bezoek te brengen aan een van de grootste sloppenwijken van Azië. Gaat het om ‘armoedetoerisme’ voor de sensatiezoekende toerist, of heeft Reality Tours andere motivaties?

Hindoe-deities aan het woord
Parvati (12)
Muraliprabhu, India Nu’s hindoe-deity-correspondent, gaat iedere twee maanden in gesprek met een van India’s goden. Wie zijn ze? Wat hebben ze bij zich? Wat willen ze ons vertellen?

Onleefbaar loon
Arbeidsomstandigheden in kledingfabrieken schieten tekort
Opnieuw is uit onderzoek gebleken dat arbeiders – vooral vrouwen – in kledingfabrieken in India en Bangladesh buitensporig lange dagen maken voor een hongerloontje. De kleding wordt voor een groot deel geëxporteerd naar Europa, de Verenigde Staten en Canada. ‘Wij maken kleren voor anderen maar kunnen zelf geen kleding kopen. Met de huidige voedselprijzen is het al moeilijk om aan eten te komen. En dan wacht de familie thuis ook nog op geld’, aldus een arbeidster die in een fabriek in Bangladesh kleding maakt voor C&A. Bedrijven kunnen uitkomst bieden, maar doen ze dat ook?

Microkredieten voor vrouwen
Leningen alleen zorgen niet voor empowerment
Microkredieten en vrouwen worden vaak in één adem genoemd. Ook in India, een van de snelst groeiende microkredietmarkten ter wereld, richten veel organisaties zich uitsluitend op vrouwen. Geef een vrouw een lening, ze betaalt het geld netjes terug en het komt ten goede aan het hele gezin. Daarnaast vergroot het haar zelfstandigheid en zorgt het voor ‘empowerment’, volgens de microfinancieringsinstellingen. Maar zo eenvoudig blijkt het niet te zijn. Deze organisaties besteden nauwelijks aandacht aan empowerment. Waarom richten ze zich eigenlijk op vrouwen? En wat gebeurt er als de belangen van de organisatie zwaarder wegen dan de belangen van cliënten?

Hindoe-deities aan het woord
Mukhalingam (Shiva) (11)
Muraliprabhu, India Nu’s hindoe-deity-correspondent, gaat iedere twee maanden in gesprek met een van India’s goden. Wie zijn ze? Wat hebben ze bij zich? Wat willen ze ons vertellen?

Bloot in Bollywood
Moderne Hindi-cinema maakt taboes bespreekbaar
Bollywood-films tonen de laatste jaren steeds vaker controversiële thema’s. Ook op het gebied van seksualiteit en relaties. In de Hindi-cinema is steeds meer bloot te zien en verliezen de sari’s het van de korte rokjes. Geen onschuldige liedjes meer met dartelende paartjes in de bergen van Zwitserland, maar broeierige scènes in New Yorkse clubs en veel bloot op het strand in muziekclips. Ook al zijn de films soms wat kort door de bocht, het maakt de taboes wel beter bespreekbaar.

One in a billion
Ambika Mukherjee (35) trouwde voor Indiase begrippen laat. Anderhalf jaar geleden trad zij in het huwelijk met een Indiase man uit de IT-wereld. Vrijwel direct verhuisden zij naar Phoenix in de Verenigde Staten waar hij voor hun huwelijk al werkte. Ambika werkte in haar thuisstad Kolkata als lerares geschiedenis en Engels in het middelbaar onderwijs. In Phoenix geeft zij nu bijles. Na bijscholingen wil zij als volwaardig docente voor de klas terugkeren.

Hindoe-deities aan het woord
Shivalingam (10)
Muraliprabhu, India Nu’s hindoe-deity-correspondent, gaat iedere twee maanden in gesprek met een van India’s goden. Wie zijn ze? Wat hebben ze bij zich? Wat willen ze ons vertellen?

Indiase kiezer wil rust
Onverwachte verkiezingsuitslag maakt nieuwe regering sterk
‘Hoe heeft u er zo naast kunnen zitten?’ vraagt BBC-verslaggever Nik Gowing aan verschillende Indiase politiek analisten op 16 mei. De uitslagen van de landelijke parlementsverkiezingen komen binnen en de spectaculaire zege van de Congres Partij tekent zich steeds duidelijker af. Zenuwachtige lachjes volgen. Dan een stilte. En ja, toch een antwoord in de vorm van een retorische vraag: ‘Wat wil je met een electoraat van 714 miljoen kiezers? Wat kan je daar nou met zekerheid over zeggen?’ Dat is dan dat. Niemand had dit verwacht.

De prins op het witte paard
Ongelijkheid binnen huwelijken in lagere kasten
Waar menige Indiase vader een zucht van verlichting slaakt als zijn dochter gaat trouwen, breekt voor de meeste aanstaande bruiden een periode van onzekerheid aan. Hoe zal m’n man mij behandelen? Is mijn schoonmoeder aardig? Vooral voor vrouwen uit de lagere kasten zijn dit belangrijke vragen. Waar bij de middenklasse nog enigszins rekening wordt gehouden met de wensen van de vrouw, is daar bij de lagere kasten absoluut geen sprake van. Een vrouw is overgeleverd aan de grillen van haar man en zijn familie.

Onderwijs: enorme vooruitgang, maar nog veel te doen
Het verhaal achter de grote getallen
Wie over onderwijs in India schrijft, laat zich maar al te gemakkelijk verleiden tot een oefening in grote getallen. Je krijgt dan een indrukwekkend verhaal over miljoenen leerkrachten, honderden miljoenen leerlingen en miljarden roepies aan overheidsbestedingen. Maar het ware verhaal over onderwijs in India hoort te gaan over wat áchter de getallen gebeurt, en dan vooral over de kwaliteit van het onderwijs. Want daar zal uiteindelijk het succes van het onderwijs in India worden behaald.

Hindoe-deities aan het woord
Shiva Nataraja (9)
Muraliprabhu, India Nu’s hindoe-deity-correspondent, gaat iedere twee maanden in gesprek met een van India’s goden. Wie zijn ze? Wat hebben ze bij zich? Wat willen ze ons vertellen?

Burgeroorlog in Sri Lanka (2)
India’s tweeslachtige rol in een conflict
Het Sri Lankaanse leger is optimistisch: de overwinning in het 25-jarig durend gewapend conflict met de Tamil-rebellen in het noorden van het eiland is nabij. Volgens de rebellenleider Prabhakaran is de vermeende overwinning een utopie waarvan het leger snel zal ontwaken. India wil goede contacten met de Sri Lankaanse regering behouden, maar moet zich ook solidair tonen met de Tamil-bevolking op het eiland. Deze duale opstelling loopt als een rode draad door het conflict.

Burgeroorlog in Sri Lanka (1)
De fundamenten van een langdurig conflict
Op het slechts 48 kilometer van India gelegen eiland Sri Lanka woedt al 25 jaar een gewapend conflict. Daar ligt een lange geschiedenis aan vooraf. Binnenlandse machtsstrijd en kolonialisering verdeelden het eiland. ook buitenlandse bemiddeling kon de diverse partijen en verschillende belangen niet nader tot elkaar brengen.

Nitin Sawhney
Popmuziek met een kritische toon
Alleskunner Nitin Sawhney mengt in zijn muziek Indiase invloeden met flamenco, jazz en triphop. Zijn composities klinken relaxed, maar wie goed luistert of wel eens een interview met hem heeft gelezen, weet dat zijn stukken doordrongen zijn van kritische bespiegelingen op onze maatschappij. Zijn laatste album, London Undersound, is daar geen uitzondering op en geeft commentaar op het leven in de Britse hoofdstad na de aanslagen in 2005.

Hindoe-deities aan het woord
Shankara (Shiva) (8)
Muraliprabhu, India Nu’s hindoe-deity-correspondent, gaat iedere twee maanden in gesprek met een van India’s goden. Wie zijn ze? Wat hebben ze bij zich? Wat willen ze ons vertellen?

Competentie telt in de IT, niet afkomst
Kansen voor Dalits in Indiase ‘Silicon Valley’
Outcast Heroes is onderdeel van een overkoepelende documentairereeks over idealisme en (lokaal) leiderschap in ontwikkelingslanden. Deze documentaires laten daadkrachtige activisten uit ontwikkelingslanden zien die zich, op een succesvolle wijze en vanuit de sociaal-culturele setting waarin zij actief zijn, inzetten voor een menswaardige wereld en opkomen voor de rechten van anderen. Een van de geportretteerden is Mani Kandan, een Indiase kasteloze.

Dalit en gehandicapt
Een dubbele beperking
Als Dalit of onaanraakbare is het leven in India zeker niet gemakkelijk. En al helemaal niet als je daarbij ook nog een handicap hebt. Het Differently Abled Peoples Collective probeert de positie van gehandicapte Dalits in de Indiase samenleving te verbeteren en stuit daarbij op discriminatie, gebrekkige regels, bijgeloof en vooroordelen. India Nu sprak met twee medewerkers van deze organisatie over hun werk en wat het betekent om Dalit en gehandicapt te zijn.

Tata Nano legt dilemma bloot
Moderne ambities bedreigend voor boeren
Het ambitieuze plan voor de bouw van een fabriek bij de plaats Singur in West-Bengalen waar ’s werelds goedkoopste auto, de Tata Nano, gemaakt moet worden, dreigt uit te lopen op een fiasco voor alle betrokkenen.

Hindoe-deities aan het woord
Shiva (7)
Muraliprabhu, India Nu’s hindoe-deity-correspondent, gaat iedere twee maanden in gesprek met een van India’s goden. Wie zijn ze? Wat hebben ze bij zich? Wat willen ze ons vertellen?

Pionnen in het spel tussen India en Pakistan (2)
Het wisselgeld in de kwestie Kashmir: De Noordelijke Gebieden
Als oplossing voor het conflict over Kashmir opperde Pakistans leider Pervez Musharraf in december 2006 een revolutionair idee: Kashmiri autonomie onder toezicht van Pakistan en India. De bevolking van het door India geclaimde maar door Pakistan bestuurde deel van de voormalige prinselijke staat Jammu & Kashmir leeft de facto al zestig jaar onder een militair bewind. Omarmen zij Musharrafs plan of koesteren zij een andere toekomst voor hun land?

Hindoe-deities aan het woord
Devi Mata (6)
Muraliprabhu, India Nu’s hindoe-deity-correspondent, gaat iedere twee maanden in gesprek met een van India’s goden. Wie zijn ze? Wat hebben ze bij zich? Wat willen ze ons vertellen?

Broedertwist
Splitsing India en Pakistan bron van conflict
Klokslag middernacht 15 augustus 1947. Brits-Indië hield op te bestaan door de splitsing (‘Partition’) in twee soevereine staten: Pakistan en India. De koloniale tijd legde de kiem voor rivaliteit tussen moslims en hindoes, die leidde tot grootschalig geweld rondom de Partition. Die twist is zestig jaar later nog altijd actueel en een reële bron voor oorlog.

Pionnen in het spel tussen India en Pakistan (1)
De hearts and minds van Azad Jammu & Kashmir
Als oplossing voor het conflict over Kashmir opperde Pakistans leider Pervez Musharraf in december 2006 een revolutionair idee: Kashmiri autonomie onder toezicht van Pakistan en India. De bevolking van het door India geclaimde maar door Pakistan bestuurde deel van de voormalige prinselijke staat Jammu & Kashmir leeft de facto al zestig jaar onder een militair bewind. Omarmen zij Musharrafs plan of koesteren zij een andere toekomst voor hun land?

Acteur Anand Teltumbde over Dalit-identiteit
Hoe Ambedkars denken wordt voortgezet
Net als Dalit-held en vrijheidsstrijder Ambedkar pleit auteur Anand Teltumbde voor de radicale afschaffing van het kastensysteem. Anand Teltumbde – getrouwd met Ambedkars kleindochter – schreef Ambedkar in and for the Post-Ambedkar Dalit Movement en Hindutva and Dalits: Perspectives for Understanding Communal Praxis. Teltumbde staat bekend als radicale denker binnen het academisch en politiek discours omtrent Ambedkars denken. Een gesprek met Teltumbde waarin hij reflecteert over Dalit-identiteit, de toekomst van Dalit-bewegingen en het belang dat Ambedkars denken daarin speelt.

Hindoe-deities aan het woord
Trimurti (5)
Muraliprabhu, India Nu’s hindoe-deity-correspondent, gaat iedere twee maanden in gesprek met een van India’s goden. Wie zijn ze? Wat hebben ze bij zich? Wat willen ze ons vertellen?

Verkiezingen Gujarat
Zege Modi: nieuwe koers BJP?
Modi won overtuigend de verkiezingen in de deelstaat Gujarat. De zege is voor de kwakkelende Bharatiya Janata partij (BJP) meer dan welkom. Maar de partij lijkt nog steeds het spoor bijster. Modi viert de overwinning, die doordreunt in Gujarat, de BJP en de Congres partij.

Dalits held Bhim Rao Ambedkar
Uit de underdogpositie via boeddhisme
De auteur van de Indiase grondwet Bhim Rao Ambedkar bekeerde zich tot het boeddhisme en is sindsdien de held van de kastelozen in India. Ondanks kritiek op de vorm van boeddhisme die hij voorstond, geldt Ambedkar nog steeds als Boddhisatva van de Dalits.

Hindoe-deities aan het woord
Ganesha (4)
Muraliprabhu, India Nu’s hindoe-deity-correspondent, gaat iedere twee maanden in gesprek met een van India’s goden. Wie zijn ze? Wat hebben ze bij zich? Wat willen ze ons vertellen?

Valentijnsdag in India
Love hurts
De auteur hield u de afgelopen maanden op de hoogte van de razendsnelle economische hervormingen in de verschillende sectoren in India. Hier het zesde en laatste deel: Liefde en relaties.

Kinderarbeid houdt armoede in stand
Onderwijs als antwoord op kinderarbeid
Nog steeds wordt armoede als smoes gebruikt voor het bestaan van kinderarbeid. En zo blijft de vicieuze cirkel armoede – laag inkomen – kinderarbeid in stand. De MV Foundation wil deze vicieuze cirkel doorbreken. De oplossing is: inzetten op onderwijs voor kinderen.

Alleenstaande vrouwen in India
Weduwes worden niet verliefd
Het boek Weduwes worden niet verliefd verhaalt over alleenstaande vrouwen; een aanzienlijke groep in India, waar 99 procent van de vrouwen trouwt. In een land waar een goede vrouw in eerste instantie echtgenote en moeder is, vertellen weduwes, nooit-getrouwde en gescheiden vrouwen schrijfster Nanda Huneman openlijk over hun strijd, liefdes en keuzes.

Hindoe-deities aan het woord
Mushika (Muis) (3)
Muraliprabhu, India Nu’s hindoe-deity-correspondent, gaat iedere twee maanden in gesprek met een van India’s goden. Wie zijn ze? Wat hebben ze bij zich? Wat willen ze ons vertellen?

Schaalvergroting detailhandel
Einde fruitwallah nabij?
De auteur houdt u de komende maanden op de hoogte van de razendsnelle economische hervormingen in de verschillende sectoren in India. Deel 5: De straat- en detailhandel.

Misdadige handel in namaakmedicijnen
Grote gezondheidsrisico’s
De handel in namaakmedicijnen neemt steeds ernstiger vormen aan. Een tiende van de totale wereldhandel in medicijnen bestaat er al uit. Producenten, handelaars en afnemers maken enorme winsten, maar gebruikers van medicijnen lopen grote gezondheidsrisico’s. Nationaal overheidsbeleid om de illegale handel tegen te gaan schiet vaak tekort. Oplossingen moeten gezocht worden op het niveau van de internationale gemeenschap en binnen de farmaceutische industrie.

Hindoe-deities aan het woord
Ganesha (2)
Muraliprabhu, India Nu’s hindoe-deity-correspondent, gaat iedere twee maanden in gesprek met een van India’s goden. Wie zijn ze? Wat hebben ze bij zich? Wat willen ze ons vertellen?

Nieuwe president India
Voor het eerst een vrouw
Gekleed in een wit met groene sari, gedeeltelijk om haar hoofd geslagen, verscheen Pratibha Patil (72) bij het parlement voor haar beëdiging tot president van India. Een historische gebeurtenis, omdat zij de eerste vrouw is die deze positie bekleedt. Maar zonder slag of stoot ging de verkiezing niet. Machtsstrijd binnen de coalitieregering en schandalen rondom haar kandidatuur waren niet van de lucht.

Sonia Gandhi geeft Nexus-lezing 2007
Levensverhaal, maar niet met de billen bloot
Ze houdt de regie strak in de hand. Vragen uit de zaal zijn niet toegestaan. In haar lezing Living Politics: what India has taught me gaat Sonia Gandhi vooral in op haar levensloop. Gezien de titel van de lezing is verrassend hoe weinig zij vertelt over hoe haar huidige werk als leider van het Indian National Congress wordt beïnvloed door haar verleden.

Geschiedenis van een Indiaas kaartspel
Ganjifa: kaarten met de goden
Is de wereld sinds de laatste decennia één groot dorp, waar overal dezelfde producten te koop zijn, het kaartspel veroverde de wereld al veel eerder. Met de standaardset kun je, vooral met bridge en poker, sinds jaar en dag, ongeacht waar, aan de slag. ‘Het mag dan ook een wonder heten dat ganjifa, het zo geheel eigen Indiase kaartspel, het wereldwijde standaardspel heeft overleefd’, aldus Filip Cremers, directeur van het Nationaal Museum van de Speelkaart, te Turnhout (België), waar recent aan ganjifa een tentoonstelling werd gewijd.

Staat van gezondheidszorg
Alarmerend Rapport
De auteur houdt u de komende maanden op de hoogte van de razendsnelle economische hervormingen in de verschillende sectoren in India. Deel 4: De Gezondheidszorg.

Hindoe-deities aan het woord
Ganesha (1)
Muraliprabhu, India Nu’s hindoe-deity-correspondent, gaat iedere twee maanden in gesprek met een van India’s goden. Wie zijn ze? Wat hebben ze bij zich? Wat willen ze ons vertellen?

Scherpe verklaring VN tegen discriminatie Dalits
Verborgen Apartheid
Het enige vergelijkbare met de praktijk van onaanraakbaarheid in India was de apartheid in Zuid-Afrika. Duidelijker had premier Manmohan Singh zich op 27 december vorig jaar niet kunnen uitdrukken over de positie van 160 miljoen Dalits. Dat wekte grote verwachtingen van het rapport dat India – na acht jaar vertraging – onlangs voorlegde aan de VN Anti-Discriminatie Commissie. Het werd echter een hoorzitting vol teleurstellingen en irritaties.

Invloed maoïsten neemt toe
Staatsvijand nummer één
Ontvoering hier, moordaanslag daar. De maoïstische opstand in India heeft decennialang in de periferie van de publieke aandacht gestaan. Duizenden doden later blijkt dat dit ten onrechte is. De Indiase regering noemt de maoïsten inmiddels een serieuzere ondermijning van de Indiase staatsveiligheid dan Pakistan of China. Wie zijn deze maoïsten? Wat willen zij? En hoe ver zullen zij het schoppen?

Zakenmensen betreden de Indiase politiek
Met een Bentley naar het parlement
De auteur houdt u de komende maanden op de hoogte van de razendsnelle economische hervormingen in de verschillende sectoren in India. Deel 3: De politiek.

Moordlustige bandieten verbeeld als avontuurlijke Robin Hoods
In de ban van de misdaad
Na een immense klopjacht legde hij op 18 oktober 2004 uiteindelijk het loodje: de grootste boef van het twintigste-eeuwse India, Veerappan. Aan zijn hoofd de sporen van dat loden goedje. Afkomstig van het leger. Sommigen hielden het liever op zelfmoord, ingerekend worden paste niet in hun beeld. Intussen zijn er al rolprenten over hem verschenen. Het publiek smult ongegeneerd van de gereconstrueerde moordpartijen en verkrachtingen. Vragen filmproducenten, en ook wij als bioscoopbezoekers, zich wel eens af wat deze romantisering teweeg brengt? Waarom wij van daders helden maken?

Nieuwe wet tegen huiselijk geweld controversieel
Eindelijk veilig thuis
Goed nieuws voor alle vrouwen in India! Eind 2006 werd de Domestic Violence Act van kracht die alle vormen van huiselijk geweld strafbaar stelt. Vrouwengroepen reageerden enthousiast. Tegenstanders van de wet vinden echter dat mannen nu vogelvrij zijn verklaard. Volgens hen ligt vernedering en financiële afpersing op de loer, zeker nu de bewijslast van mishandeling geheel bij de man wordt gelegd. Inmiddels is het eerste vonnis al gewezen.

Hoger onderwijsconflict weerspiegelt actualiteit kastenstelsel
Studentenoproer
De auteur houdt u de komende maanden op de hoogte van de razendsnelle economische hervormingen in de verschillende sectoren in India. Deel 2: Het onderwijs.

Brooke Hospital bestrijdt dierenleed, zonder opgeheven vingertje
Mobiele dierenklinieken in India
In een land waar miljoenen mensen dagelijks moeten vechten voor hun voortbestaan komt het welzijn van dieren meestal op de tweede plaats. Veel dieren in India worden dan ook overbelast en mishandeld. Brooke Hospital for Animals laat de eigenaren zien dat een betere behandeling van hun dieren niet alleen in het belang is van de dieren maar ook van hen zelf.

Special Economic Zones of Special Exploitation Zones
Landjepik voor volwassenen
In de concurrentiestrijd om internationaal kapitaal heeft India sinds februari 2006 een nieuw wapen: Special Economic Zones (SEZs). Grote investeerders kunnen nu belastingvrij bedrijven opzetten in speciaal gecreëerde ‘vrije enclaves’. De grote verliezers van dit landjepikspel zijn natuurlijk de kleine boeren die hiervoor massaal onteigend worden. Daarnaast rijst de vraag: waar gaat de winst eigenlijk naartoe, als er geen belasting wordt betaald?

Hervormingen overheid treffen de kleine ambtenaar
Nooit meer te laat komen
De auteur houdt u de komende maanden op de hoogte van de razendsnelle economische hervormingen in de verschillende sectoren in India. Dit artikel is de eerste van zijn drieluik. Deel 1: De financiële sector.

Scheve geslachtsverhoudingen onderwerp van discussie
Liever een abortus dan een bruidsschat!
De geslachtsverhoudingen in India – met name in de deelstaat Punjab – doen alle alarmbellen rinkelen. In 2001 werden in Punjab 876 meisjes per 1000 jongens geboren, en het aantal meisjes blijft dalen. Sekse-selectieve abortussen en babydoding lijken ten grondslag te liggen aan dit demografisch probleem. En dan hebben we het nog niet eens over de gevolgen. Want wat betekent een dergelijk vrouwentekort voor de overspannen huwelijksmarkt in India?

Unilever verovert Indiase platteland
Ontwikkelingsproject Shakti: Verlicht eigenbelang
Hindustan Lever, de Indiase dochter van Unilever, steunt arme plattelandsvrouwen in India door hen in te schakelen als verkopers van verzorgingsproducten van het bedrijf. Het Shakti-project loopt inmiddels zes jaar en de berichten vanuit de multinational zijn positief. Maar een onafhankelijk onderzoek naar de resultaten van het project voor de deelnemende vrouwen heeft nog niet plaatsgevonden. Student ontwikkelingsstudies Bart Loman ging daarom op onderzoek uit.

Dalits nog steeds uitgesloten in de Indiase pers
Waar is de onaanraakbare journalist?
In 1996 ging de Indiase journalist B.N. Uniyal op vraag van een buitenlandse collega op zoek naar Dalits onder collega-journalisten. Tot zijn verbazing vond hij er geen één. Nu, tien jaar later, is de situatie er niet veel beter op geworden, concludeert onderzoekster Chris Verschooten. Dalits zijn een onderwerp waarover soms druk en graag geschreven wordt, maar dat gebeurt zelden door Dalits zelf.

India Toen
Tweestrijd Gandhi en Ambedkar
Ambedkar zag hen als onderdrukte klasse, terwijl Gandhi hen liever harijans – kinderen van God – noemde. Tijdens de tweede Ronde Tafel Conferentie in Londen in 1931 werd de strijd om de bejegening van kastelozen tussen beide mannen grimmig; Gandhi dreigde zelfs met zelfmoord door uithongering.

Interview met anti-globaliste Vandana Shiva
‘De economische groei in India is gebaseerd op vernietiging van de armen’
Vandana Shiva is een veel gehoorde naam in de wereld van milieuactivisten en anti-globalisten. Het Westen heeft het volgens haar goed mis wanneer het redeneert dat globalisering en liberalisering de armoede de wereld uit zullen helpen. Tijdens het Nederland Sociaal Forum, dat afgelopen mei in Nijmegen gehouden werd, was Vandana Shiva een van de belangrijkste sprekers. India Nu sprak met haar over haar visie op de economische groei in India en de zoektocht naar alternatieven.

Kinderarbeid in India neemt toe
Het ondergeschoven kindje
Honderd miljoen Indiase kinderen tussen de zes en veertien jaar gaan niet naar school. Ze werken of doen het huishouden. Je zou het bijna niet geloven als je alle jubelverhalen over de florerende Indiase economie mag geloven. Op 13 mei vond de jubileumconferentie van de 25-jarige Landelijke India Werkgroep (LIW) plaats met als titel ‘Kinderarbeid: een NoodZakelijk Kwaad?’. MVF voorzitster Shantha Sinha was een van de belangrijkste sprekers. ‘Niet armoede, maar gebrek aan vertrouwen in het schoolsysteem vormt de drempel voor arme Indiase ouders’.

Overwinning communisten Kerala en West-Bengalen
Rode vlag in een modern jasje
In april gingen de inwoners van Kerala, Tamil Nadu, Pondicherry, Assam en West-Bengalen naar de stembus. De resultaten waren in eerste instantie weinig verrassend. Op de achtergrond van de communistische zege in West-Bengalen voltrok zich echter – in betrekkelijke stilte overigens – een ware revolutie. Winnaar Bhattacharya lijkt een oplossing te hebben gevonden om het Indiase communisme het moderne tijdperk in te trekken.

Hoogopgeleide werkende moeders in India
Afgebroken muren
In India wordt de rol van de vrouw traditioneel gedefinieerd als echtgenote en moeder; niet als zelfstandig individu. Maar globalisering en modernisering brengen vaak – via televisie en internet – nieuwe sociaal-culturele waarden met zich mee. Dit artikel gaat over een onderzoek naar de invloed van hoger onderwijs en werk op de levens van twee verschillende generaties vrouwen in het Zuidwesten van India. ‘Niemand zegt meer dat ik mevrouw die en die ben. Dat geeft voldoening, ja.’

Vajpayee en Advani maken aftreden bekend
Geamputeerde BJP staat voor belangrijke keuze
Op 31 december 2005 vierde de Bharatiya Janata Party (BJP) zijn zilveren jubileum in Mumbai. Het 25-jarig jubileum zou in het teken moeten staan van groot feest maar daarvoor zijn de interne problemen van de partij te groot. Het verlies van de nationale verkiezingen aan de Congrespartij in 2004, het recente aftreden van Atal Bihari Vajpayee en Lal Krishna Advani en verschillende corruptie schandalen hebben de BJP in een crisis doen belanden. Wie worden de nieuwe leiders van de BJP en welke koers zullen zij gaan varen?

India Toen
Olifant als koninklijke beul
Vandaag de dag wordt er in India, onder het toeziend oog van belangenorganisaties en buitenlandse regeringen, terughoudend met de doodstraf omgegaan. De doodstraf wordt tegenwoordig nog slechts in uitzonderlijke gevallen toegepast in de vorm van ophanging. In vroegere tijden was dat wel anders. Met een lugubere combinatie van creativiteit en wreedheid werden allerhande executiemethoden verzonnen die vervolgens met veel enthousiasme werden toegepast.

Tiende onderzoeksrapport anti-Sikhgeweld 1984
Politieke schuldvraag blijft buiten beschouwing
Ik buig mijn hoofd uit schaamte voor wat er gebeurd is. Dit zijn de woorden die premier Manmohan Singh het parlement toesprak na het verschijnen van het onderzoeksrapport over de anti-Sikhrellen van 1984. Het 339 pagina’s tellende rapport van de commissie Nanavati werd in augustus 2005 aan het Indiase parlement gepresenteerd, en is daarmee alweer het tiende onderzoeksrapport naar de toedracht van de bloedige rellen van 1984. Ondanks de diplomatieke en nobele woorden van premier Singh overheerst teleurstelling en kritiek bij de slachtoffers en nabestaanden van de getroffen Sikhgemeenschap.

Strijd voor meer rechten voor moslimvrouwen
Drie keer talaq en je bent een gescheiden vrouw
India kent een levendige traditie van feministisch activisme. Binnen dit feministische actienetwerk bestaat echter weinig aandacht voor de positie van de moslimvrouwen in India. Women’s Research and Action Group (WRAG) en Awaaz-E-Niswan, beiden actief in Mumbai, proberen daarom de aabdacht te vestigen op de gemarginaliseerde positie van deze Indiase moslima’s. Het grootste obstakel binnen deze strijd lijkt te liggen binnen het spanningsveld tussen de twee verschillende soorten rechtssystemen die in India worden gehanteerd: het staatsrecht en het persoonlijk recht.

India Toen
De Sikh Kristallnacht
Op 1 november 1984 stormt een woedende en gewapende massa de buitenwijken van Delhi door. Zij zijn op zoek naar Sikhs. Iedere Sikh die wordt aangetroffen is zijn leven niet zeker. Zij worden in brand gestoken, aan messen geregen, aan stukken gereten. Kinderen worden onthoofd, vrouwen verkracht. In vier dagen tijd worden meer dan drieduizend Sikhs vermoord. De Indiase regering hield zich stil en greep niet in.

Grens van 3 miljoen bezoekers overschreden
Toerisme in Gods eigen land
In 1951 werd India bezocht door 17.000 toeristen uit het buitenland. In 1980 stond de teller op 1,25 miljoen. Vorig jaar was het dan zover. Eindelijk overschreed het aantal buitenlandse bezoekers aan India voor het eerst de grens van drie miljoen. De grootschalige mediacampagne die de Indiase overheid sedert enkele maanden in binnen- en buitenland voert – een campagne waarbij via de pakkende slogan Incredible India! wordt gewezen op de veelzijdigheid van het Zuid-Aziatische land – blijkt zijn vruchten af te werpen. Een grondige analyse van de Indiase toeristenindustrie.

India Toen
De Beatles in India
In de jaren zestig was India vooral een bestemming voor meditatie en spirituele groei. Zo ook voor de Beatles, die een dubbelzinnige relatie hadden met het Mekka van de meditatie, Rishikesh. De aantrekkingskracht van de Maharishi Yogi was sterk, maar de weerstand tegen corruptie en bedrog ook. In creatief opzicht was het verblijf van de Beatles in India zeer productief. Lennon schreef onder andere een nummer over de Maharishi, dat uit angst voor de advocaten van de geslepen goeroe de titel Sexy Sadie kreeg.

Landelijke India Werkgroep bestaat 25 jaar
We zijn sterker en invloedrijker gebleken dan we zelf ooit durfden te dromen
De Landelijke India Werkgroep (LIW) bestond afgelopen 15 augustus 25 jaar. Reden tot feest? In ieder geval een goede aanleiding voor een openhartig gesprek met Gerard Oonk (1948), de huidige directeur van de LIW. Hij was erbij toen het allemaal begon, eind jaren zeventig, en hij is er nog steeds. Lange baarden, grote idealen: wat is er van een vereniging van India-werkgroepen geworden sinds de oprichting? Hoe zijn de thema’s, de benaderingen en de activiteiten door de jaren heen veranderd? En wat is zijn visie op de toekomst? ‘De baarden zijn inmiddels verdwenen, maar de idealen zijn er nog steeds.’

Indiase film
Verbreding op het kruispunt van oude en nieuwe waarden
Deze zomer vond de uitreiking van IIFA-awards (International Indian Film Academy) plaats in de Amsterdamse Arena. Bij die gelegenheid verscheen ook het boek Behind the Scenes of Hindi Cinema van Marijke de Vos en Johan Manschot. Lex Veldhoen interviewde De Vos en scenarist Javed Akhtar uit Bombay over huidige ontwikkelingen in de Indiase filmwereld.

Water en discriminatie van Dalits
Toegang tot water: een internationaal mensenrecht
Zonder water overleef je nog geen drie dagen. Toch heeft een miljard mensen geen toegang tot drinkwater. In ontwikkelingslanden wordt tachtig procent van de ziektes veroorzaakt door vervuild water; 2,4 miljard mensen zitten zonder behoorlijke sanitaire voorzieningen. In de verdeling van water worden met name de sociaal-economisch kwetsbare groepen gediscrimineerd, zoals de Dalits in India. Toegang tot water is hierdoor een belangrijk internationaal mensenrechtenprobleem.

Natuursteen
De scherpe kantjes van een prachtig product
Natuursteen is een prachtig product dat wordt verwerkt in aanrechtbladen, fonteinen, grafstenen, plaveisel, gevelbekleding, van alles eigenlijk. In Nederland wordt geen natuursteen gevonden, dus alles wat hier gebruikt wordt komt uit het buitenland. De Nederlandse vraag naar natuursteen – bijvoorbeeld zandsteen, marmer, graniet – neemt toe. De import van natuursteen uit ontwikkelingslanden zit in de lift en India is een belangrijke leverancier van natuursteen, naast bijvoorbeeld China en Brazilië. Natuursteen wordt vaak ‘duurzaam’ genoemd, omdat het vrijwel onverslijtbaar is. Helaas is de winning en verwerking van natuursteen in India nu niet bepaald een schoolvoorbeeld van een duurzaam proces. Op sociaal en milieugebied gaat er het nodige mis. In de woorden van Shreedhar Ramamurthi van mines minerals & People: ‘Labour and environmental standards are at ground zero’.

Post-tsunami India
Mythen, verhalen en realiteiten na de ramp
Op zondag 26 december 2004, ’s morgens rond een uur of acht, heerste aan de kust van Zuidoost-India een atmosfeer van ontspanning en vreugde. De vreugde van een vrije dag, tweede kerstdag bovendien. Nog geen twee uur later lag de duizend kilometers lange kuststrook van Tamil Nadu bezaaid met lijken. De tsunami had ook India hard getroffen. Nu, ruim drie maanden na de ramp, komen langzaam de wonderen, de mythen, de gruwelen en de harde feiten van de getroffen Zuid-Indiase gemeenschappen aan de oppervlakte. Zij vertellen over verdwenen tempels, over Pallava-koningen en over discriminerende goden. Maar ook over duizenden doden en vermisten, een falende hulpverlening en langetermijnoplossingen.

Campagne Stop geweld tegen vrouwen in Mumbai
Indiase vrouwen eisen de nacht op
De geboorte van een dochter is in veel gebieden van India, ongeacht religie, klasse, kaste of economische positie, niet gewenst. Meisjes worden vaker dan jongens onthouden van toegang tot gezondheidszorg, tot voldoende voedsel en onderwijs. Gedurende hun hele leven worden veel vrouwen en meisjes in India blootgesteld aan de dreiging en angst voor geweld, verkrachting en onderdrukking. In december 2004 werd daarom in Mumbai de campagne Stop geweld tegen vrouwen georganiseerd. De campagne werd gecoördineerd door de vrouwenorganisatie Akshara. Met name de nachtelijke campagne Reclaim the Night was een groot succes. Een deelneemster: ‘Doordat ik nu meer zelfvertrouwen heb, ben ik niet meer bang om gewoon te zeggen dat ik ergens heen ga’.

Dalits eisen in Kathmandu hun rechten op
EU in spagaat tussen mensenrechten en strategische belangen
Tijdens de start van de campagne Stop Kastendiscriminatie – Steun de Dalits van het Dalit Netwerk Nederland in oktober 2004 noemde Nederlands mensenrechtenambassadeur Piet de Klerk de schending van de rechten van de in totaal 260 miljoen kastelozen in Azië en Afrika een ‘schokkend internationaal mensenrechtenprobleem’. Tijdens de EU-India top op 8 november in Den Haag kregen de uitspraken van De Klerk echter nauwelijks vervolg. De Internationale Consultatie tegen Kastendiscriminatie in Nepal en de Indiase Mensenrechtencommissie pleitten recent wel voor een zeer actieve aanpak.

Maoïstische rebellengroep PWG
Dialoog in Andhra Pradesh
Verkiezingen en wisselingen van de wacht eerder dit jaar op landelijk en deelstaatniveau in New Delhi en in Andhra Pradesh hebben positieve gevolgen voor het al jaren voortslepende gewapende conflict tussen de maoïstische People’s War Group (PWG) en de overheid. Voor het eerst in lange tijd is er serieus kans op een constructieve dialoog. Grote voorzichtigheid is echter geboden.

Dalits en Europa
Kastendiscriminatie hoort op agenda ‘Haagse’ EU-India Top
Het Europees Parlement en de deskundigen van de VN Mensenrechtencommissie hebben het luid en duidelijk laten weten: kastendiscriminatie in India, Nepal en andere landen is een enorm mensenrechtenprobleem. De Europese Unie en haar lidstaten houden zich tot nu toe echter opvallend stil. De EU-India Top op 14 oktober in Den Haag is een goede gelegenheid om het probleem aan de orde te stellen.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen
Nederlandse bedrijven in India nog niet ‘maatschappelijk verantwoord’
Nederland is een belangrijke investeerder in India en de import van Indiase producten en diensten (bijvoorbeeld IT) neemt sterk toe. Toch brengen Nederlandse bedrijven in India maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) nog maar mondjesmaat in de praktijk. Multinationals hebben meestal wel een MVO-beleid, maar weten nauwelijks of en hoe hun Indiase dochteronderneming dit uitvoert. Bij middelgrote en kleinere bedrijven die in India operen ontbreekt meestal elk beleid. Opmerkelijk is ook dat bedrijven nauwelijks nagaan of de productie in de veelal omvangrijke uitbestedingsketen wel maatschappelijk verantwoord plaatsvindt. Dat geldt ook als het om een gevoelig onderwerp als kinderarbeid gaat.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen
Fair Trade in en met India
Steeds meer Indiërs die het zich kunnen permitteren, hebben belangstelling voor de eerlijke producten van fair trade organisaties. De Indiase fair trade beweging krijgt steeds meer bekendheid en erkenning door de overheid. In hoeverre verschillen deze organisaties van bijvoorbeeld de Nederlandse fair trade organisaties? Ze hebben directer contact met producentengroepen, maar hebben vergelijkbare problemen om fair trade principes op alle gebieden door te voeren. Uit het rapport Corporate Social Responsibility in India blijkt dat Indiase ngo’s een andere opvatting hebben over de rol van community development. Ruud Bronkhorst was voor de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels in India en merkte dat dat verschil ook voor fair trade organisaties geldt. Die vinden community development geen liefdadigheid – zoals door Nederlandse ngo’s vaak wordt gesteld – maar een essentieel onderdeel van hun werk.

Verrassende uitslag verkiezingen
Congrespartij wacht zware taak
De Indiase landelijke verkiezingen zijn onverwacht spectaculair geworden, omdat de BJP fors heeft verloren ten gunste van de Congrespartij. Kort na de uitslag kelderen de koersen op de beurs van Mumbai met 15%, waarmee beleggers aangaven weinig vertrouwen te hebben in het economische beleid van de beoogde nieuwe premier Sonia Gandhi. Leden van de Congrespartij zeggen dat de handel bewust is verstoord door tegenstanders om haar als persoon in diskrediet te brengen. Tegen de verwachtingen in liet zij echter weten af te zien van het premierschap, en schoof ze econoom Manmohan Singh naar voren. Zelf blijft ze fractieleider in het parlement. Al snel bleek dat de politiek onervaren Sonia Gandhi een slimme zet heeft gedaan. Alle ophef van kort na de verkiezingsuitslag is voorbij. Het is de Congrespartij gelukt een kabinet te vormen, dat het echter nog zwaar zal krijgen.

Hiv/aids-preventie
Gratis condooms alleen kunnen aids niet stoppen
Het aantal hiv-infecties in India stijgt de laatste jaren schrikbarend. Zowel de Indiase overheid als een groot aantal ngo’s probeert een verdere verspreiding te voorkomen. xxx werkte als trainee voor één van deze ngo’s, Prepare, in de deelstaat Andhra Pradesh en bezocht een aantal klinieken voor aids-patiënten. Daar zag hij de machteloosheid van hulpverleners ten opzichte van de stigmatisering van patiënten. En hun beperkte mogelijkheden om nieuwe infecties te voorkomen en zieken te behandelen.

Strijd om water
Coca Cola delft onderspit tegen dorpsraad van Perumatty
Coca Cola ligt zwaar onder vuur in India. Evenals Pepsi wordt het bedrijf ervan beschuldigd dat zijn frisdranken gevaarlijke hoeveelheden pesticiden bevatten. Daarover buigt zich na veel negatieve publiciteit inmiddels een nationale parlementaire commissie. Maar Coca Cola heeft er nog een fors probleem bij. In diverse deelstaten, maar vooral in de deelstaat Kerala, wordt de colafabrikant verweten dat het de watervoorziening van duizenden dorpsbewoners bedreigt. Goliath Coke dreigt het onderspit te delven tegen David: de panchayat (dorpsraad) van Perumatty.

Onrust in Assam
Protesten, buitenlandse inmenging en geweld rond het spoor
Reizigers uit de noordoostelijke deelstaat Assam werden eind december bedreigd toen ze met de trein Bihar passeerden. Bihari’s waren op hun beurt niet veilig in Assam. De directe aanleiding voor deze vijandigheid tussen Bihar en Assam was onenigheid over sollicitatieprocedures bij de Indiase Spoorwegen. Deze strijd om banen liep uit op een grootschalig legeroffensief tegen rebellengroepen in Assam, waarbij ook buurland Bhutan betrokken raakte. Assamese rebellen leden zware verliezen in deze strijd die diepe wortels kent: het verzet in Assam tegen sterkere invloed van de Indiase overheid.

Israël binnenkort India’s belangrijkste leverancier
Massale wapenaankopen in adempauze conflict India-Pakistan
India is bezig met een nieuwe koers in het buitenlands beleid. Het land zoekt toenadering tot Israël en tegelijkertijd tot Iran. Doel lijkt te zijn op grote schaal wapens te verkrijgen en het conventionele overwicht op aartsvijand Pakistan verder uit te bouwen. Hoe meer India hierin slaagt, hoe groter het risico dat Pakistan zijn heil vooral in zijn nucleaire programma gaat zoeken. Nederland speelt bij dit laatste een opvallende rol.

Reisverhalen Floris Bijlsma gebundeld
Hub’dulü – Verwarring en verwondering in Azië
Geregeld verschenen de afgelopen jaren reisverhalen van Floris Bijlsma in India Nu. Nu heeft hij in eigen beheer een boek uitgegeven. Hub’dulü – Verwarring en verwondering in Azië is een bundeling van de verhalen die Bijlsma tussen 1996 en 2001 schreef tijdens verschillende tochten naar Azië.

Mensenrechtenschendingen
Europese Unie moet groeiend fundamentalisme in India serieus nemen
De Europese Unie is meestal voorzichtig als het gaat om mensenrechtenschendingen in India. Het land is een democratie, een regionale grootmacht en een belangrijke handelspartner. Zo’n land maak je het gewoonlijk niet zo moeilijk Het jaarlijkse mensenrechtenrapport van het Europees Parlement spreekt zich – voor het eerst – wel vrij duidelijk uit. Ook de ‘echte beslissers’ in de EU – de lidstaten en de Commissie – mogen het groeiende en de wereldvrede bedreigende fundamentalisme en de ‘kastenapartheid’ in India niet langer negeren.

India maakt einde aan bilaterale hulp
Nederland moet kans grijpen om nieuwe relatie op te bouwen
Na veertig jaar, en de overdracht door Nederland van vele miljarden euro’s, heeft de Indiase regering eigenhandig een punt gezet achter de huidige bilaterale ontwikkelingssamenwerking met Nederland. Minister Van Ardenne heeft de Indiase beslissing verwelkomd India heeft Nederland en dertien andere landen echter tegelijkertijd aangeboden om de bilaterale relatie op een andere manier voort te zetten. Het lijkt er op dat Van Ardenne dat aanbod bewust negeert. Daarmee laat ze, tenzij de Tweede Kamer er een stokje voor steekt, mogelijk de kans lopen om de ontwikkelingsrelatie met India juist effectiever vorm te geven.

Schuldslavernij van kinderen
Nederlandse bedrijven Unilever en Advanta beloven schoorvoetend beterschap
Begin mei 2003 meldden de media dat ongeveer 25.000 kinderen, merendeels ‘schuldslaven’, katoenzaad telen voor een bedrijf waarin Unilever een flink belang heeft. Maar niet alleen Unilever, ook andere Indiase en buitenlandse bedrijven zijn nauw betrokken. Unilever én het internationaal opererende zaadgoedbedrijf Advanta uit Zeeland beloofden na de golf van publiciteit bij te dragen aan een oplossing. Een verslag van wellicht het grootste kinderarbeidschandaal in India en de dubbelzinnige houding van betrokken bedrijven.

Sumati Nair, voorvechtster van vrouwenrechten:
Vrouwen lijden anders dan mannen
Afgelopen mei [2003] vond de aftrap plaats van de internationale campagne Women’s Access to Health, waarbij onder meer de positie van vrouwen in oorlogssituaties centraal staat. De in Nederland wonende Indiase Sumita Nair van de Women’s Group Network of Reproductive Rights (WGNRR) is een van de stuwende krachten achter de campagne. Al jaren zet ze zich in voor de positie van vrouwen in de gezondheidszorg. ‘De vrouw gaat pas als laatste naar de dokter.’

Elmira Dachner schrijft
Open brief aan Mister India
De positie van vrouwen in India is op zijn zachtst gezegd ‘niet optimaal’. Zoveel is bij de meeste mensen wel ongeveer bekend. Maar hoe diepbedroevend het Lot is dat weduwen en jonge bruiden regelmatig treft, weten maar weinigen. Bijgaande open brief van Elmira Dachner is een felle aanklacht tegen ‘de’ Indiase man om wat hij zijn vrouw, moeder en dochters aandoet. Dachner baseert zich daarbij op veelvuldig gedocumenteerde feiten en uitgebreide persoonlijke ervaringen. Ofschoon de redactie zich er, net als de auteur, van bewust is dat de brief niet van toepassing is op alle individuele Indiase mannen, meent zij zowel de brief als de vergezellende foto’s te moeten plaatsen. Hoe confronterend – en daardoor schokkend – dit ook kan zijn. De redactie doet dit in de hoop dat wat van deze publicatie blijft hangen niet slechts de aanklacht is, maar bovenal de oproep iets aan de situatie te veranderen.

Reisverhaal
Pelgrimage naar het huis van de goden
‘0 Heer Badri Nath, Redder van de Wereld, gij zijt verfraaid door de tempel van sneeuw, en prachtig gelegen nabij de Heilige Ganges waar de koele bries waait.’ Dit is de aanhef van een hymne voor Shri Badrinath, de Heer van de Himalayas. Shiva, Vishnu en Brahma aanbaden hem. De vele duizenden pelgrims die jaarlijks het gelijknamige plaatsje in Uttaranchal bezoeken, doen hen dat na. Een reisimpressie van xxx.

Bhopal achttien jaar later
Jhadoo maro Dow ko, Sla Dow met een bezem
In 1984 vond in Bhopal de grootste industriële ramp ooit plaats. Slachtoffers van de gasramp vechten nog altijd voor hun rechten. Zeker 150.000 mensen hebben ernstige gezondheidsklachten, grond en water in de stad zijn ernstig vervuild en nog bijna elke dag sterft er iemand aan de gevolgen van de ramp. Slechts een deel van de slachtoffers heeft enige geldelijke compensatie ontvangen. De schuldigen lopen vrij rond en weigeren hun verantwoordelijkheid te nemen.

(On)verantwoord ondernemen
FNV bezoekt Nederlandse bedrijven in India
Afgelopen herfst brachten medewerkers van FNV Mondiaal een bezoek aan India. Zij wilden eens met eigen ogen zien wat maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) – een begrip dat veel bedrijven met de mond geestdriftig belijden – in de praktijk betekent voor de Indiase werknemers van Nederlandse bedrijven. xxx, beleidsmedewerker MVO bij FNV Mondiaal, constateert: vooralsnog niet bepaald veel.

Verkiezingen in Kashmir
Gemangelde burgers verlangen stem in eigen toekomst
In Jammu & Kashmir wordt de balans opgemaakt van de deelstaatverkiezingen. Gewone Kashmiri’s verwachtten van de uitkomst vooraf niet al te veel. Zij zitten klem tussen de terreur van militante separatisten en het tegengeweld van het staatsapparaat. Over hun toekomst, en die van de regio, wordt beslist in Delhi en Islamabad. De Jammu & Kashmir Coalition for Civil Society probeert de naar vrede snakkende burgers van Kashmir een eigen stem te geven.

Van All India Film tot films voor NRI’s
Is de populariteit van Bollywood ook die van de Indiase Film?
De kreet Bollywood geniet de laatste jaren een toenemende populariteit in én buiten India. Volgend Marijke Vos, liefhebber en kenner van de Indiase Film, betreft deze groeiende populariteit – die wel enige nuance behoeft – voornamelijk Indiërs die wonen in de grote steden of buiten het moederland. Dit heeft te maken met de veranderende thematiek: Indiase films worden in rap tempo moderne grote-stadfilms.

VN veroordelen afkomstdiscriminatie
Nederland en Europa nu aan zet
Een jaar na de Wereld Racisme Conferentie is alsnog een doorbraak bereikt in de strijd tegen kastendiscriminatie. Recent spraken de Verenigde Naties zich volmondig uit tegen de wereldwijde apartheid op basis van afkomst. Nu is het de beurt aan Nederland en de EU om de discriminatie en achterstelling van ‘kastelozen’ met concreet beleid te bestrijden.

Hindustan Motors moderniseert Ambassador
Facelift voor India’s bekendste auto
India’s beroemdste auto ondergaat zijn eerste facelift sinds de jaren vijftig. Begin dit jaar werd het prototype van de Ambassador-nieuwe-stijl gepresenteerd door de producent, Hindustan Motors. Sinds mei is het nieuwe model ook beschikbaar voor de consument. De sterke opmars van jongere, meer gestroomlijnde concurrenten op de Indiase wegen dwong Hindustan Motors tot een herontwerp.

Heilige dieren in India
Tussen schijn en heiligheid
India staat bekend als het land van de heilige dieren. Toch is deze heiligheid in de praktijk van alledag een voor buitenstaanders moeilijk te vatten concept. Waar een dier in de ene context wordt gezien als heilig, verliest het in een andere elke aanspraak op respect. Net als voor veel binnen het hindoeïsme, luidt ook hier het sleutelwoord tot een begin van inzicht: alles is relatief.

Dieren in India
Een kwetsbaar natuurparadijs
Het Indiase subcontinent herbergt een onvoorstelbare rijkdom aan diersoorten. Speciaal voor dit themanummer van India Nu geeft Ashish Fernandes, verbonden aan het vermaarde natuurtijdschrift Sanctuary Asia, een overzicht van de meest bijzondere natuurgebieden en de dieren die daar leven. Naast een lofzang, is zijn beschrijving ook een waarschuwing. Veel van India’s diersoorten en de leefomgeving waarvan zij afhankelijk zijn, lopen het gevaar binnen enkele decennia voorgoed te zijn verdwenen.

LIW-bijeenkomst
Hindoes en moslims in India: hoe moet het verder?
Op zaterdagmiddag 25 mei [2002] organiseerde de Landelijke India Werkgroep een bijeenkomst over de op scherp gezette verhouding tussen de hindoes en moslims van India. Directe aanleiding vormde de geweldsexplosie in Gujarat. Sprekers waren de Indiase mensenrechten- en vredesactivist Imran W. Ahmad, en Jan Breman, emeritus-hoogleraar niet-westerse sociologie en kenner van Gujarat. Ook de kwestie-Kashmir kwam ruim aan bod.

Committee for Asian Women
Vrouwen in de informele economie moeten worden gehoord
Een zeer groot deel van de Indiase arbeidspopulatie werkt in de informele economie: als straatverkoper, bouwvakker, schoonmaker of fabrieksarbeider. Vrouwen vormen het merendeel van deze arbeiders. Sinds 1981 buigt het Committee for Asian Women (CAW) zich over de problemen in de informele economie in diverse landen in Azië.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen
Multinationals zijn volgens Indiërs niet verantwoord bezig
‘Multinationals zijn niet sociaal verantwoord bezig’, kopte de Indiase Financial Express op 12 januari 2002. Het artikel bespreekt het onderzoek Altered Images: Understanding and Encouraging Corporate Responsibility in India, het laatste van enkele recent gepubliceerde rapporten en boeken over maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). De discussie over MVO als begrip begint in India op gang te komen, hoewel allerlei thema’s binnen die discussie, zoals arbeidskwesties, milieu en de relatie met de gemeenschap, natuurlijk al een lang verleden hebben.

Ayodhya en de keuze van de BJP
Pogroms in het land van de Mahatma
Oplopende spanningen tussen hindoes en moslims leiden in India steeds vaker tot geweld. In Orissa, Mumbai, Kashmir, Hyderabad en Kolkata kwam het tot fikse botsingen. Dramatisch dieptepunt, vooralsnog, kwam vorige maand in Gujarat. Moslims verbrandden een trein vol hindoeactivisten, waarna een ware pogrom volgde tegen moslims in de deelstaat. Deze orgie van geweld kostte honderden levens. Het is de ernstigste golf van religieus geweld sinds 1992/93 – toen hindoe-fundamentalisten in Ayodhya de Babri-moskee tot de grond toe afbraken. Opnieuw vervult ‘de kwestie-Ayodhya’ een hoofdrol. Het plaatst regeringspartij BJP voor een lastige keuze.

Omstreden verordening (nog) geen wet
India’s desperate strijd tegen terrorisme
De zelfmoordaanslag van 13 december 2001 buiten het Indiase parlement heeft de Indiase bevolking en politiek pijnlijk gewezen op gaten in de beveiliging van het nationale regeringscentrum. De regering probeerde de onrust weg te nemen door een voortvarende aanpak in de eerste dagen na de aanslag en arresteerde snel en spectaculair een aantal verdachten. Politiek gezien was de overwinning echter voor de oppositie: de implementatie van de Prevention of Terrorism Ordinance (POTO) werd, in ieder geval voorlopig, voorkomen.

EU ontdekt de Dalits. Wat doet Herfkens?
International Dalit Solidarity Network daagt Europa uit
De Wereld Racisme Conferentie van september 2001 in Durban heeft de Dalits eindelijk internationaal stem gegeven Eind 2001 vroeg het International Datit Solidarity Network (IDSN), waarvan de Landelijke India Werkgroep deel uitmaakt, (opnieuw) om aandacht voor het probleem bij de Europese Commissie en bij de Nederlandse regering.

Vrouwen strijden voor keuzevrijheid
Emancipatie in de bijkeuken
Wie de Indiase editie van de Cosmopolitan openslaat, zou kunnen denken dat het wel goed zit met de emancipatie van de Indiase vrouw. De seksuele revolutie is voltooid, het glazen plafond doorbroken: de moderne vrouw in India houdt zich bezig met de kwaliteit van haar orgasme en haar opmars binnen het bedrijf waar ze werkt.
Maar schijn bedriegt. Niet alleen is de luxueuze levensstijl die in Cosmopolitan wordt voorondersteld slechts realiteit voor een fractie van de half miljard vrouwen in India, de bijbehorende levensvisie wordt door slechts een enkeling gedeeld. Zelfs in de bovenste regionen van de Indiase samenleving is de positie van de vrouw niet altijd even rooskleurig.

Pakistan-India na 11 september
De spagaat van Musharraf
Naarmate de oorlog in Afghanistan langer duurt, zal het de Pakistaanse legerleider Musharraf meer moeite kosten overeind te blijven. Met het voortduren van de militaire steun aan de Amerikanen groeit de onvrede onder Pakistanen. Tegelijk neemt de spanning met India weer toe, nu beide landen de kwestie Kashmir in de strijd betrekken. Pakistan wil internationale bemiddeling als dank voor bewezen diensten, terwijl India erkenning zoekt van het terrorisme dat met Pakistaanse hulp in Kashmir plaatsvindt. Terwijl westerse leiders de deur in Islamabad en New Delhi platlopen, ruziën beide landen rustig verder. Een doemscenario ligt op de loer. Een analyse van begin november.

Een belletje naar Islamabad…
Hallo, verstaat u mij?
India Nu-medewerker XXX verbleef deze zomer enige tijd in de Pakistaanse stad Karachi. Aansluitend wilde hij doorreizen naar India, en daarvoor had hij uiteraard een visum nodig. Maar de viering van Onafhankelijkheidsdag (14/15 augustus) naderde, en dus – het belang van feestdagen in de regio kennende – vermoedde XXX dat de Indiase vertegenwoordiging in Islamabad rond die tijd wel eens gesloten kon zijn. Om te voorkómen vergeefs naar Islamabad af te reizen, besloot hij de ambassade daar te bellen om hiernaar te informeren. Een eenvoudig belletje, zou je denken. Maar soms verloopt iets wat in theorie heel simpel is, in de praktijk een stuk minder eenvoudig…

Topontmoeting India-Pakistan
Nieuwe kans op vrede na mislukking Agra
Hoewel het ijs gebroken lijkt, is van echte dooi nog lang geen sprake. Tweeënhalfjaar nadat de ‘busdiplomatie’ niet verder kwam dan Lahore, waagden de leiders van Pakistan en India zich van 14 tot 17 juli in Agra aan een nieuw diplomatiek initiatief. Achteraf werd de top algemeen als mislukking bestempeld. Toch is de ontmoeting een belangrijke mijlpaal: ergens moest de draad weer worden opgepakt. Het is nu zaak de vaart erin te houden. Voor een werkelijk constructieve relatie zullen beide kanten nog de nodige moed en goede wil moeten tonen. Een gezamenlijk oliebelang kan daarbij een goed smeermiddel zijn. Daarnaast zouden de politici een voorbeeld kunnen nemen aan de vele burgerinitiatieven die de laatste jaren zijn opgebloeid.

Europa kan apartheid India niet langer negeren
Wereld Racisme Conferentie heeft Dalits stem gegeven
De Wereld Racisme Conferentie, begin september gehouden in het Zuid-Afrikaanse Durban, is voor de Indiase ‘onaanraakbaren’ een enorm politiek en publicitair succes geworden. Zij zijn erin geslaagd om voor de hele wereld zichtbaar te maken dat 250 miljoen kastelozen – waarvan 160 miljoen in India – sterk worden gediscrimineerd.

De vuile was van de kledingindustrie
Zet Triumph Burma uit!
Wanneer je nieuwe kleren koopt is de kans groot dat daar een luchtje aan zit. Veel textielbedrijven laten hun kleren in landen maken waar niet alleen de arbeid goedkoop is, maar ook fundamentele rechten worden geschonden. Als actief deelnemer aan de Schone Kleren Kampagne zet de LIW zich al jaren in voor verbetering van arbeidsomstandigheden in de kledingindustrie. Schendingen van arbeidsrechten zijn in de kledingindustrie aan de orde van de dag. Gedwongen overwerk, onderdrukking van vakbonden, discriminatie, ongezonde arbeidsomstandigheden, kinderarbeid en dwangarbeid komen helaas nog altijd veel voor.

Internationale campagne tegen kastendiscriminatie
Onaanraakbaarheid is misdaad tegen de menselijkheid
De aarzeling en onwennigheid was merkbaar in de zaal van het Teen Murthi House in New Delhi. De Indiase ex-premier I.K. Gujral stelde, aan het eind van de eerste dag van de wereldconferentie tegen kastendiscriminatie, voor om gezamenlijk We shall overcome te zingen. De aarzeling duurde maar even. Enkele leiders van de campagne voor de mensenrechten van Dalits namen de suggestie over en zetten het lied in, gevolgd door de circa tweehonderd deelnemers aan de conferentie. Discriminatie van Dalits is definitief een internationale kwestie geworden.

Een Indiaas initiatief
De berichtgeving rond de aardbeving in India, zoals vaak bij grote rampen, richtte zich voornamelijk op noodhospitalen uit het buitenland en het rommelig verloop van de hulpverlening door het leger. Opmerkelijk weinig aandacht was er voor kleinere initiatieven van eigen bodem. Dat komt omdat er naar verhouding veel noodhulp uit buitenland kwam, maar ook omdat de buitenlandse organisaties meer toegang tot de media hebben. Vanuit het J. Watumull Global Hospital & Research Centre in Mount Abu (Rajasthan) bezocht een team van hulpverleners getroffen gebieden in Gujarat. Chirurg en keel-, neus- en oorarts Dr. Sharad Mehta leidde het team en brengt per e-mail kort verslag uit van het werk.

Internationale samenwerking
IKV op bezoek bij Indiase vredesbeweging
In november bracht een tweekoppige delegatie van het Interkerkelijk Vredesberaad (IKV) een bezoek aan India. Naast deelname aan een grote vredesconferentie stond een bezoek aan Kashmir op het programma. xxx doet verslag van zijn ervaringen.

Communisten in West-Bengalen
Het vertrek van Jyoti Basu
Calcutta, 3 november 2000. Als hij onder politiebegeleiding in een witte Ambassador bij Writers’ Building, de zetel van de regering van West-Bengalen, wegrijdt, laat hij de deelstaat met een ongewisse toekomst achter. Jyoti Basu zet na een record van bijna 24 jaar een punt achter zijn premierschap van West-Bengalen, en wordt opgevolgd door vice-premier Bhattacharya. Over de opkomst van zijn partij, de communistische CPI(M) en de politieke toekomst van West-Bengalen.

Fotoreportage
Sjouwen
Vele goederen worden in India nog altijd gedragen. Of per handkar of achterop de fiets vervoerd. Kisten, dozen, balen, manden vol met allerhande consumptiegoederen, maar ook goederen als meel, katoen en zelfs loodzware bakstenen. En natuurlijk is er de ‘lunchservice’in Mumbai (Bombay) waar de dabba-wallahs elke dag duizenden lunches vervoeren van de suburbs, waar huisvrouwen ze hebben klaargemaakt, naar de city zodat de echtgenoten in de kantoren van verzekeringsmaatschappijen, banken en andere instellingen kunnen genieten van hun verse home-made lunch.

Een festival dat Calcutta elk jaar op zijn kop zet
Durga-puja
Tijdens de jaarlijkse Durga-puja vieren hindoes de uiteindelijke overwinning van het goede in de strijd tegen het kwaad. Zo ook in Calcutta. Vijf dagen lang vormt de Bengaalse stad het decor van een festival dat de dagelijkse gang van zaken even compleet op zijn kop zet. xxx was erbij en vroeg enkele inwoners naar hun ervaringen.

Katoenteelt
Project in Maharashtra biedt boeren biologisch alternatief
De intensieve katoenteelt maakt rijkelijk gebruik van kunstmest en pesticiden. Dat gaat ten koste van het milieu en de gezondheid van de katoentelers. Bovendien kunnen veel boeren de dure bestrijdingsmiddelen niet meer betalen. Het verzet van de boeren tegen hun afhankelijkheid van grote multinationals in de handel van zaden en bestrijdingsmiddelen groeit. Sommigen keren zich af van pesticidengebruik en gaan over op biologische teelt. xxx reisde naar de Indiase ‘cotton belt’ om er filmopnamen te maken voor een documentaire over katoenteelt.

Arbeid en Sportgoederenindustrie
Euro 2000 géén feest voor makers Indiase voetballen
Kinderarbeid en zeer lage lonen. Dat is het beeld dat we in het vorige nummer van India Nu (124, mrt-apr 2000) schetsten van de voetbalproductie in Punjab. De Sports Goods Foundation of India (SGFI) wil met financiële steun van de wereldvoetbalbond (FIFA) wat doen aan kinderarbeid. Het is nu al een ‘success story’, aldus de SGFI. Gerard Oonk ging opnieuw naar de Indiase ‘sportgoederenregio’, en sprak met betrokken organisaties én voetbalstikkers. Kinderarbeid vindt verborgen plaats. En de SGFI onkent dat de lonen ver beneden het wettelijk minimumloon liggen. Voor de makers van de Indiase voetballen – deels bestemd voor Euro 2000 – is het voorlopig slikken én stikken.

Dagelijks leven
Op kamers in Barrackpore
Media en reizen bieden natuurlijk een blik op India, maar het meest indringende beeld krijg je toch door er zelf een tijdje te wonen. xxx woonde op kamers in Barrackpore, een voorstadje van Calcutta. In deze bijdrage schetst hij een beeld van het dagelijks leven aldaar.

Sportgoederenindustrie
India maakt nog geen ‘schone’ voetballen
Miljoenen voetballiefhebbers verheugen zich op het Europese Kampioenschap voetbal in juni. Bondscoach Frank Rijkaard kan rekenen op een legioen kritische ‘collega’s’, want tijdens zo’n evenement heeft half Nederland verstand van voetbal. Waar de voetballen zelf vandaan komen is minder bekend. India is na Pakistan de belangrijkste producent van voetballen voor de wereldmarkt. Nederland importeerde in 1998 voor bijna twee miljoen gulden aan Indiase ‘opblaasbare ballen’, Groot-Brittannië voor veertigmiljoen. India exporteert jaarlijks voor zo’n honderdvijftigmiljoen gulden aan sportgoederen, grotendeels afkomstig uit Jalandhar (Punjab) en omgeving. Gerard Oonk bezocht de Indiase ‘sportgoederenregio’ en stuitte op kinderarbeid en lage lonen.

Gezondheidszorg en spiritualiteit
De kracht van gedachten
Als onderdeel van hun opleiding verpleegkunde hebben, Marieke Hess en xxx in het Global Hospital & Research Centre (GHRC) in India onderzoek gedaan naar de toepassing van spiritualiteit in de verpleegkundige zorg. Het spirituele gedachtegoed van Brahma Kumaris – hen tot dan toe onbekend – dat in dit ziekenhuis wordt toegepast, zou zowel op verpleegkundigen als op patiënten een gunstige uitwerking hebben.

Vrouwenrechten
Vrouwen maken van vakbond SEWA invloedrijke beweging
De letters in de naam van vrouwenvakbond SEWA vormen samen de afkorting van Self-Employed Women’s Association. Tegelijkertijd betekent het woord ‘sewa’ zoiets als ‘dienst’. Dit verwijst naar het feit dat de leden van SEWA met hun arbeid een grote – maar miskende en ondergewaardeerde – bijdrage leveren aan de Indiase economie en samenleving. SEWA is in 1972 opgericht door Ela Bhatt als vakbond voor vrouwen die werken voor de vele textielfabrieken van Ahmedabad. In de 28 jaar van haar bestaan is SEWA uitgegroeid tot meer dan een vrouwenvakbond. Het is een beweging geworden waar meer dan driehonderdduizend vrouwen deel van uitmaken. De leden komen uit de steden, maar ook van het platteland. Een gesprek met de Indiase juriste Pratibha Pandya, sinds 1987 verbonden aan SEWA.

Bedrijfsleven
Nederland bouwt aan Indiase marinehaven
Project Sea Bird is de naam voor een van de grootste infrastructurele werken in Azië. In de zuidelijke deelstaat Karnataka, bij het stadje Karwar, bouwt de Indiase marine haar basis voor de eenentwintigste eeuw. Eenmaal klaar zal het de grootste Aziatische marinebasis moeten zijn. Wapenembargo of niet, het Nederlandse bedrijfsleven profiteert volop van dit militaire miljardenproject. Afgelopen zomer nog sleepte Ballast Nedam een order van 120 miljoen gulden voor bouw- en baggerwerkzaambeden aan de marinehaven in de wacht.

India-Pakistan
Een jaar na de kernproeven
Een jaar na het behalen van de dubieuze status van officiële kernmacht door India en Pakistan maakten vredesactivisten uit beide landen in Utrecht de balans op. Zij waren te gast op een door Kerk & Vrede, AMOK en de Landelijke India Werkgroep georganiseerde bijeenkomst. Onder voorzitterschap van Stan Termeer, hoofdredacteur van OnzeWereld, spraken Praful Bidwai, I.A. Rehman, Karamat Ali en Karel Koster over de situatie in India en Pakistan en de internationale dimensies van een nieuwe kernwapenwedloop.

Ontwikkelingssamenwerking
Nederlandse hulp aan India onder voorwaarden
India blijft op de lijst van landen waarmee minister Herfkens van Ontwikkelingssamenwerking een langdurige bilaterale relatie wil onderhouden. Pakistan wordt van de lijst geschrapt. Dat besloot de Tweede Kamer eind juni 1999 tijdens een debat over het ‘landenbeleid’ van minister Herfkens. De minister moest echter wel toezeggen om de hulp aan India te concentreren op twee of drie deelstaten met een ‘redelijk goed beleid en bestuur’. In een gesprek met de Landelijke India Werkgroep (LIW) zei minister Herfkens dat Nederland in India voor een belangrijk deel via particuliere organisaties zal gaan werken.

Bezoek Dalits aan Nederland
Geen gunsten, maar rechten
Voor discriminatie en ‘onaanraakbaarbeid’ is er in de democratische rechtstaat India geen plaats. Dit is verankerd in de Indiase grondwet die verder spreekt van gelijkheid. Het papier van de grondwet blijft voor de meesten van de 240 miljoen Dalits (kastelozen) van India echter mijlenver verwijderd van de dagelijkse realiteit. Hetzelfde geldt voor een speciale wet uit 1989 die hen moet beschermen tegen kastengeweld, aldus Mahendra Pratap Rana. “Het aantal misdaden tegen Dalits neemt juist toe.” Samen met Jyothi Raj was hij van 12 tot 14 april in ons land als vertegenwoordiger van de Campaign on Dalit Human Rights.

Geweld tegen Christenen
Een kruistocht tegen bekeringen
De regering onder leiding van de nationalistische hindoepartij BJP is nu een jaar aan de macht in India. Naast de kernproeven van mei vorig jaar is het meest opvallende feit uit deze regeerperiode waarschijnlijk de reeks gewelddadige incidenten die de christelijke gemeenschap in India het afgelopen jaar heeft getroffen. Hoewel de regering iedere betrokkenheid bij deze gebeurtenissen ontkent, is het duidelijk dat er een verband bestaat tussen het aan de macht komen van de BJP en het toenemende geweld tegen de christelijke minderheid.

Internationale campagne
Dalits verheffen hun stem
Regelmatig vallen in de Indiase media gruwelberichten te lezen over geweld tegen Dalits (kastelozen). Op 10 december 1998 – vijftig jaar nadat de VN de Universele Verklaring voor de rechten van de Mens aannamen – is in India een grote (internationale) campagne gestart tegen de voortdurende schending van de rechten van Dalits. Dat betekent roeien tegen duizenden jaren onderdrukking in. Het begin van een grote maatschappelijke ‘Wende’?

Weduwen in India
Een sociaal en seksueel doodvonnis
Vrouwen in India verkeren nog altijd in een erg ondergeschikte positie. Dat geldt zeker voor weduwen. In de loop der eeuwen is hun sociale uitsluiting diep verankerd geraakt in het maatschappelijk leven. Tradities bepalen het lot van de weduwen. “Is er echt geen ontkomen aan, aan deze onderdrukkende, patriarchale ideologie?” vraagt xxx zich af. Een indringende reportage uit de Noord-Indiase stad Varanasi.

Arbeidsomstandigheden vrouwen
Gedragscodes kledingindustrie hard nodig
Afgelopen jaar was het vijftig jaar geleden dat de verklaring van de universele rechten van de mens werd aangenomen. Helaas zijn schendingen van mensenrechten nog altijd aan de orde van de dag. In India ondervinden vrouwen en meisjes dit aan den lijve, onder andere op de arbeidsmarkt. In de Indiase kleding- en textielindustrie werken vele honderdduizenden – veelal jonge – Indiase vrouwen voor een schijntje en onder zeer slechte arbeidsomstandigheden. In oktober ’98 organiseerde de Landelijke India Werkgroep een week over ‘vrouwenrechten in India’ en was Chanda Korgaokar, vrouwen- en vakbondsactiviste uit Bombay, in Nederland om over de arbeidsomstandigheden van vrouwen in de Indiase kledingindustrie te spreken.

Seksespecifieke opvoeding
God staat aan de kant van de man
Kinderen hebben de toekomst, maar geldt dat ook voor de kinderen in India? Het zijn vaak de moeders die verantwoordelijk zijn voor de opvoeding van de kinderen. Zo ook in Nagwa, een wijk aan de rand van Varanasi. Hier wonen gezinnen uit de lage kaste in kleine huisjes dicht op elkaar. In dit artikel een onderzoek hierover.

Kernwapens en binnenlandse politiek
Een politieke bom
De buitenlandse mediacommentaren die volgden op de Indiase kernproeven van mei van dit jaar spraken veelvuldig over de ‘hindoebom’ en de realisatie van een lang gekoesterde droom van de regerende BJP. Deze hindoenationalistische partij heeft er nooit twijffel over laten bestaan dat India een kernwapenmogendbeid moest worden. Waarnemers wezen bet nationaal chauvinisme van de BJP aan als hoofdmotief voor de kernproeven. Maar hoe kon een partij, die op nog geen vierde van de totaal uitgebrachte stemmen kan rekenen, de kernproeven uitvoeren zonder te worden teruggefloten? In het onderstaande artikel zoekt xxx het antwoord op deze vraag in de grote politieke veranderingen die zich sinds het einde van de jaren tachtig in India hebben voltrokken.

Kernproeven en het buitenland
India’s spierballendiplomatie
Met een serie nucleaire explosies voegde India zich op 11 mei 1998 bij de exclusieve club van kernwapenmogendheden. Vol trots kondigde premier Vajpayee aan: “India is nu een kernwapenstaat.” Veel Indiërs waren blij met die nieuwe status. Voortaan zou hun land weer meetellen in de internationale politiek, zoals destijds Nehru’s India als voortrekker van de beweging van niet-gebonden landen. De door de Bharatya Janata Party (BJP) gedomineerde regering had India internationaal weer op de kaart gezet. In de bestaande machtsverhoudingen in de wereld betekent het bezit van kernwapens nu eenmaal internationaal prestige. xxx schetst de reacties in het buitenland op de Indiase kernproeven en de mogelijke gevolgen voor India’s buitenlandse betrekkingen en de regio.

Vredesbeweging stroomopwaarts de berg op
Kernwapens niet voor iedereen vanzelfsprekend
In India Nu 107/108 (mei-augustus 1997) stond een artikel onder de kop ‘Oorlog hoeft niet’. Het artikel was gewijd aan het Pakistan-India Peoples’ Forum for Peace and Democracy, dat in 1993 op de VN-mensenrechtenconferentie in Wenen is ontstaan. Het artikel verscheen op het moment dat de eerste voorzichtige schreden door de overheden van India en Pakistan werden gezet op de weg naar de onderhandelingstafel. Door de kernproeven is de situatie opnieuw gewijzigd. In beide landen schieten nu ook de vredesbewegingen als paddestoelen uit de grond.

Reportage
De loopriksja’s van Calcutta
De straten van Indiase metropool Calcutta zijn volledig verstopt. Al jaren circuleren er binnen de regering van de deelstaat West-Bengalen, waarvan Calcutta de hoofdstad is, met regelmaat plannen om korte metten te maken met de loopriksja’s. Calcutta is de enige stad in de wereld waar nog steeds riksja’s met de hand worden voortgetrokken. Deze archaïsche toestand draagt naar de mening van de bestuurders sterk bij aan de verkeersproblemen omdat de loopriksja’s het moderne verkeer ophouden. Bijkomend voordeel van een verbod, vinden de bestuurders, is dat Calcutta verlost wordt van het gewraakte symbool van haar armoede. De riksja-eigenaren en de lopers zelf denken er anders over. Net als veel burgers. Het verzet is dan ook groot. Een voor 1 januari 1997 aangekondigd verbod ging toch weer niet door. De regering wilde niet al te veel kiezers voor het hoofd stoten en dat telt, zeker nu India een periode van politieke instabiliteit doormaakt. De riksjalopers hebben dus weer even respijt. De vraag is echter voor hoe lang.

Toegepaste technologie
Vissersvrouwen gebaat bij zonne-energie
Het Asian and Pacific Centre for Transfer of Technology (APCTT) is een regionale VN-organisatie die zich richt op de ontwikkeling en overdracht van (toegepaste) technologie. Vrouwen en duurzaamheid krijgen daarbij speciale aandacht. xxx, werkzaam op het APCTT-hoofdkantoor in New Delhi, schetst in dit artikel wat vissersvrouwen in Zuid-India kunnen hebben aan toegepaste zonne-energie.

Hoopgevende onderwijsprogramma’s in India
Goed basisonderwijs voor elk kind
Het basisonderwijs in India rammelt aan alle kanten. Het is wellicht de belangrijke oorzaak van kinderarbeid. De overheid laat het ondanks beloftes flink afweten. Toch zijn er hoopgevende particuliere initiatieven die ook de lokale overheden in beweging brengen. Gerard Oonk bezocht twee opvallende organisaties op dit gebied: Pratham in Bombay en de MV Foundation in Andhra Pradesh.

Nepalese tapijtknopertjes naar school
Niet alleen in India, maar ook in Nepal worden tapijten zonder kinderarbeid met het Rugmark-keurmerk gemaakt. De initiatiefnemers – hulporganisaties èn bedrijven – hebben in ruim een jaar veel bereikt. Maar er is nog veel werk aan de winkel en uitbanning van kinderarbeid is niet te realiseren zonder de inbreng van de Nepalese overheid en westerse donoren. Gerard Oonk was onlangs in Nepal en doet verslag.

Bharata Natyam, Odissi en Kathak dans
Een andere wereld
De Indiase dansvormen Bharata Natyam, Odissi en Kathak zijn ook in de Nederlandse schouwburgen te zien. Wat is de achtergrond van deze klassieke dans stijlen en wat zijn de moderne ontwikkelingen? De laatste jaren begint de Bharata Natyam sterk te lijden aan effectbejag, de kostuums glanzen van het goudbrokaat en acrobatische toeren verdringen de diepgang van de emotionele verbeelding.”

Opinie
Niemand bekommert zich om meisjesarbeid
Als we de rapporten moeten geloven, werken er in India meer jongens dan meisjes. Deze statistieken zijn echter gebaseerd op een gebrekkige definiëring van werk. Onbetaald huishoudelijk werk van meisjes blijft onzichtbaar. In de strijd tegen kinderarbeid valt eveneens de meeste eer te behalen bij het redden van jongens uit fabrieken. Ondertussen blijven meisjes de was doen. Volgens [de auteur] zijn meisjes dan ook de stiefkindjes in de campagne van de Landelijke India Werkgroep (LIW) tegen kinderarbeid.

Opinie
Werkende meisjes tellen wél
In haar bijdrage stelt XXX dat meisjes ook in de campagne die de Landelijke India Werkgroep (LIW) voert tegen kinderarbeid toch weer het stiefkind zijn. Volgens Gerard Oonk zet de LIW zich echter wel degelijk in voor de werkende meisjes. Er is geen sprake van een “onbewuste jongensfocus”.

Vredesbeweging
Oorlog hoeft niet
Ruim driehonderd Indiërs en Pakistani kwamen van 28 tot en met 31 december 1996 in Calcutta bijeen voor de derde conferentie van het Pakistan India Peoples’ Forum for Peace and Democracy. Vier dagen lang debatteerden zij over de mogelijkheden om de oorlogsdreiging en wapenwedloop tussen beide landen te verminderen.

Internationale conferentie kinderarbeid
Geen doorbraak, wel stap vooruit
Het woord doorbraak wilde Melkert, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, liever niet in de mond nemen tijdens de afsluitende persconferentie. Maar de grote internationale conferentie over kinderarbeid die op 26 en 27 februari [1997] in Amsterdam plaatsvond is zeker een goede stap in de goede richting. “De conferentie roept alle landen op om een tijdgebonden actieplan op te stellen om kinderarbeid uit te bannen, en om onmiddellijk een einde te maken aan de meest onacceptabele vormen,” aldus voorzitter Melkert in zijn slottoespraak. Een verslag.

Radiodocumentaire
Kinderen te koop
Kinderprostitutie is een van de meest schrijnende vormen van kinderarbeid in India. De gemiddelde leeftijd van prostituées in Bombay ligt tussen de tien en veertien jaar. Kees Wieringa maakte er een documentaire over voor het radioprogramma Damokles van de KRO. Op de achtergrond klinken de bekende Indiase geluiden: claxons, radiomuziek, een rammelende riksja en de Hindi tongval. Terwijl de luisteraar lekker in bed ligt – het programma wordt tussen 12 en 1 uur ’s nachts uitgezonden – doet Wieringa verslag van ‘de hel op aarde’.

Kinderslavernij
Kritisch rapport Human Rights Watch
Schuldslavernij van volwassenen en kinderen is in India bij wet verboden. Hetzelfde geldt voor kinderarbeid in een aantal gevaarlijke industrieën en beroepen. Niettemin werken, volgens voorzichtige schattingen, minstens vijftien miljoen Indiase kinderen – jonger dan 14 jaar – in schuldslavernij. De wetten die slavernij verbieden blijken vooral papieren tijgers. Politieke onwil en apathie staan uitvoering ervan in de weg, aldus de mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch in haar rapport The small hands of slavery: bonded child labour in India.

Onafhankelijkheidsstrijd
Manipur, een mini-staat
In het noordoosten van India, tegen de grens met Myanmar (Birma), ligt het deelstaatje Manipur. Voor Indiase begrippen een ‘staatje’, de afstand van noord naar zuid bedraagt hemelsbreed maximaal 220 km en van oost naar west maximaal 140 km. In Manipur hebben zich verschillende politieke ontwikkelingen voltrokken. Na bezetting door Birma en later door de Engelsen in de 19^e eeuw, kwam de bevolking in opstand en begon de tot op heden voortdurende strijd voor onafhankelijkheid.

Straatkinderen
Ontdekking van de jaren tachtig
Een kwart van de werkende kinderen woont op straat. Ze schrapen wat geld bij elkaar door te bedelen of de verkoop van vuil. Vaak zijn deze kinderen weggelopen van huis omdat ze de armoede thuis emotioneel niet meer aankonden. Maar het is een misverstand te denken dat alleen kinderen die geen dak boven hun hoofd hebben straatkinderen zijn.

Stedelijke armoedebestrijding
Al doende leert men
Bangalore is een Indiase metropool van de toekomst. De snelle groei van de stad trekt veel armen aan. Zij leven vaak in beroerde omstandigheden in sloppenwijken. Het door Nederland gesteunde Bangalore Urban Poverty Alleviation Programme probeert op nieuwe manieren verbetering te brengen.

Groepskredieten
Bank voor de armen succesvol
De Grameen Bank uit Bangladesh was de eerste bank die leningen mogelijk maakte voor de allerarmsten. Over de hele wereld wordt het voorbeeld van deze bank gevolgd. Hoewel de leners geen onderpand kunnen geven, blijken ze trouwe spaarders die bijna altijd op tijd aflossen.

Wat is goed onderwijs?
Premier Narasimha Rao heeft een programma gestart voor onderwijs aan kinderen die nu nog werken in gevaarlijke industrieën. Tijdens een bijeenkomst over dit programma en in ontmoetingen met activisten bleken de meningen over hoe zulk onderwijs eruit moet zien sterk uiteen te lopen.

MV Foundation hanteert nieuwe methoden
Scholingsproject in Andhra Pradesh
De in Hyderabad gevestigde MV Foundation begon ooit als een van de vele plattelandsontwikkelingsorganisaties. De laatste jaren richt de organisatie zich hoofdzakelijk op de uitbanning van kinderarbeid in Shankarpally mandal van het Ranga Reddy district in Andhra Pradesh.

Traditie versus Moderniteit
De furore van de Moderne Vrouw
De recente kapitalistische blitz-krieg in India betekende ook het begin van een stedelijke gender-revolutie. Een revolutie op kleine schaal en voor een beperkte laag van de Indiase bevolking, maar desalniettemin een ommekeer in het denken over vrouwen. Televisie-shows, glossies en ook de grote dagbladen bogen zich over het verschijnsel van de moderne vrouw en het lijkt erop dat zij voorlopig nog niet uitgepraat zijn. De discussie over deze nieuwe vrouwelijkheid brengt een ander hot issue, te weten sati (weduwe-verbranding), in herinnering waarin modernen en traditionalisten hun meningsverschil eveneens over het hoofd van vrouwen uitvochten.

Hypermoderne metro
Calcutta’s schone ingewanden
Calcutta zucht onder een verstikkende congestie. In vergelijking met New Delhi heeft het dichtbebouwde Calcutta slechts weinig straatruimte. Daarom besloot de Indiase regering eind jaren zestig tot de aanleg van een ondergrondse. In 1972 legde de toenmalige premier Indira Gandhi de eerste steen. Nu – bijna 25 jaar, met veel oponthoud en problemen met de zachte ondergrond van Calcutta, later – is het project eindelijk afgerond.

Zanskari willen einde aan isolement
Boeddhisten blokkeren wegen voor toeristen
De Zanskari, een boeddhistisch volk in de deelstaat Jammu en Kashmir, zijn tot actie overgegaan. Sinds enige jaren worden ze meer en meer gedomineerd door de Kashmiri. Als protest hiertegen verhinderden zij in augustus de toeristen Zanskar binnen te komen. Op die manier vestigden zij de aandacht op hun problemen en gingen zij de strijd aan met de Kashmiri voor wie de toeristen een belangrijke bron van inkomsten zijn.

Reactie op strijd tegen kinderarbeid?
Regering kondigt eigen tapijtkeurmerk aan
Dit voorjaar lanceerde de Indiase regering een eigen keurmerk tegen kinderarbeid in de tapijtindustrie: het Kaleen Mark. Ook de Pakistaanse regering zei een keurmerk tegen kinderarbeid te willen. In dezelfde periode werden zowel Kailash Satyarthi, voorzitter van de Zuid-Aziatische Coalitie Tegen Kinderarbeid (SACCS), als een aantal Pakistaanse activisten tegen kinderarbeid in de tapijtindustrie gearresteerd. Satyarthi is inmiddels op borgtocht vrijgelaten en moet in november opnieuw voorkomen. De Pakistaanse activisten zitten nog steeds achter slot en grendel. Regeringen gebruiken vaak de wortel èn de stok.

De laatste halte
Einde van tramvervoer in Calcutta nabij?
Calcutta’s trams zijn zonder twijfel een van de meest opvallende verschijnselen in het straatbeeld. Traag en zuchtend wiegelen de aftandse voertuigen door de straten. Bij elke halte braken ze onwaarschijnlijke hoeveelheden mensen uit om er weer evenveel in te nemen. Zo gaat dat al jaren, maar de tram lijkt in Calcutta z’n langste tijd te hebben gehad. De trammaatschappij van Calcutta (CTC), een regeringsonderneming van de staat West-Bengalen, slaagt er niet in de service te verhogen en is zwaar verliesgevend. Het aantal dienstdoende trams loopt alsmaar terug. Een bericht uit een dichtgeslibde metropool.

Indiase vrouwen in beeld
Slachtofferschap of verzet?
Als Indiase vrouwen de internationale pers halen, dan is dat vaak in verband met onderwerpen als weduweverbranding, bruidsschatmoorden of de abortus van vrouwelijke foetussen. Het beeld van De Derde Wereld Vrouw is herkenbaar: slachtoffer van mannelijke onderdrukking en economische uitbuiting. Maar is dit alles wat er over Indiase vrouwen te zeggen valt? Twee boeken getuigen van een verschillende visie hierop…..

Vrouwen- en kinderhandel
Opgesloten met een cobra
In 1982 werd het dertienjarige Nepalese meisje Tulasa Thapa uit haar ouderlijk huis in Kathmandu ontvoerd en voor vijfduizend roepees (± ƒ300,-) verkocht aan een bordeel in Kamathipura, Bombay. Tulasa, die nog niet in de puberteit was, werd gedwongen om met minimaal drie klanten per dag seks te bedrijven. Zij werd daarna nog tweemaal doorverkocht aan bordeelhouders. Nu is Tulasa een geestelijk en lichamelijk gebroken vrouw. Haar lichaam is verwoest door syfilis, gonorroe, genitale wratten en tuberculose. Gekluisterd aan een rolstoel slijt Tulasa haar dagen in Kathmandu.

Ruim 5.000 moorden per jaar
Bruidsschat symbool vrouwen-onderdrukking
Uit officiële cijfers blijkt dat er jaarlijks ongeveer vijfduizend vrouwen het slachtoffer worden van bruidsschatmoorden. Daarnaast worden veel gevallen niet als zodanig geregistreerd omdat ze worden afgedaan als ‘ongelukjes in de huishouding’. Het aantal moorden neemt nog steeds toe en op de een of andere manier krijgt de Indiase overheid er maar geen greep op.

De zoveelste bijna-atoomoorlog
Kashmir schreeuwt om internationale bemiddeling
Kashmir komt slechts af en toe in het internationale nieuws, bijvoorbeeld als de separatisten in het Indiase deel weer eens fors hebben toegeslagen of Amnesty International met een rapport komt over de schending van de mensenrechten ter plekke. Maar over het algemeen blijft het opvallend stil rond Kashmir. Op de agenda’s van bijvoorbeeld de veiligheidsraad heeft het gebied tegenwoordig weinig prioriteit. Dat is opmerkelijk omdat het gebied een ernstige bedreiging blijft vormen voor vrede en veiligheid, niet alleen in Zuid-Azië, maar wellicht in de hele wereld.

‘Een baan om de aarde’
Met of zonder kinderarbeid
Vrijdag 10 februari startte de FNV haar campagne tegen kinderarbeid met een conferentie in Amsterdam: Een baan om de aarde; naar een rechtvaardige wereldarbeidsmarkt. Rode draad in de bijdragen van de sprekers was dat er nu, aan de vooravond van het derde millennium, eindelijk eens iets moet gebeuren aan kinderarbeid. Moet je echter streven naar een verbod op kinderarbeid, wat het uiteindelijke doel van de FNV is, bijvoorbeeld door te beginnen met (consumenten)boycotacties of introductie van kinderarbeidvrije keurmerken? Of moet je het verschijnsel accepteren en door regulering in kindvriendelijker banen leiden, zoals Ben White van het ISS (Institute for Social Studies) in Den Haag voorstaat? Met andere woorden: zijn (consumenten)boycots van, met behulp van kinderarbeid vervaardigde, produkten in het belang van werkende kinderen? Deze vraag was de inzet van het geding dat de conferentie afsloot.

Kinderarbeid in de katoenteelt
Zaadhandelaren ruiken het grote geld
De Landelijke India Werkgroep wil de arbeidsomstandigheden in de katoenteelt onderzoeken. Katoenzaad is hierbij de eerste schakel in de keten naar kleren en tapijten. Een bezoek aan India leert dat er duizenden meisjes tussen de zes en vijftien jaar in de produktie van hybride katoenzaden werken. De enorme hoeveelheden vaak verboden pesticiden die op de katoenplanten worden gespoten, maken de arbeidsomstandigheden erbarmelijk.

AIDS in Azië
De ontkenning is voorbij
Spreken over AIDS betekent het over een maatschappij, over zijn sociaal-economische, culturele, religieuze en politieke kenmerken hebben. AIDS geeft als het ware een fotografisch beeld van een samenleving op het moment dat het wordt beschreven. Niet alleen bepalen de karakteristieken van een land hoe de epidemie zich verspreidt en welke gevolgen dat heeft voor een samenleving, maar het verschijnsel AIDS heeft op zijn beurt ook invloed op de ontwikkelingen in een land.

Dalits eisen hun rechten op
Het succes van Kanchi Ram
Steeds meer kastelozen verkiezen de door henzelf gekozen naam ‘Dalit’, letterlijk vertaald: ‘onderdrukt’. De naam wordt dan ook met gepaste trots gebruikt. Zonder schaamte voor hun maatschappelijke positie of afkomst verwerpen Dalits hun onderdrukking. Gandhi noemde hen ‘Harijans’, kinderen van God. Activisten die opkomen voor de rechten van kastelozen hebben weinig vertrouwen in de welwillendheid van hoge kasten die van Harijans spreken. In een tijd dat het hindoefundamentalisme groeit, groeit het Dalit-bewustzijn eveneens. Een nieuwe confrontatie.

Verantwoord toerisme
Wie bepaalt de grenzen?
Toerisme is een van de snelst groeiende industrietakken in de wereld. Wij rijken kunnen steeds verder weg en doen dat dan ook. Het verbazingwekkende is dat alles duurder wordt, maar vliegen al jaren even goedkoop blijft. Op sommige routes wordt het zelfs goedkoper. Zo’n tien jaar geleden kon je voor ongeveer ƒ1.300,- een retourtje India kopen. Sinds kort kan dat al voor minder dan ƒ1.000,-. India stimuleert de toeristen industrie om de door importen ontstane tekorten op de betalingsbalans mee weg te kunnen werken. Lokale belangengroepen bestrijden met wisselend succes de grootschalige overheidsplannen voor toerisme.

Kinderarbeidvrije tapijten dit jaar op Europese markt
Voorzitter Coalitie Tegen Kinderslavernij in Nederland
Voor de kerst van 1994 zullen tapijten uit India en Nepal met het keurmerk ‘vrij van kinderarbeid’ te koop zijn op de Europese markt. Met dit nieuws kwam Kailash Satyarthi, voorzitter van de South Asian Coalition on Child Servitude (SACCS), onlangs op bezoek in Nederland. Satyarthi was te gast bij de Landelijke India Werkgroep. Zijn komst was bedoeld ter ondersteuning van de LIW-actie tegen kinderarbeid in de tapijtindustrie die de LIW samen met andere organisaties voert.

Toerisme in India
Niet bij rugzak- en eco-toerisme alleen
Ondanks het feit dat in 1993 ruim honderdduizend minder toeristen naar India kwamen dan in 1992, stegen de deviezen-inkomsten uit de toeristenindustrie met zo’n 100 miljoen dollar naar 1,4 miljard. In totaal brachten vorig jaar, volgens het India Tourist Office (ITO) in Amsterdam, 1,75 miljoen buitenlandse toeristen hun vakantie door in India. Dat is overigens nog geen twintig procent van het totale aantal toeristen dat jaarlijks in India zijn of haar weg vindt in de toeristenindustrie. De overige tachtig procent bestaat uit Indiërs, op vakantie in eigen land. Van de 1,75 miljoen buitenlandse toeristen kwamen er 354.000 uit Europa (excl. Groot Brittannië). Nederland ‘leverde’ zo’n 31.000 toeristen. Groot Brittannië was goed voor bijna 280.000, waaronder veel bezoeken aan familie en vrienden.

‘Bal Mazdoor’
Vakbond voor kinderen in India
Dat kinderen van dertien, twaalf jaar en soms nog jonger werken is in India helaas de normaalste zaak van de wereld. Lange tijd mocht dit officieel niet, maar bijna niemand trok zich daar wat van aan. Sinds een versoepeling van de arbeidswetgeving in 1986 is kinderarbeid onder bepaalde voorwaarden ook wettelijk toegestaan. Maar de jonge werknemers mogen geen lid zijn van een vakbond, en dus ook geen vakbond oprichten. En dat druist in tegen de, ook door India onderschreven, VN-resolutie over de universele rechten van het kind. In de Indiase hoofdstad New Delhi hebben kinderen het heft in handen genomen. En met succes. Na een lang juridisch steekspel zal daar binnenkort de eerste vakbond voor kinderen worden geregistreerd: de Bal Mazdoor Union.

India en de Europese Unie
Een relatie met toekomst?
India krijgt niet de aandacht van de Europese Unie (EU) waar het recht op meent te hebben als prominent derde-wereldland met 900 miljoen inwoners. Volgens de Times of India staat India bijna onderaan de prioriteitenlijst van de EU. Toch hebben beide op 20 december 1993 een nieuwe samenwerkingsovereenkomst ondertekend ‘inzake partnerschap en ontwikkeling’. Eerdere overeenkomsten dateren van 1973 en 1981. Tijdens de recente onderhandelingen streefde India naar meer dan ‘gewoon’ een derde overeenkomst. “We willen dat het een model voor de Noord-Zuid relaties wordt”, liet een Indiase diplomaat weten. Het is de vraag of dat is gelukt.

De pauw danst niet meer…..
Leven en betekenis van Shankar Guha Niyogi, sociaal activist in Chhattisgarh
In de vroege ochtend van 28 september 1991 werd Shankar Guha Niyogi (1943) vermoord, terwijl hij lag te slapen in zijn kantoor in Bhilai. Binnen enkele uren verzamelden zich duizenden arbeiders bij het ziekenhuis, waar hij lag opgebaard. Zo’n 15.000 mannen, vrouwen en kinderen liepen mee in de begrafenisstoet en woonden de crematie bij. Die dag staakten 200.000 arbeiders in de Chhattisgarh regio (grotendeels in Madhya Pradesh), waardoor 150 industrieën stil kwamen te liggen.
Op 1 juli 1992 opende de politie het vuur op een protestbijeenkomst van CMM-leden te Bhilai (CMM = Chhattisgarh Mukti Morcha; regionale beweging). Vijftien mensen werden gedood en honderden raakten gewond. Sindsdien is de spanning in de Chhattisgarh regio toegenomen en is de naam van Shankar Guha Niyogi bezig uit te groeien tot een legende. Wie was deze Shankar Guha Niyogi en wat was zijn betekenis voor de vakbeweging in de uitgestrekte regio Chhattisgarh in Madhya Pradesh?

Nagaland
Halve eeuw onafhankelijkheidsstrijd in stilte
Het jaar 1993 is door de Verenigde Naties uitgeroepen tot het jaar van de inheemse volken. Vele inheemse volken strijden voor het recht op zelfbeschikking. Ook in de Indiase deelstaat Nagaland strijden de Naga’s voor zelfbeschikking. Een strijd die bij weinig en bekend is omdat de Indiase regering maar met mondjesmaat journalisten en toeristen in het gebied toelaten.
Op 14 augustus is het 46 jaar geleden dat de Naga’s een onafhankelijke staat uitriepen. Maar de Indiase regering heeft die onafhankelijkheid nooit erkend. In de loop van de jaren zijn veel burgers het slachtoffer geworden door de nog steeds voortdurende strijd van de Naga’s tegen het Indiasese leger.

Kinderslavernij
Dickensiaanse toestanden in Indiase industrie
De India Werkgroep Vlaanderen (IWV) lanceerde in juni een campagne om politici en publiek te sensibiliseren omtrent kinderarbeid en -slavernij. Een soortgelijke campagne in Duitsland resulteerde onlangs in een akkoord tussen Duitse tapijtimporteurs en Indiase tapijtexporteurs om een garantielabel voor niet-door-kinderen geproduceerde tapijten in het leven te roepen. De IWV wil dit ook in België bereiken.
De IWV richtte zich tot minister van Buitenlandse Zaken Claes en minister van Buitenlandse Handel Urbain. Met de steun van zoveel mogelijk organisaties en groeperingen willen we druk uitoefenen op de regering en de tapijtimporteurs. We hebben ook contact met enkele Euro-parlementsleden. De Europarlementaire commissie voor ontwikkelingssamenwerking keurde op 14 juli het Musso-rapport goed dat o.a. de Europese Raad voorstelt de invoer van produkten die door kinderarbeid tot stand komen stop te zetten.
Dat kinderarbeid een thema is dat onze aandacht blijft verdienen is overduidelijk. Dat het brandend actueel blijft trouwens ook. Begin augustus nog keurde het Portugese (!) kabinet kinderarbeid onder bepaalde voorwaarden goed, hoewel die tot nu toe officieel verboden was. De campagne werd officieel gestart met een persconferentie op 17 juni. Kailash Satyarthi, algemeen sekretaris van het Bonded Labour Liberation Front (BLF) en voorzitter van de South Asian Coalition on Child Servitude (SACCS) stond de pers te woord. We hadden met hem het volgende gesprek.

Arunachal Pradesh
‘Land van de rijzende zon’
De noordoostelijke hoek van India is voor buitenlanders een moeilijk toegankelijk gebied. Arunachal Pradesh spant daarin de kroon. Tot voor kort kwam je er als toerist niet binnen. Een tocht in die deelstaat maakte een ding duidelijk: Arunachal neemt een heel aparte positie in binnen India.

Aids preventie in Tamil Nadu
De aanval is ingezet
Tijdens haar recente reis naar Zuid-India heeft XXX verscheidene organisaties (voornamelijk in Tamil Nadu) bezocht die zich met de bestrijding van HIV/Aids bezighouden. XXX heeft ontdekt dat de strijd tegen de epidemie al goed op gang begint te komen. Een klein aantal NGO’s en medisch personeel dat zich bewust is geworden van de bedreiging toen het eerste geval van sero-positiviteit in Madras in 1986 werd ontdekt, doet hun best om de verspreiding af te remmen en om Aids als een maatschappelijk probleem naar voren te brengen. Maar er zijn tientallen obstakels. De stand van zaken.

Dalits in India
De open universiteit van de Dalits
India telt meer dan 120 miljoen Dalits op een bevolking van ruim 800 miljoen mensen. Ze behoren niet tot de vier hoofdkasten die India kent (Brahmanen, Kshatriya’s, Vaishya’s en Sudra’s), maar worden beschouwd als onaanraakbaren. Ze vormen een minderheid in India en worden gemeden, onderdrukt en zijn vanwege hun ‘onreinheid’ gedoemd vieze klussen op te knappen. Door deze positie zijn veel Dalits arm, wonen in slechte huizen en hebben niets te vertellen. Een groot deel legt zich hier bij neer, maar niet iedereen. Ranjan Babu, een Dalit uit Guntur (Andhra Pradesh) besloot iets te doen om hun positie te verbeteren. Omdat hij onderwijs hierbij van groot belang achtte, stichtte hij een open universiteit voor Dalits. Deze universiteit is de eerste in zijn soort en is niet alleen voor de Dalits, maar gaat over Dalits en wordt gerund door Dalits.

City of Joy
Roland Joffé verfilmt boek van Dominique Lapierre
In maart gaat de film City of Joyin première naar het gelijknamige boek van Dominique Lapierre over het wel en wee van de bewoners van een slum in Calcutta, die ze zelf de stad der vreugde noemen. Aan het tot stand komen van deze film is heel wat vooraf gegaan. Roland Joffé en zijn producent Jake Eberts verworven de rechten van Lapierres boek al in 1985. Joffé wilde per se de film in Calcutta draaien, wat hem gigantische moeilijkheden opleverde. De minister van cultuur én stedelijke ontwikkeling werkte de film tegen. De communistische deelstaatregering en het stadsbestuur vreesden dat de film één grote anti-reclame voor Calcutta zou worden. Dat is behoorlijk meegevallen, hoewel sommige Indiase recensenten daar anders over denken. City of Joy is vooral een film over arme mensen, hun onderlinge solidariteit en hun strijd tegen de ondergeschikte positie en de machteloosheid die hen in een ijzeren wurggreep houden. De film schetst de vitaliteit die de mensen aan de zelfkant van de Indiase samenleving ondanks alle ellende kunnen opbrengen.

Ayodhya
De sloop is een feit
Begin december stond India in ons land volop in het nieuws, terwijl het land normaliter bijzonder weinig aandacht krijgt in de Nederlandse media. De reden van al deze publiciteit was de sloop van de moskee in Ayodhya door extremistische hindoes, waarop rellen uitbraken, niet alleen in India, maar ook in Pakistan en Bangladesh. Het treurige resultaat: honderden doden en politieke consequenties die vooralsnog nauwelijks te overzien zijn. XXX belicht vanuit India de voorgeschiedenis van een tragedie.

Aids in India
Ontkennen heeft geen zin meer
Begin november werd de tweede conferentie over Aids in Azië en de Pacific gehouden in New Delhi. De minister van Volksgezondheid, M.L. Fotedar, en andere hoogwaardigheidsbekleders noemden de conferentie een succes. Homoseksuelen verenigd in het Aids Bhedbhav Virodhi Andolan (ABVA) vonden het meer een padvindersreanie die gehouden werd onder het mom van een Aidsconferentie. Zij zijn van mening dat dit soort congressen een vorm van geldverspilling is: er gebeurt praktisch gezien niets. In het land vinden er echter wel degelijk initiatieven plaats op het gebied van de Aidsbestrijding. De stand van zaken aan het Indiase Aidsfront.

Taal der Tonen
De klassieke muzikale traditie van India
Klassieke Indiase muziek zal in ons land wel nooit echt populair worden, maar de laatste jaren neemt het aantal concerten dat Indiase musici geven op podia als Soeterijn, de Doelen, Muziekcentrum Vredenburg en Rasa gestaag toe. Vooral in Amsterdam en Utrecht groeit de belangstelling bij het publiek, zo constateerde John Eylers van de Stichting India Muziek onlangs in het Utrechts Nieuwsblad. Satish Sewraj, zelf tablaspeler, geeft een kort overzicht van de (Noord-)Indiase klassieke traditie en bijbehorende terminologie. Een nuttige leidraad voor de (potentiële) concertbezoeker.

Meer kerncentrales in India
‘Bij ons kan er geen Tsjernobyl plaatsvinden’
Steeds meer mensen in India zijn ervan overtuigd dat het stralende ontwikkelingspad dat de atoomlobby wenst te volgen een zeer gevaarlijke en dure weg is. Als het aan de voorstanders ligt zal het aantal door kernenergie opgewekte MegaWatts (MW) in de komende jaren verdubbelen. Op dit moment ligt dat op ongeveer 1700 MW. Zij houden vol dat het een volkomen veilig pad is en dat een ongeluk als dat in Tsjernobyl in India nooit voor kan komen, omdat de Indiase kerncentrales anders zijn. De medewerkers van de kerncentrales zouden ook wel gek zijn als ze toegaven dat het wel gevaarlijk en duur is. Daarmee zouden ze namelijk hun baan op het spel zetten.

Vuile diplomatie
Betrekkingen met Pakistan bereiken opnieuw dieptepunt
Goed zijn de betrekkingen tussen India en Pakistan nooit geweest. Vanaf de onafhankelijkheid was er voortdurend sprake van onderling wantrouwen, enkele malen uitmondend in oorlog. De regeringsperiode van Benazir Bhutto leverde enige normalisering van de Indo-Pakistaanse verhoudingen op, maar dat was van korte duur. De Indiase en Pakistaanse legers liggen al jarenlang tot de tanden toe bewapend tegenover elkaar bij de scheidslijn in Kashmir, en India wantrouwt Pakistan wat betreft het nucleaire programma en de rol die Islamabad speelt in de spanningen in de Indiase gedeeltes van de Punjab en Kashmir. In een dergelijke situatie betekent elk (diplomatiek) incident een grote hoeveelheid olie op het vuur.

Ontwikkelingshulp: geen blanco cheque
Kritiek op campagne ‘Werk tegen Armoede’ misplaatst
De actie ‘Werk Tegen Armoede’ “is niets anders dan een moderne vorm van paternalisme of, zoals u wilt, neo-kolonialisme”, meent Fons van der Velden in India Nu 77. Het stellen van voorwaarden aan hulp is in zijn visie onaanvaardbaar. De LIW zou zich meer moeten concentreren op voorlichtings- en bewustwordingsactiviteiten in plaats van de Nederlandse regering of de EG te verzoeken ‘druk uit te oefenen’ op een soevereine staat die geregeerd wordt door een democratisch gekozen regering. En waarom voert de LIW geen campagne voor landhervormingen en wel voor recht op werk? Gerard Oonk, als medewerker van de Landelijke India Werkgroep verantwoordelijk voor de uitvoering van de campagne ‘Werk Tegen Armoede’, reageert op de forse aantijgingen van Fons van der Velden.

‘Mag het ietsje minder zijn?’
Een andere visie op LIW-campagne ‘Werk Tegen Armoede’
Onlangs verscheen in het tijdschrift Derde Wereld (no. 1991-3) een artikel van Fons van der Velden onder de titel India: Tussen hoop en wanhoop. In het artikel wordt aandacht geschonken aan de toenemende spanningen tussen religieuze groeperingen binnen India; de aard en omvang van de chronische annoede in India; en tot slot de politieke onwil van de heersende partijen om deze twee, voor de armste bevolkingsgroepen in India cruciale problemen, daadwerkelijk aan te pakken.
Voor wat betreft oplossingen merkt de auteur in het artikel op: “In een land dat volgens het Wereldbankrapport van 1990 in het jaar 1987 slechts 0,7 procent van het bruto nationaal inkomen als buitenlandse hulp ontving en waar de overheid zelf 19,3 procent van de staatsuitgaven bestemt voor defensiedoeleinden, tegen 2,9 procent voor onderwijs en 1,8 procent voor gezondheidszorg, zullen de veranderingen van binnenuit moeten komen”. Van der Velden voegt hier in een voetnoot aan toe: “Een campagne ‘Werk tegen annoede’, zoals die van de Landelijke India Werkgroep, waarbij gepoogd wordt om via de Nederlandse overheid bij de besprekingen omtrent de besteding van de bilaterale hulp ‘druk uit te oefenen’ op de Indiase regering om meer aandacht te schenken aan werkgelegenheidsprogramma’s voor in het bijzonder landlozen is mijn inziens dan ook niet erg praktisch en bovendien principieel onjuist omdat het hier een interne aangelegenheid betreft in een redelijk functionerende parlementaire democratie”.
Op verzoek van de redactie van India Nu licht Fons van der Velden (werkzaam bij medefinancieringsorganisatie ICCO en lid van de LIW) zijn standpunt toe.

Struisvogelpolitiek
De Indiase autoriteiten en Aids
In tegenstelling tot Aids in Afrika lijkt er over Aids in India weinig bekend te zijn. Iedereen vermoedt dat ook daar de epidemie een grote omvang moet hebben, maar informatie daarover is veelal moeilijk te vinden. Onlangs verscheen in het medische tijdschrift The Lancet een bericht over Aids in India. Daaruit bleek dat in WHO (World Health Organization)-kringen wordt beweerd dat in India een Aids-epidemie aan de gang is die sneller om zich heen grijpt dan de Aids-epidemie in Afrika. Als oorzaken voor deze snelle ontwikkeling worden genoemd (1) de enorme omvang van de prostitutie, (2) de ontkenning van de autoriteiten van zowel het bestaan van de prostitutie als het bestaan van de Aids-epidemie, en dientengevolge (3) het ontbreken van strategieën om het probleem te lijf te gaan.
XXX bewerkte voor India Nu een bericht uit The Lancet.

Scheuren in het hindoefront
Nieuwe incidenten in Ayodhya-kwestie zaaien verdeeldheid
Onlangs was het weer raak in Ayodhya. Fanatieke Bajrang Dal activisten trokken naar de Babri Masjid moskee. De regering van de deelstaat Uttar Pradesh onder leiding van de Bharatiya Janata Party (BJP) politicus Kalyan Singh greep in. Veel activisten werden gearresteerd De fanatieke hindoes zijn des duivels. In hun ogen heeft de BJP haar electorale successen en dus haar regeringsmacht in Uttar Pradesh juist te danken aan de Ayodhya-kwestie. Met de belofte dat de Rama-tempel in Ayodhya er komt, heeft de BJP zich verplicht. De activisten hadden van een bevriende regering wel wat anders verwacht. XXX bericht over de scheuren in het hindoefront.

Nederland wil landarbeiders steunen
Wetenschappers pleiten voor werkgarantie
Landarbeidersbonden en ontwikkelingsorganisaties gaan binnenkort opnieuw de straat op om van de nieuwe regering werkgarantie voor landarbeiders te eisen. Ze hebben de morele steun van de deelnemers aan de recente conferentie Naar recht op werk, waaraan veel gerenommeerde wetenschappers, hoge ambtenaren en vertegenwoordigers van landarbeidersorganisaties deelnamen. De belangrijkste conclusie van de conferentie, gebaseerd op een Indiaas-Nederlands onderzoek naar de effecten van werkgelegenheidsprogramma’s, was dat nationaal werkgarantieprogramma voor de armen op het platteland dringend noodzakelijk is. De Indiase regering lijkt niet helemaal ongevoelig voor hun advies. In januari onderzoekt een team van Indiërs en Nederlanders op verzoek van minister Pronk hoe Nederland zou kunnen bijdragen aan nieuwe werkgarantieprogramma’s.
Gerard Oonk bezocht de conferentie en bericht over de recente ontwikkelingen die voor de 100 miljoen Indiase landarbeiders van groot belang zijn.

De ‘Nederlandse dochters’ in India
Hoe vergroten Nederlandse bedrijven hun marktaandeel?
Nederlandse bedrijven behoren nog steeds tot de grootsten in de Indiase industriële economie. Hun groeiaandeel in de markt, binnen sommige sectoren, is nog steeds substantieel. Zo heeft PEICO, de Indiase dochter van Philips, nog steeds het grootste aandeel in de gloeilampenproduktie en is Unilever, met een dochterbedrijf als Brooke Bond verantwoordelijk voor 80% van de verpakte theeproduktie. Ook in de wasmiddelen en zeepsector is Hindustan Lever, de andere Unilever dochter, nog steeds de onbetwiste marktleider. De AKZO-dochter Century-Enka is goed voor een 25e plaats op de top-100 lijst van India’s meest succesvolle bedrijven. XXX beschrijft de recente ontwikkelingen rond de ‘Nederlandse dochters’.

De (on)zin van Ontwikkelingshulp
Een Indiase visie
Onlangs waren Theresa Achary en Maurice Joseph met hun zoon Prashanth in Nederland. Zij leiden in het Krishna district (Andhra Pradesh) een plattelandsontwikkelingsproject. In 1977 kwamen zij naar dat gebied, dat toen was getroffen door een zeer zware cycloon (zo’n 10.000 doden). In eerste instantie richtten zij hun activiteiten op het lenigen van de directe noden. Na zo’n anderhalf jaar besloten zij om op een eiland in de rivierdelta te gaan wonen en werken. Hun aandacht ging daar in het begin uit naar de slechte gezondheidssituatie, waarvoor zij een programma ontwikkelden. In 1982 stichtten zij de organisatie Praja Shakti Vidya Sangham (PSVS). Meer en meer kozen zij voor het organiseren van de mensen (samen sta je sterk) en het hen bewust maken van hun wettelijke rechten door middel van o.a. volwassenenonderwijs. Het verbeteren van de gezondheidssituatie veranderde namelijk niet echt iets aan de positie van de allerarmsten in hun werkgebied.
Tijdens hun bezoek aan Nederland sprak XXX met hen over ontwikkelingssamenwerking.

De ‘Icha Khariar’ Beweging
levert strijd tegen de bouw van stuwdammen in Bihar
Eén van de grote irrigatieprojecten in India, die door de Wereldbank wordt gefinancierd, is het Suvernarekha Irrigatie Project in Singhbhum district in Bihar. Het project omvat de bouw van twee grote dammen in de Suvernarekha rivier, waardoor 180 dorpen onder water zullen verdwijnen. Vanaf het prille begin heeft de tribale bevolking zich tegen de plannen verzet. Onlangs heeft de beweging tegen de dammen een nieuw hoogtepunt bereikt, met acties waaraan duizenden dorpelingen meededen. De reactie van de autoriteiten van Bihar was hard: 700 mensen, meest vrouweb en kinderen, werden gearresteerd. XXX, stafmedewerkster van het Humanistisch Instituut Voor Ontwikkelingssamenwerking (HIVOS), was in India en sprak met de actievoerders.
Op haar vraag wat wij in Nederland zouden kunnen doen, kreeg ze van hen te horen: “We willen jullie steun, maar geen geld. Geld kan namelijk heel gemakkelijk aanzetten tot corruptie. Zorg er vooral voor dat onze actie bekend wordt.”

Een speurtocht in Bombay
Waar komen onze T-shirts vandaan?
In het najaar van 1990 vertrok XXX als studente economie voor een onderzoek bepakt en bezakt naar Bombay, één van de belangrijkste centra van de kledingindustrie. Vanuit de haven (Bombay Port) of het vliegveld (Sahar Airport) worden dagelijks enorme hoeveelheden kleding naar het buitenland vervoerd. In de verschillende voorsteden van Bombay ploeteren mannen en vrouwen achter naaimachines. De lappen stof liggen verspreid over de grond en kledingstukken staan verpakt in grote balen op verzending te wachten. Een verslag van een speurtocht.

Religieus fundamentalisme in India
Splijtzwam in de samenleving
In het najaar van 1990 werd India opgeschrikt door een hevige uitbarsting van geweld tussen hindoes en moslims. Directe aanleiding voor deze communalistische (of godsdienst-)conflicten was de controverse rond een moskee in Ayodhya die volgens fundamentalistische hindoes gebouwd is op de plaats waar vroeger een tempel stond, gewijd aan de hindoegod Rama.
Advani, leider van de extreem-rechtse Bharatiya Janata Party (BJP), riep hindoes op tot een rath yatra (strijdwagen-processie) met als einddoel de omstreden moskee. Grote groepen hindoes gaven gehoor aan zijn oproep en gingen in saffraankleurige kleding en omhangen met bloemenkransen op weg naar Ayodhya. Op plaatsen waar zij moslims tegen kwamen braken vechtpartijen uit. In Jaipur vielen daarbij op 1 dag meer dan 60 doden.
Waarom werd juist nu opgeroepen tot rath-yatras, en waarom resulteerden deze en de daarop volgende kalash yatras (processies waarbij as van doden meegevoerd wordt) in een bloedbad? Indologe XXX schetst de achtergronden en de gevolgen.

Kernenergie in India
Tegenstanders onvaderlandslievend?
India was het eerste ontwikkelingsland dat reeds in 1954 een kernenergieprogramma uitstippelde. Met de eigen uraniumvoorraden wilde het Ministerie voor Atoomenergie een zelfstandige splijtstofcyclus opbouwen, met kweekreactoren en opwerkingsfabrieken. De hele wereld schrok in 1974 toen de eerste Indiase atoombom tot ontploffing werd gebracht. Momenteel zijn er negen kerncentrales in werking waarvan de oudste, Tarapur, dateert van 1969. Zes kerncentrales zijn in aanbouw en nog eens zes zijn er gepland.

Recht op werk
Campagne ‘Werk Tegen Armoede’ succesvol van start
In november ging de Landelijke India Werkgroep van start met de campagne ‘Werk Tegen Armoede’. Algemeen doel van de campagne is om de 250 miljoen Indiase landarbeid(st)ers en hun gezinsleden tot de belangrijkste doelgroep van de Nederlandse en Europese ontwikkelingssamenwerking met India te maken. Nederland en de EG geven India jaarlijks circa 350 miljoen gulden bilaterale hulp. Verder pleit de LIW ervoor om een groot deel van de hulp aan India te besteden aan werkgarantie-programma’s voor landarbeid(st)ers. Tenslotte dringt de LIW er op aan om de Indiase hulpschuld van 2 miljard gulden aan Nederland kwijt te schelden en dit geld ook voor werkgarantie te gebruiken.

Vrouwen zetten eigen bank op
Het is al weer vijf jaar geleden dat in Nairobi, de hoofdstad van Kenya, een grote vrouwenconferentie werd georganiseerd om het decennium van de vrouw af te sluiten. Duizenden vrouwen kwamen daar bij elkaar om te praten over wat er in dat decennium nu allemaal was gebeurd voor vrouwen en vooral om met elkaar te bespreken wat er allemaal nog zou moeten gebeuren om de positie van vrouwen in de samenleving te verbeteren. Een van de dingen waar de vrouwen uit de Derde Wereld zich hard voor maakten, is dat vrouwen meer toegang krijgen tot banken en andere instellingen waar ze een lening kunnen afsluiten. Bankieren met de kleinste ondernemers van het land.

Schuldverlichting voor recht op werk
‘India, schuldenland van de jaren negentig?’ Dat was de kop waaronder het blad Internationale Samenwerking van het Ministerie van Ontwikkelingssamenwerking in mei 1989 een artikel wijdde aan de snel groeiende buitenlandse schuld van India. Die schuld bedraagt volgens de Wereldbank momenteel 130 miljard gulden. India is daarmee na Mexico en Brazilië het land met de grootste schuldenlast in de Derde Wereld. De afbetaling van rente en aflossingen kost India jaarlijks ongeveer 30% van haar inkomsten uit export. Volgens de Wereldbank zit een land met een percentage van 20% al in de gevarenzone.

Dochters van goud
Meisjes op het platteland
Kinderarbeid komt in India op grote schaal voor. Als ze al gemaakt worden, lopen de schattingen over de aantallen sterk uiteen. In statistieken over de arbeid van volwassenen wordt het aandeel van werkende vrouwen in de Indiase economie zo langzamerhand opgenomen. Maar de discussie over de bijdrage van werkende kinderen moet bijna nog beginnen. Werkende kinderen hebben blijkbaar de plaats ingenomen van de “vergeten helft” die de vrouwen traditioneel waren. Dat is vooral het geval bij meisjes, en dan helemaal bij meisjes op het platteland.

“Steun Recht Op Werk”
Interview met Devaki Jain
Naar aanleiding van de conferentie over “Mensenrechten, democratie en ontwikkeling” van de Evert Vermeer Stichting (de denktank van de Partij van de Arbeid op het gebied van Derde Wereldvraagstukken) was ze in Nederland: de Indiase econome Devaki Jain (56). Zonder meer een politiek zwaargewicht als het gaat om de meningsvorming op het gebied van ontwikkelings- en vrouwenvraagstukken. Devaki Jain is directeur van het Institute of Social Studies Trust in India, lid van de prominente internationale “South Commission” over de Derde Wereld problematiek en oprichtster van een wereldwijd netwerk van vrouwen die alternatieve ontwikkeling voorstaan (Development Alternatives for Women in a New Era, kortweg DAWN). Devaki Jain laat er geen twijfel over bestaan: democratie is een absoluut noodzakelijke voorwaarde voor ontwikkeling en werk is een constitutioneel recht.

Filmrecensie
Ganashatru, Ray’s nieuwste
Satyajit Ray behoort tot een van de belangrijkste filmregisseurs uit de tweede helft van deze eeuw. Hij werd in 1922 geboren in Calcutta uit een gegoede familie van geleerden, musici en schrijvers. Zijn grootvader experimenteerde met fotografie en startte een pioniersdrukkerij. Zijn vader was een bekend schrijver van fictie. Ray groeide op in een omgeving, waarin zowel de Indiase cultuur als Westerse invloeden sterk vertegenwoordigd waren.

Rajiv Gandhi Exit
Kiezer straft wanbeleid van Congresspartij af
In november van het vorig jaar werden in India verkiezingen gehouden voor de Tweede Kamer, de Lok Sabha. De strijd om de 525 zetels was grimmiger en spannender dan ooit tevoren. De regerende Congresspartij van premier Rajiv Gandhi verloor de meerderheid en de Janata Dal partij onder leiding van Vishwanath Pratap (V.P.) Singh kwam aan de macht. Deze minderheidsregering ontvangt aan de linkerzijde gedoogsteun van de communistische partijen en aan de rechterkant van de Bharatiya Janata Party (zie India Nieuwsbrief 63). XXX was in november in India en sprak met een aantal politieke waarnemers.

Wankel politiek evenwicht na verkiezingen
De negende algemene parlementsverkiezingen in India beloofden de meest spannende te worden in de geschiedenis van het land. Men vreesde dat er veel geweld zou worden gebruikt zowel omdat de twee kampen dachten evenveel kans te maken en omdat geweld in de Indiase politiek het laatste jaar duidelijk was komen opzetten.

Appèl van de LIW aan Bukman: richt hulp op armen
De Landelijke India Werkgroep heeft er bij de Minister van Ontwikkelingssamenwerking en de Tweede Kamer op aangedrongen om armoedebestrijding centraal te stellen in de ontwikkelingssamenwerkingsrelatie tussen Nederland en India. Er vinden op diverse plaatsen in India ontwikkelingen plaats waarbij het Nederlandse beleid zou moeten aansluiten, vindt de LIW. Vooral de werkgelegenheidsprogramma’s die de deelstaat Maharashtra heeft opgezet kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de aanpak van een heel scala van problemen: armoede, milieuproblematiek en stedelijke wildgroei.

Ver van India, ver van Suriname
De religieuze beleving van Hindostanen in Nederland
Hindoeïsme is in Nederland een fenomeen dat pas vrij recent, met de komst van de Hindostanen naar Nederland, zijn intrede heeft gedaan. Men kijkt er nog altijd vreemd tegen aan. Een van de redenen daarvoor is, dat religie en cultuur in het hindoeïsme niet te scheiden zijn. Culturele minderheden zoals hindoes en moslims kennen geen religie in de Westerse betekenis van het woord. Bij hen is dit veel ruimer: het gaat immers om de manier waarop zij leven, denken en handelen, kortom om hun levensbeschouwing.

Film
Ghare Baire
Ghare Baire is de titel van de laatste film van Satyajit Ray. Hoewel de film al in 1984 in Cannes in première ging, is hij nog steeds niet in de Nederlandse bioscoop voor het bredere publiek te zien geweest. De film is gebaseerd op het boek van Rabindranath Tagore, de Bengaalse dichter en schrijver die in 1913 de Nobelprijs voor de literatuur won.

Film
Salaam Bombay!
Mira Nair is de eerste vrouwelijke Indiase regisseur die buiten India naam maakt. Op dit moment is haar film Salaam Bombay! te zien in de Nederlandse bioscopen. Met Salaam Bombay! probeert Nair een reëel beeld te geven van de dakloze, zwervende kinderen in Bombay. Om de spelers van haar film bij elkaar te krijgen zocht zij op de straten, in de kindertehuizen en in de tuchthuizen van Bombay. Op deze wijze verzamelde zij zeventien kinderen.

Toeristen
Niet welkom in Goa
Toen in november 1987 de eerste groep Westduitse chartertoeristen op Goa’s vliegveld Dabolim uitstapte werd ze onaangenaam verrast. De vakantievierders hadden een vriendschappelijke ontvangst verwacht, maar liepen tot hun schrik tegen een twaalftal activisten van het pas opgerichte ‘Goaans leger van waakzaamheid’ op, dat fel ageert tegen de snelle uitbreiding van het grootschalige toerisme in deze deelstaat. De actievoerders droegen spandoeken en deelden pamfletten uit met de volgende in het Duits gestelde tekst: “Wij hebben niets tegen u persoonlijk of als groep. Waarom zouden we – we kennen u niet eens. Maar wij willen u erop wijzen dat u NIET welkom bent in Goa”.

Een verkenning van India’s geestelijke gezondheidszorg
Gevangenen van het verstand
“De 32-jarige Rashid kruipt als een hond over de vloer van de hut. Hij kan amper bewegen: geketend aan een houten paal staart hij wezenloos in de lucht. Door middel van kettingen is Rashid verbonden met vijftig andere mannen. Ze bevinden zich in een gammele, stinkende hut waarvan de muren van riet gevlochten zijn. Toch zijn het niet de muren van een gevangenis waarachter hij zich bevindt. Noch zijn Rashid en de meer dan 500 andere mannen en vrouwen in de zes hutten gevangenen. De een is een ingenieur, de ander een arts, de derde de zoon van een deelstaatminister van Tamil Nadu en de vierde een welgestelde zakenman. Allen zijn zij psychisch gestoord, verbannen uit de wereld van het gezonde verstand.”

De Indiase eetcultuur
Chapati’s en andere platbroden vervullen naast rijst de rol die in Nederland voor de opkomst van de nasi en macaroni door aardappels gespeeld werd. Ze vormen een standaardonderdeel van de ‘Indiase’ maaltijd zoals die in kookboeken beschreven wordt en door alle duurdere restaurants in binnen- en buitenland wordt geserveerd. Bovendien zijn het beelden voor de verdeling van India in een noordelijk graanetend en een zuidelijk rijstetend deel.

De rechten van werkende kinderen
Prof. mr. J.E. Doek is verbonden aan de rechtenfaculteit van de Vrije Universiteit Amsterdam, waar hij de leeropdracht familie- en jeugdrecht heeft. Voor verschillende internationale organisaties heeft hij zich beziggehouden met de rechten van kinderen, onder andere in India. Hij is tevens mede-oprichter en bestuurslid van de International Society For Prevention of Child Abuse and Neglect (internationale organisatie ter voorkoming van kindermishandeling en verwaarlozing), waar hij zich richt op het beleid ten aanzien van kinderen in ontwikkelingslanden.

Kinderarbeid: een verborgen probleem op ware grootte
Lange tijd is van de kinderarbeid gedacht dat het een betrekkelijk beperkt, hoewel hardnekkig verschijnsel betrof. De laatste jaren hebben onderzoekers echter aangetoond dat het in werkelijkheid om een probleem van gigantische omvang gaat. In plaats van de officiële 14 miljoen, zouden er in India minstens 140 miljoen kinderen tussen de vijf en vijftien werken. Dat kinderarbeid zo lang verborgen is kunnen blijven, heeft vooral te maken met het feit dat er tot voor kort naar gekeken werd vanuit de optiek van internationale organisaties zoals de ILO. Deze optiek is gegroeid tijdens de strijd tegen de kinderarbeid in Europese mijnen en fabrieken in de vorige eeuw. De daarin besloten opvattingen over werk en zelfs over wat een ‘kind’ is, blijken niet zonder meer toepasbaar op de Indiase situatie. Maar wat moeten we ons bij kinderarbeid in India dan wel voorstellen?

Vrije tijd, vermaak en veranderende tijden in Benares
Benares staat iedere dag van het jaar garant voor een of meerdere culturele happenings. Er is altijd wel ergens in de stad een plek, een wijk, een tempel of een heilige plaats verlicht, versierd en bedolven onder straathandelaren, rivaliserende luidsprekerboxen en bovenal vrolijke mensen in uitgaansstemming.

De roep van sati
Op 4 september 1987 stonden honderden dorpelingen in Deorala (Rajasthan) rond de vlammenzee waarin de twintigjarige Roop Kanwar, met het hoofd van haar pas overleden echtgenoot in haar schoot, levend verbrandde. Nu is het een heilige plaats waar reeds tienduizenden mensen naar toekwamen om de Mahasati te eren.

Kinderen van God: Kinderen van India
India wil het eigenlijk niet weten. Maar ongeveer vijftien procent van de bevolking behoort tot de vroegere onaanraakbaren, door Mahatma Gandhi welwillend tot ‘harijans’ gedoopt, ‘kinderen van God’. Zelf noemen de oorspronkelijke bewoners van dit subcontinent zich veel liever kinderen van het land. Later binnengevallen volken, onder andere Indo-Ariërs, ‘hebben hen van hun grondrechten beroofd en het kastenstelsel heeft hun onderwerping maatschappelijk bezegeld. Hoewel de agrarische economie alleen kon bestaan dankzij hun arbeidskracht, werden zij door de kaste-hindoes als onrein beschouwd en tot onaanraakbaren gedegradeerd. In sommige delen van India gold hun aanblik alleen al als verontreinigend. Kans op positieverbetering was er nauwelijks en eventuele pogingen daartoe werden door de kastemaatschappij bruut gesmoord.

India onder het regiem van de droogte
Jitta Ram, 21 jaar, staat elke morgen om vijf uur op om stenen te gaan hakken in een steenmijn ten zuiden van New Delhi. Hij werkt tot het donker wordt, om dan doodvermoeid op zijn touwbed te vallen en te dromen van betere tijden. Tot twee maanden geleden woonde Jitta met zijn familie nog in Batinda, een dorpje in Rajasthan op 800 kilometer van Delhi. Hun lapje grond bracht de laatste jaren door steeds terugkerende droogtes te weinig op. Afgelopen zomer viel er geen druppel regen in de streek rond Batinda. Zelfs de moeite van het zaaien had de familie zich kunnen besparen. Ze zagen zich gedwongen hun stuk grond en vijftien stuks vee te verkopen en naar Delhi te vertrekken, op zoek naar werk. “Het was mijn vaders beslissing”, zegt Jitta. “Op een morgen zei hij simpelweg dat het wachten voorbij was. Hij zag het niet langer zitten om elke dag maar weer naar de lucht te staren in de hoop regenwolken te zien in plaats van de stofwolken die de lucht verduisterden.”

India 40 jaar, de LIW 10 jaar
Naar de onafhankelijkheid
Op 15 augustus 1947 kwam er een einde aan de koloniale overheersing. Als vrije en onafhankelijke republiek had India echter met een groot aantal problemen te maken die rechtstreeks voortvloeiden uit de koloniale erfenis en uit de manier waarop de onafhankelijkheid verkregen was. We zullen daarom nog verder terug moeten gaan in de geschiedenis teneinde de wortels waaruit India gegroeid is te achterhalen.

India 40 jaar, de LIW 10 jaar
Het vijftigste nummer
Het begon allemaal met een klein groepje mensen op ene kleine zolderkamer in Utrecht, eind jaren ’70. Dit groepje bestond uit een aantal zeer bij India betrokken Nederlanders, voornamelijk Azië-wetenschappers en studenten. Het was 1976 en het ging niet goed met India. Indira Gandhi had de noodtoestand uitgeroepen omdat ze de protesten die opklonken tegen haar ekonomisch beleid niet meer in banen kon leiden. Ondanks alle repressieve maatregelen tegen tienduizenden oppositieleden, die bijna allemaal zonder enige vorm van protest werden vastgezet en achtervolgd, bleven de Nederlandse media en de politiek zich vrijwel kritiekloos achter Indira Gandhi opstellen.
Het kleine groepje vond dat daar wat tegenover moest komen te staan. Er werd besloten maar eens een vereniging in het leven te roepen, die mensen bij elkaar zou brengen die een ander geluid konden laten horen: de Landelijke India Werkgroep. Vanuit deze vereniging zou voorlichting worden gegeven en informatie naar buiten worden gebracht om ook de stem van de oppositie in India in Nederland te laten doorklinken. Voor dat doel had de vereniging een spreekbuis nodig en werd besloten tot uitgave van een eigen blad: de India Nieuwsbrief.

10 jaar LIW
Van Derde-Wereldgroep tot uitgeverij?
Dit jaar bestaat de Landelijke India Werkgroep ruim tien jaar. Op verzoek van de redaktie geeft XXX – die vanaf het begin bij de LIW betrokken is – in vogelvlucht een overzicht van de ontwikkeling die de vereniging heeft doorgemaakt. Graag hadden wij naast zijn visie ook de mening van de drie andere mede-oprichters afgedrukt, maar dat stuk heeft de redaktie nog niet ontvangen.

De Indiase film in het nauw?
In het begin van de jaren tachtig werden in India ongeveer 750 speelfilms per jaar gemaakt. De laatste jaren is de produktie naar verluid gestegen tot tegen de 1000 films per jaar. Wat zijn dat voor films en betekent hun enorme aantal dat de Indiase filmindustrie bloeit als nooit tevoren?

Doordarshan, India’s nieuwste drug
Iedere dinsdag- en zaterdagavond zijn de straten van de Pakistaanse stad Lahore nagenoeg uitgestorven. De reden hiervan is niet een uitgaansverbod in verband met het gevaar voor gewelddadige botsingen tussen de verschillende bevolkingsgroepen, maar de uitzending van de favoriete t.v.-serie Buniyaad. Ook in India zijn de series razend populair. Er zijn er zelfs bij die meer dan 100 afleveringen lang miljoenen kijkers weten te boeien. Buniyaad skoort tweede op de ranglijst van Indiaas meest bekeken televisieprogramma’s. Tweemaal per week kijken enkele tientallen miljoenen mensen naar deze saga van een Punjabi-familie die begint in Lahore in 1915 en eindigt in Delhi 1985. Een professionele aanpak met veel aandacht voor details, goede akteerprestaties en een melodramatisch, nostalgisch verhaal, staan garant voor een groot sukses. In het noorden is de kijkdichtheid meer dan 90%. In het zuiden, waar het Hindi niet erg geliefd is bij de Dravidisch sprekende bevolkingsgroepen, zit toch nog altijd 40% van de televisiekijkers naar deze serie op de beeldbuis te kijken.

Tribalen in Noordoost-India
In 1947, het jaar van de Indiase onafhankelijkheid, voelden de meeste bevolkingsgroepen in India zich onderdeel van de nieuwgevormde Indiase natie. Gezamenlijk had men zich tientallen jaren ingezet voor de onafhankelijkheidsstrijd tegen de Britten. Al snel daarna werd het bestaansrecht van diezelfde natie ter diskussie gesteld door allerlei groepen die hun eigen belangen ondergesneeuwd zagen worden door de belangen van de Indiase staat als geheel.
Zo neigen veel van de in India levende groepen tribalen er sterk naar om hun culturele identiteit door middel van onafhankelijkheid of autonomie bevestigd te willen zien. Wat betreft woongebied, leefwijze, taal, godsdienst en ras voelen tribalen zich niet verwant aan de doorsnee Indiërs. Met name in Noordoost-India eskaleert de situatie steeds verder. En hoewel het een uiterst komplexe warboel van meningsverschillen, onverzoenlijke standpunten, misverstanden en misdragingen is, lijkt het toch zinnig de situatie van de tribalen in dit gebied nader te belichten.

Film Genesis
Een parabel van Mrinal Sen
Genesis, de nieuwste film van de Indiase regisseur Mrinal Sen, scoorde hoog op het Rotterdamse filmfestival dit jaar. Het publiek was zeer enthousiast, en de film kreeg in de meeste kranten en filmbladen goede kritieken. Opmerkelijk voor een Indiase film, want ondanks het feit dat India met meer dan negenhonderd films per jaar de grootste filmproduktie ter wereld heeft, zijn de films voor het overgrote deel van een zeer povere kwaliteit. Toch scharen zich elke dag dertien miljoen Indiërs in lange rijen voor de kassa’s van de droompaleisjes.

Steeds meer echtscheidingen
Het huwelijk is niet meer zo heilig en een echtscheiding is niet meer zo’n schande tegenwoordig. Steeds meer Indiase mannen en vrouwen staan dagelijks voor het gerechtshof om echtscheiding aan te vragen. Scheiden is een manier geworden om de spanningen van een slecht huwelijk te ontlopen. Tijden veranderen, en vrouwen ook. De laatste tien jaar zijn er ontwikkelingen gaande die een einde maken aan de eeuwenoude institutie van het huwelijk als rotsvaste relatie.

Vakbeweging
Wetgeving bedreigt vakbonden
Het leek erg goed te zullen gaan met de Indiase industrie dankzij het nieuwe beleid van Rajiv Gandhi. Inmiddels is gebleken dat de ekonomische produktie niet sterker groeit dan in het verleden. Zelfs de Wereldbank, die het nieuwe beleid heeft helpen vormen en aanvankelijk met groot trompetgeschal de grote doorbraak naar de eenentwintigste eeuw aankondigde, heeft in haar laatste landenstudie over India vastgesteld dat de resultaten alles behalve rooskleurig zijn.

Huisrook is geen onuitroeibaar kwaad
Luchtvervuiling is lange tijd als het minst belangrijke van de milieuproblemen in India gezien. Ze concentreerde zich hoofdzakelijk in de grote steden en daar waar industrieën gevestigd zijn. De laatste gegevens wijzen echter uit dat de luchtvervuiling binnen de huizen een akuut probleem is, én een oorzakelijke faktor van miljoenen doden per jaar. Het koken op open vuur geeft binnenshuis zo’n zware rook dat vrouwen hierdoor dagelijks blootgesteld worden aan meer vervuiling dan industrie-arbeiders in extreem vervuilde gebieden. Op alle gebieden worden vrouwen de dupe van het koken op hout: het hout raakt schaars, steeds langer moet er gesprokkeld worden voor de benodigde hoeveelheid, en daarbij nog stellen zij zich dagelijks bloot aan de gevaren van rook. Het verminderen van de luchtvervuiling binnenshuis is een zeer urgente taak, die milieuwerkers en gezondheidszorgwerkers niet over het hoofd mogen zien. Zelfs vandaag nog gebruikt 90% van de huishoudens in India hout, mest en afval voor het stoken. ’s Winters wanneer de rook onmogelijk op kan stijgen, is het probleem nog groter.

Bossen
Moet Chipko India redden?
Gunapati Pulliah, een 37-jarige boer uit het distrikt Guntur in Andhra Pradesh, werd op een morgen in november vorig jaar kotsmisselijk toen hij bezig was pesticiden te spuiten op zijn rijstveld. Hij moest vreselijk braken, gooide zijn spuitmachine aan de kant, en rende naar de dichtstbijzijnde dokter. Ironisch genoeg was hij gedeeltelijk het slachtoffer geworden van zijn eigen handelen; onwetendheid deed de rest. Hij had namelijk de gebruikelijke hoeveelheid pesticide vermengd met slechts 10 liter water i.p.v. de benodigde 100 liter. Bovendien droeg hij geen masker. Maar Pulliah had geluk. Hij herstelde snel en voorspoedig.
Anderen zijn minder gelukkig geweest. Vorig jaar raakten een groot aantal dorpelingen uit de regio Malnad in Karnataka permanent verlamd, nadat ze krab hadden gegeten die ze op rijstvelden verzameld hadden – de krabben waren vergiftigd door de pesticiden die op de rijstplantjes gespoten waren.
“De jungle!”, riep Gulab, een Santhal-tribaal uit de Ayodhiya-heuvels in West-Bengalen begin dit jaar verbaasd uit, als antwoord op een belangstellende vraag van een journalist. “Waar is hier nog jungle te zien? Alles is weg. Elke dag komen er mensen uit de vlakte die de bomen kappen. Maar wij mensen uit de dorpen hier worden beschuldigd van diefstal van dat hout. Waar moeten wij anders onze brandstof vandaan halen? Wie is er nu schuldig?”

De Nederlandse ontwikkelingssamenwerking met India
Hulp is handel
De officiële Nederlandse ontwikkelingshulp aan India ging van start in 1962. Nederland nam toen deel aan de oprichting door de Wereldbank van het Aid India Consortium dat sinds die tijd het beleid heeft opgesteld voor de westerse hulp aan India.

Anderhalf jaar Rajiv
Moslimvrouwen door Rajiv teruggezet
In april 1985 kwamen in New Delhi vertegenwoordigers van meer dan 70 landen uit de Derde Wereld bijeen om de naderende Nairobi-conferentie voor te bereiden. Op dit seminar Vrouwen Ontwikkeling was Rajiv Gandhi één van de gastsprekers. Hij zei toen dat de positie van vrouwen in ieder land als een graadmeter voor de ontwikkeling beschouwd zou kunnen worden. Hij konstateerde dat vrouwen overal ter wereld nog steeds achtergesteld worden in de wetgeving en dat de diskriminerende bepalingen voortkomen uit de eeuwenlange heerschappij van mannen. Hij pleitte voor hervormingen in het rechtsstelsel en gelijkberechtiging van vrouwen: “Iedereen moet vechten tegen diskriminatie op basis van sekse”.
Deze mooie woorden klonken als muziek in de oren van degenen die al jarenlang de slechte rechtspositie van vrouwen in India aan de kaak proberen te stellen. Maar wat doet Rajiv nu zelf in het land dat hij vooruit wil helpen naar de 21ste eeuw? Hij dient een wetsvoorstel in dat alle moslimvrouwen voortaan uitsluit van het recht op alimentatie in geval van echtscheiding, d.w.z. van de bepalingen vervat in artikel 125 van het strafwetboek. Met dit wetsvoorstel komt Rajiv uit partijpolitieke overwegingen tegemoet aan de wensen van orthodoxe moslimleiders en draait daarbij de klok voor moslimvrouwen zelfs terug.

De Bombayse textielindustrie in de jaren twintig
Van koppelbaas naar vakbond
In de twintiger jaren van deze eeuw komen de meeste textielarbeiders in Bombay uit de distrikten rond de stad. Het zijn voornamelijk landlozen en kleine boeren die naar de stad trekken.
Door de toenemende bevolkingsdruk en tegenvallende oogsten kunnen ze niet langer in hun levensonderhoud voorzien. De armoede is er soms zo erg dat een familie van de opbrengst van een stukje grond niet langer dan een paar maanden kan leven. De jonge mannen trekken het eerst naar de stad. Ze trekken in bij verwanten en dorpsgenoten die eerder de stap hebben gewaagd. Deze verlenen hen onderdak en voorzien in hun levensonderhoud totdat ze zelf in de kosten bij kunnen dragen als ze werk gevonden hebben. In de dorpen blijven invaliden, ouden van dagen en zwangere vrouwen achter die niet in staat zijn in de fabrieken te werken. Ze overleven door hetgeen hun verwanten in de stad hen toesturen. Wanneer degenen die in de stad zijn gaan werken te oud zijn geworden, keren ze naar het dorp terug en wordt hun plaats door de jongere generatie overgenomen. Ondanks deze dorpsband proletariseren ze snel. Reeds in 1890 heeft meer dan de helft van de arbeiders geen binding meer met het platteland en een aanzienlijk deel is al afkomstig uit Bombay zelf. Slechts een derde heeft nog een sterke binding met het dorp, omdat ze er een stuk land bezitten. Dit stuk land laten ze door anderen bijhouden en in drukke tijden gaan ze er naar toe om mee te helpen.

Devadasis: traditionele prostitutie?
Over prostitutie en de situatie van prostituees in India wordt zelden geschreven. Hoewel bekend is dat het om zeer grote aantallen vrouwen gaat, verspreid over steden in heel India, met enorme concentraties in m.n. Bombay en Calcutta, zijn exacte cijfers moeilijk te vinden. Een indicatie zou de voor Indiase begrippen bescheiden stad Agra kunnen geven, waar volgens officiële cijfers minstens 6000 prostituees hun beroep uitoefenen, verspreid over 8 ‘red-light districts’. Hun situatie is uitzichtloos. Verzameld door professionele ronselaars worden ze in piepkleine hokjes gezet, en voortdurend in de gaten gehouden. Van hun inkomen dienen ze percentages af te dragen aan een hele groep mensen, waar ze afhankelijk van zijn: politieagenten verlangen hafta (beschermgeld), de bordeelhouders huur, de pooiers hun aandeel en geldschieters gigantische rentesommen. Van het geld dat overblijft kan vaak alleen wat eten gekocht worden.
De zogenaamde ‘government protection homes’ die hier en daar zijn opgezet om wat aan de situatie van deze vrouwen te doen, geven een zo mogelijk nog triester beeld te zien. In Agra bijv. verblijven 50 ex-prostituees in een ruimte, die voor de opvang van 5 vrouwen nog ontoereikend zou zijn. Veertig van hen leiden aan geslachtsziekte, t.b.c. en verschillende vormen van psychische problemen en dat terwijl ze volgens medische rapporten nog vrij waren van deze ziekten toen ze in het tehuis werden opgenomen!
Naast de “gewone” prostitutie, waarin vooral vrouwen terecht komen uit de omvangrijke groep kastelozen in India, en de prostitutie die bedreven wordt door vrouwen die uit afgelegen streken naar de stad getrokken zijn, of uit landen als Tibet en Bangladesh gevlucht zijn, bestaat er een vorm van prostitutie, die berust op traditie: een van oudsher bestaand, traditioneel, door de samenleving gesanktioneerd systeem, waarbij vrouwen zich “ten dienste stellen” van mannen. Het gaat daarbij om twee groepen, nl. de Beria-kaste, waarvan de vrouwen al sinds mensenheugenis prostitutie als beroep uitoefenen, en de Devadasis. Op de vroegere en huidige situatie van de tweede groep zullen we hier wat dieper ingaan.

Kerala
Is de kleinschalige visserij wel zo mooi?
In Kerala zijn alweer vier maanden lang duizenden mannen, vrouwen en kinderen die van de visserij leven, in aktie tegen een verdere aantasting van hun werkomstandigheden. De oorzaak van hun verslechterde situatie wijten ze aan de vismethoden, voornamelijk door gemechaniseerde trawlers, die het visbestand in de kustwateren zou doen verminderen. Ook al zijn er sinds 1980 door de overheid geen nieuwe cijfers gepubliceerd, uit angst de akties nieuwe voedingsbodem te geven, de kleine vissers zijn er van overtuigd dat de vangsten gelijkmatig achteruit gaan. Ze eisen daarom bescherming van hun visgronden dicht bij de kust (tot 5 km), verbod op milieu-onvriendelijke vistechnieken en meer regulering van de visserij door de overheid.
Hiermee hopen ze de verslechteringen in hun beroepsaktiviteiten tegen te kunnen gaan. In dit artikel wordt de vrees uitgesproken dat zij zich hierbij baseren op een nogal geïdealiseerd beeld van de kleinschalige visserij. Uit recente studies blijkt steeds duidelijker dat een kleine elite die de macht in handen heeft, door gebruik te maken van aangepaste technologie eveneens een grote bedreiging vormt voor de werkgelegenheid van de honderdduizenden die van de visserij afhankelijk zijn.

Ondervoeding
Vrouwen en kinderen het slachtoffer
Terwijl voedingsdeskundigen elkaar in de haren vliegen over de vraag hoe je ondervoeding moet definiëren en of er in India überhaupt sprake van ondervoeding is, liegen de cijfers er niet om: 46% van alle doden in India zijn kinderen beneden de 5 jaar, terwijl ze maar 15% van de bevolking vormen. In de meeste gevallen is hun doodsoorzaak te herleiden tot ondervoeding. Niet alleen van henzelf overigens, maar ook van hun moeder, omdat ondervoede moeders kinderen ter wereld brengen die veel te licht zijn en daardoor onvoldoende weerstand tegen ziektes hebben. Deze moeders kunnen ook onvoldoende borstvoeding geven en hebben een verhoogd risiko te overlijden voor of na de bevalling. De voedingssituatie van vrouwen bepaalt de gezondheidssituatie van de komende generaties, aldus de bekende voedseldeskundige C. Gopalan van de Nutrition Foundation of India. Hij spreekt van een ‘nutritional insult’ tegen vrouwen die zich vanaf de geboorte uit in systematische diskriminatie bij de verdeling van voedsel.

Jongeren en fascisme: de RSS
Ongeveer 500 geüniformeerde jongeren – vaak kinderen van twaalf, dertien jaar – marcheren door de hoofdstraat van Alleppey, een stadje in Kerala. Met hun zwarte laarzen, zware riemen en wapenstok, boezemen ze ontzag en angst in. Het zijn vrijwilligers van de Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS), een extreem rechtse hindoe-organisatie. Een paar dagen later fietsen ze uren kris kras door de smalle straten van de moslem-wijk in een lange, oneindige rij. Na een paar weken gebeurt wat iedereen al vreesde: er breken ‘godsdienstrellen’ uit tussen hindoe’s en moslems die zich snel naar andere steden verspreiden. In Trivandrum worden winkels van moslems verbrand en er vallen doden.

Bhopal
Testgrond voor multinationale ondernemingen?
Volgens de officiële gegevens heeft de giframp in Bhopal aan 2500 mensen het leven gekost. Volgens de meeste onafhankelijke waarnemers ligt het dodental tussen de 5000 en de 10000 en zijn bij minstens 20000 mensen vitale lichaamsorganen ernstig aangetast. De meest schrijnende taferelen hebben we op de beeldbuis kunnen volgen. De blijvende implikaties voor de overlevenden hebben zich aan de kamera’s onttrokken.

EEG betrokken bij agressieve verkoop van babyvoeding in India
‘Harde verkoopmethoden en publiciteit maken ons slachtoffers van gewoonten die verkwistend zijn en ongezond’.
Dit waren de woorden van Indira Gandhi uitgesproken tijdens een vergadering van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO, in Genève in mei 1981.
Met overweldigende meerderheid, 118 stemmen voor en één stem (VS) tegen, aanvaardde de WHO de internationale kode voor marketing en verkoop van vervangingsmiddelen voor borstvoeding. In deze kode werd de kommerciële verkoop van babyvoeding in de Derde Wereld aan strenge voorwaarden gebonden. Het ging hier om minimum richtlijnen die tot stand waren gekomen na overleg tussen regeringen, bedrijfsleven en partikuliere organisaties. Een jaar later hadden slechts 20 van de 155 lidstaten van de gezondheidsorganisatie enige aandacht besteed aan kontrole op marketing en verkoop van babyvoeding.

4000 jaar Indiase gezondheidszorg
Traditionele geneeskunde op dood spoor?
De ontdekking in 1897 van manuscripten in Centraal-Azië en de bewerking ervan door Hoernle, bevestigde dat de geneeskunde India’s oudste wetenschap is. De Indiase geneeskunde ontwikkelde zich vanuit een magisch-religieus tot een materialistisch perspektief wat betreft de oorzaken van de ziekten. De materialistische zienswijze van artsen bracht hen in konflikt met de religieuze kasten, een nog steeds bestaand fenomeen in India.

Het Engels in India en het Indiaas Engels
Een van de belangrijkste gevolgen van het Brits gezag in India was de integratie van het subkontinent. Die integratie werd vooral bevorderd door de nieuwe technologie, de verbetering van de kommunikatiemiddelen in het hele land en de verspreiding van westers onderwijs. De introduktie van het Engels als de voertaal in het hoger onderwijs en het bestuur leidde ertoe dat een verwesterde elite met een Engelse opleiding ontstond. Deze elite heeft een zeer belangrijke rol gespeeld in de onafhankelijkheidsbeweging. Dit verklaart waarom de Engelse taal het einde van het Britse bestuur overleefd heeft en nu als het ware de schakel tussen Brits-Indië en het onafhankelijke India vormt.
In het navolgende artikel komen achtereenvolgens aan de orde: historische en sociale aspekten van het Engels in India, de specifieke eigenschappen van de taal zoals die in India gesproken wordt, en tenslotte het belang van het Engels voor de literatuur van het subkontinent.

Gandhi
Geromantiseerde werkelijkheid
Op 10 maart is in Nederland de ruim drie uur durende film Gandhi van Richard Attenborough in première gegaan, welke Mahatma Gandhi en de onafhankelijkheidsstrijd van India wil belichten. Dankzij de uitgebreide voorpubliciteit zal, zoals een inleider het tijdens een speciale voorvertoning in het Koninklijk Instituut van de Tropen uitdrukte, half Nederland de film gaan zien. Een waarschijnlijk wat optimistische schatting van het percentage landgenoten dat sowieso geneigd is een bioskoop binnen te stappen. Afgezien daarvan is het de vraag of de film wel zo’n publiekstrekker zal zijn en, wat belangrijker is, of het nu echt zo’n bijzondere film is. Na alle opgeklopte publiciteit kan het geen kwaad eens wat kritischer geluiden te laten horen.