India Actief 34 - december 2018

Welkom bij de laatste nieuwsbrief van Landelijke India Werkgroep

Nieuw rapport LIW over aanpak kinderarbeid en te lage lonen door zaadbedrijven
In november bracht de Landelijke India Werkgroep, samen met Stop Kinderarbeid, een nieuw voortgangsrapport uit over arbeidsomstandigheden in de Indiase zaadsector. Het rapport Remedies for Indian seed workers in sight? is een vervolg op twee eerdere rapporten uit 2015, Cotton’s Forgotten Children en Soiled Seeds, over de vele honderdduizenden kinderen die werken in de katoenzaadteelt en bij de productie van groentezaden in India.
Het nieuwe rapport betreft een analyse van wat 14 internationale en Indiase zaadbedrijven hebben gedaan om kinderarbeid uit te bannen en aan het niet uitbetalen van minimumlonen. Veel zaadbedrijven hadden in reactie op de rapporten uit 2015 publiekelijk beloofd om iets aan deze problemen te doen. Het rapport laat zien dat zaadbedrijven, ondanks vooruitgang bij de bestrijding van kinderarbeid, het probleem nog steeds niet voldoende hebben aangepakt. Daarnaast hebben de bedrijven onvoldoende maatregelen genomen om minimumlonen te garanderen. Met name de lonen van vrouwen blijven achter. De openheid van bedrijven om informatie te geven ziet LIW wel als positieve ontwikkeling.
Veel bedrijven zijn zich zeer bewust van het risico van kinderarbeid in hun productieketen, maar komen vaak met te lage percentages kinderen die daar werkzaam zijn. Recent onderzoek in opdracht van de Raad voor Ethiek van het Noorse pensioenfonds voor de overheid geeft aan dat er nog veel kinderen in de zadenvelden werken. Wil het probleem inzichtelijk worden, dan moeten bedrijven volgens het rapport o.a. de lokale gemeenschap inschakelen om ook de meer verborgen kinderarbeid en de oorzaken daarvan aan te pakken.
Slechts weinig bedrijven erkennen het probleem van lonen onder het wettelijk minimum. Bedrijven moeten er volgens het rapport voor zorgen dat inkoopprijzen zodanig worden berekend dat ze minimumlonen aan de arbeiders kunnen betalen. Bedrijven zouden samen met hun leveranciers een actieplan voor een leefbaar loon voor alle arbeiders moeten opstellen.
Ook naar aanleiding van dit LIW-rapport zijn – op 27 november – Kamervragen gesteld, door kamerlid Voordewind (ChristenUnie) aan de Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. Gevraagd werd o.a. naar de toezeggingen gedaan door de vorige Minister naar aanleiding van de rapporten uit 2015 en waarom er nog niet is of wordt gewerkt aan een ‘convenant tussen zadensector en direct betrokkenen’. En of de Nederlandse overheid bereid is Indiase organisaties en nieuwe initiatieven te steunen voor de aanpak van kinderarbeid en de realisatie van een leefbaar loon in deze sector? De Minister heeft de vragen nog niet kunnen beantwoorden.

Nog steeds problemen in de Zuid-Indiase textielindustrie
Samen met SOMO en het Britse HomeWorkers Worldwide bracht LIW in juni het rapport Case Closed, Problems Persist naar buiten. In het rapport werd het functioneren onderzocht van Social Accountability International (SAI), een organisatie voor sociale certificering voor fabrieken en organisaties, en het Ethical Trading Initiative (ETI), een alliantie van bedrijven, vakbonden en NGO’s die werken aan het verbeteren van het leven van werknemers. In het rapport werd gekeken naar hoe concrete klachten over de zeer slechte arbeidsomstandigheden van meisjes en jonge vrouwen in de textiel- en kledingindustrie in Zuid-India door beide organisaties werden behandeld, en of hun klachtensystemen voldoen aan de normen van de UN Guiding Principles for Business and Human Rights. De organisaties bleken hun belofte om die klachten effectief aan te pakken niet te kunnen nakomen. LIW, HWW en SOMO kwamen met de aanbeveling aan ETI en SAI om dringend hun procedures te verbeteren waar het gaat om toegankelijkheid, legitimiteit, voorspelbaarheid, billijkheid, transparantie en rechtencompabiliteit om de schending van arbeidsrechten aan te pakken. De klachtenprocedures van beide organisaties werden geactiveerd als reactie op ernstige arbeidsrechtenschendingen, waaronder vormen van gedwongen en gebonden arbeid, beperkte bewegingsvrijheid en de ergste vormen van kinderarbeid.
Het bieden van een eerlijke, concrete en duurzame remedie voor alle getroffen werknemers zou de hoogste prioriteit moeten hebben voor elk klachtenmechanisme. SOMO, LIW en HWW betogen dat de meest kwetsbare werknemers, met name meisjes en jonge vrouwen uit de Dalit-gemeenschappen in Zuid-India die weinig toegang hebben tot (rechts)hulp, de meeste steun verdienen. De lange en uitputtende manier waarop klachten werden behandeld door zowel ETI als SAI leidde echter niet tot een tastbare verandering voor deze meisjes en jonge vrouwen.
Het rapport kreeg o.a. aandacht via berichten van persbureau Reuters. Naar aanleiding van het rapport is een dialoog tot stand gekomen met ETI en lokale organisaties in Zuid-India.

Kinderarbeidvrije zones in natuursteengebieden India
De Landelijke India Werkgroep werkt samen met lokale Indiase organisaties en natuursteenbedrijven uit Europa aan kinderarbeidvrije zones in twee deelstaten van India: Rajasthan en Andhra Pradesh. Arte, een steenverwerkingsbedrijf uit Helmond, werkt sinds september 2017 samen met haar leverancier in India en MV Foundation aan het verbeteren van de arbeidsomstandigheden in de granietgroeven in Ballikurava en probeert daarnaast alle kinderen in het gebied rondom de groeven op school te krijgen. De natuursteenbedrijven Beltrami en London Stone werken sinds eind 2014 samen met kinderrechtenorganisatie Manjari in Budhpura aan het verbeteren van de werkomstandigheden in het gebied waar kasseien worden gehakt en waar zij proberen kinderen uit het werk te halen en op school te krijgen. In beide zogeheten kinderarbeidvrije zones is sinds de start van het project veel veranderd. In Budhpura gaan honderden kinderen nu naar school, er wordt gewerkt aan de kwaliteit van het onderwijs en het aantal leraren is toegenomen. Ook zie je verbeteringen in de verschillende werkplaatsen. Zo zijn er in één werkplaats inmiddels een crèche voor de allerkleinsten, schoon drinkwater en sanitaire voorzieningen. De bedoeling is dat anderen het goede voorbeeld volgen. Daarnaast krijgen meer dan 300 mannelijke én vrouwelijke arbeiders die in de zandsteenmijnen en werkplaatsen waar kasseien worden gehakt gezondheids- en veiligheidstraining. Veel arbeiders lopen het risico om silicose te krijgen, en met de trainingen wordt geprobeerd om dit zoveel mogelijk te voorkomen.
In het gebied waar Arte actief is, Ballikurava, zijn inmiddels 36 kinderen aangemeld op school, zijn er lokale mensen gemobiliseerd om mee te werken aan de bewustwording van ouders om hun kinderen naar school te brengen, is er een aantal lokale ambtenaren geïnteresseerd in het project en wordt hard gewerkt aan het probleem van kindhuwelijken. Volgende stap is om alle groeve-eigenaren uit het gebied training te geven over onder andere veiligheid en gezondheid.

Einde Landelijke India Werkgroep….
De Landelijke India Werkgroep houdt na ruim 40 jaar op te bestaan…. Althans, onder deze naam. Omdat we ons al vele jaren bezighouden met kwesties die de grens van India overschrijden, zoals kinderarbeid, kastenlozen en arbeidsomstandigheden in de textielindustrie, verbreden we ons aandachtsgebied naar Zuid-Azië. India zal wel een land met grote focus blijven.
Onder een – binnenkort bekend te maken – nieuwe naam zullen we de verdediging van mensenrechten in Zuid-Azië blijven ondersteunen en versterken, samen met lokale organisaties.
De naamsverandering gaat samenvallen met een adresverandering. Een andere bestemming voor het huidige pand noodzaakt ons per 1 februari 2019 te verhuizen naar de Korte Elisabethstraat 11-13, ook in het centrum van Utrecht….

Korte geschiedenis Landelijke India Werkgroep

De naamsverandering is een mooie aanleiding om eens terug te kijken. De directe aanleiding tot de oprichting van de Landelijke India Werkgroep in 1976 was de door de toenmalige premier Indira Gandhi afgekondigde Noodtoestand, waarbij tal van burger-rechten werden opgeschort. In Nederland heerste destijds een positief beeld over deze Noodtoestand, en dat die nodig was om het land op orde te brengen. Enkele Indiakenners en sympathisanten besluiten dat India echt een issue was geworden. Het groepje stelt zich ten doel betere informatie aan het Nederlandse publiek te verstrekken over de sociaal-politieke situatie in India. De net opgerichte LIW protesteert tegen de beperking van mensenrechten.
Aanvankelijk houdt men zich uitsluitend bezig met het schrijven van een documentatiemap over India, voor Novib. In de zomer van 1978 verschijnt het eerste proefnummer van de India Nieuwsbrief. Een jaar later gaat het twee-maandelijkse tijdschrift officieel van start.
In 1979 worden statuten voor LIW opgesteld, en in 1980 richten diverse regionale India-werkgroepen met een klein vrijwilligerssecretariaat in Utrecht samen officieel de Vereniging Landelijke India Werkgroep op, met subsidie van de NCO (later: Nationale Commissie voor Internationale Samenwerking en Duurzame Ontwikkeling, NCDO). In 1980 wordt ook de eerste betaalde medewerker aangesteld.

Dit betekent een sterke impuls voor de activiteiten op landelijk niveau. Bewustmaking van de Nederlandse bevolking en het verstrekken van informatie wordt gedaan door middel van de India Nieuwsbrief (na 1990 India Nu), via elkaar in snel tempo opvolgende brochures en de jaarlijkse landelijke India-groependag. Naast voorlichting beginnen de lobby-activiteiten, met als eerste succes in 1981 de actie tegen de levering van garnalentrawlers als ontwikkelingshulp. Die trawlers, bestemd voor de diepzee, zouden in de overbeviste kustwateren vissen en daarmee traditionele vissers brodeloos maken. LIW wordt landelijk bekend door het succes van deze visserijactie. Lokale- en themagroepen zetten een groot aantal voorlichtingsactiviteiten en acties op, onder andere rond kunstmestleveranties als ontwikkelingshulp, mensenrechten, invloed van de farmaceutische industrie, de giframp in Bhopal en zuivelhulp (‘Operatie Vloed’). Mede door deze acties en manifestaties blijkt er een flinke belangstelling voor India te bestaan onder de Nederlandse bevolking. De vereniging maakt een snelle groei door.

In het begin van de jaren negentig wordt LIW actief lid van de net opgerichte Schone Kleren Campagne, die zich inzet voor de rechten van veelal vrouwelijke werknemers in de kledingindustrie. Vanaf medio jaren negentig ligt de focus van LIW-campagnes vooral op kastendiscriminatie (binnen het Dalit Netwerk Nederland en als lid van IDSN), kinderarbeid (als lid van de Stop Kinderarbeid coalitie) en maatschappelijk verantwoord ondernemen (met name arbeidsrechten). Hierbij wordt nauw samengewerkt met een aantal Indiase NGO’s. Dit werk resulteert de afgelopen jaren in diverse rapporten over de (misstanden in de) Indiase textielindustrie, waar veelal Dalit-kinderen (vooral meisjes) in een vorm van gebonden arbeid moeten werken, als tijdelijke arbeidskracht zonder enige arbeidsrechten (zoals vakbondsvorming). Er wordt ook bekeken hoe handel en hulp daarop van invloed waren en welke veranderingen nodig zijn. Dat heeft geresulteerd in activiteiten en campagnes gericht op bedrijven en politieke beleidsmakers.
De bemoeienis met ontwikkelingshulp wordt gaandeweg minder belangrijk. LIW richt zich vooral op politieke en sociaal-economische onderwerpen die Indiase organisaties zélf aankaarten, zoals kinderarbeid. Bijvoorbeeld in de tapijtindustrie, een sector waarin kinderarbeid wel teruggedrongen is, maar zeker nog voorkomt.

Sinds 2003 – LIW is in dat jaar een stichting geworden – is er aandacht voor de katoen- en (later) de zadensector. Meer dan een half miljoen vooral Dalit-kinderen werken voor Indiase en multinationale zaadbedrijven. Ook dit resulteert in diverse rapporten.
Sinds 2005 doet LIW onderzoek naar omstandigheden in natuursteengroeven, daarbij lokale groepen en bedrijven betrekkend. Ook dit werk heeft een viertal rapporten opgeleverd, zoals The Dark Sites of Granite in 2017.

Andere sectoren die de LIW onderzocht zijn de leer- en schoenenindustrie en de productie van voetballen.

LIW heeft vanaf 1997 het initiatief genomen om samen met andere NGO’s aandacht te vragen voor MVO in Nederland. LIW is samen met Amnesty auteur van een politieke visie op MVO (“Profijt van Principes”) en instrumenteel bij het opzetten van een MVO-platform en de ontwikkeling van het “MVO Referentiekader” dat aangeeft wat de internationale kaders voor MVO zouden moeten zijn.
LIW geeft suggesties voor handelsmissies en vraagt bij bezoeken van ministers aan India aandacht voor mensenrechten. Meerdere malen zijn vragen gesteld in de Tweede Kamer en in het Europees Parlement naar aanleiding van onderzoek en rapporten van LIW. Bedrijven hebben naar aanleiding van de rapporten maatregelen genomen om kinderarbeid en slechte arbeidsomstandigheden tegen te gaan.
Uiteindelijk is LIW uitgegroeid tot een solide en gedegen organisatie met een wijdverbreid internationaal netwerk. Door deze contacten en de uitgebreide kennis en ervaring kan LIW invloed uitoefenen op het beleid van de Nederlandse overheid, EU en bedrijven.

Steun ons werk!
De Landelijke India Werkgroep zal zich onder een nieuwe naam blijven inzetten tegen schendingen van mensen- en arbeidsrechten in India en andere Zuid-Aziatische landen.
Uw financiële steun is daarbij onontbeerlijk. Wij hopen dat u in de toekomst donateur blijft of dat wordt.
Onze stichting is een door de belasting¬dienst erkend “goed doel” (ANBI). Dat betekent dat uw gift of donatie aftrekbaar is.
De steun van individuele dona-teurs die ons werk een warm hart toedragen is erg belangrijk. Uw bijdrage maakt het voor ons mogelijk nog effectiever Zuid-Aziatische organisaties te ondersteunen bij hun strijd tegen het onrecht in hun regio.

COLOFON

LIW ondersteunt en versterkt vanuit Nederland de verdediging van mensenrechten in Zuid-Azië samen met lokale organisaties.

Landelijke India Werkgroep
Mariaplaats 4^E, 3511 LH Utrecht
vanaf 1 februari 2019:
Korte Elisabethstraat 11-13, 3511 JG Utrecht
tel.: 030-232 13 40
e-mail: info@indianet.nl
website: http://www.indianet.nl
Triodos-bank: NL81 TRIO 0379 3132 00