Werkwijze

Er is niet één enkele aanpak die leidt tot het oplossen van misstanden in de vaak complexe internationale productieketens. De werkwijze van Arisa combineert daarom verschillende activiteiten, en mobiliseert meerdere betrokkenen.

Onderzoek

Arisa onderzoekt in ZuidAzië ketens van producten of grondstoffen voor Nederlandse en Europese bedrijven. In veel van deze productieketens worden ernstige misstanden aangetroffen in de arbeidsomstandigheden: er werken bijvoorbeeld kinderen, minimumlonen worden niet betaald, Dalit werknemers worden gediscrimineerd, of er is sprake van gedwongen arbeid. Discriminatie van vrouwen en minderheden gaat vaak gepaard met veel andere schendingen zoals onderbetaling en ongezond en onveilig werk. Het onderzoek vindt plaats in nauwe samenwerking met partnerorganisaties in onder meer India, Bangladesh en Pakistan. De onderzoeksresultaten worden publiek beschikbaar en daarnaast actief onder de aandacht gebracht bij de betrokken bedrijven, de overheid en de politiek.

Arisa doet aanbevelingen voor het aanpakken van de aangetroffen misstanden. Als bedrijven daartoe bereid zijn, is het onderzoek in sommige gevallen het startpunt voor verdere dialoog of zelfs samenwerking die tot verbetering van de arbeidsomstandigheden leidt.  

vegetable seeds sector

Bedrijven

Bedrijven dragen verantwoordelijkheid om mensenrechten te respecteren. Bij hun bedrijfsvoering moeten ze (risico’s op) schendingen opsporen, voorkómen en herstel bieden als schendingen toch hebben plaatsgevonden. Dit geldt voor het eigen bedrijf en directe zakenrelaties maar ook voor de hele productieketen waarin ze actief zijn. Deze verantwoordelijkheid is internationaal vastgelegd in richtlijnen van zowel de VN als de OESO.  

Arisa spreekt bedrijven op verschillende manieren aan op de verantwoordelijkheid om mensenrechten te respecteren. Arisa is voor bedrijven:  

  • Informatiebron
    Het onderzoek van Arisa naar productieketens in Zuid-Azië geeft bedrijven inzicht in de arbeidsomstandigheden in specifieke productieketens en sectoren, de ernst van eventuele misstanden en de effectiviteit van inspanningen die deze misstanden moeten tegengaan. Voorafgaand aan publicatie geeft Arisa bedrijven die worden genoemd in een onderzoeksrapport de gelegenheid om bevindingen te verifiëren en te reageren (review).
  • Waakhond
    Arisa spreekt bedrijven aan op de aangetroffen misstanden. Bedrijven kunnen positief worden genoemd wanneer zij misstanden effectief aanpakken. Maar wanneer bij herhaling schendingen zijn geconstateerd en verbetering uitblijft, kan Arisa dit ook breder bekend maken. Soms gebeurt dit via samenwerkingsverbanden en campagnes waaraan Arisa deelneemt.
  • Gesprekspartner
    Arisa staat open voor dialoog met bedrijven die misstanden serieus willen aanpakken. Arisa bevraagt bedrijven over hun productieketen en werkt mee aan de ontwikkeling van tools  voor de aanpak van misstanden. Arisa is geen adviesbureau en heeft slechts beperkt capaciteit. In veel gevallen zal Arisa doorverwijzen naar bijvoorbeeld sector- of multistakeholderinitiatieven.
  • Deelnemer aan MVO-initiatieven
    Arisa werkt in enkele gevallen langdurig samen met bedrijven, vaak in bredere initiatieven waaraan naast bedrijven ook vakbonden, andere maatschappelijke organisaties en de overheid deelnemen. Voor bedrijven kan dergelijke samenwerking behulpzaam zijn in het aanpakken van misstanden in ketens. Arisa let bij haar besluit tot deelname aan een initiatief op de volgende aspecten: het initiatief moet concrete doelen hebben, bedrijven blijven eindverantwoordelijk en zij moeten bereid zijn tot flinke inzet en tot transparantie over de productieketen. Ook deelname van de overheid en een koppeling met overheidsbeleid kan een groot verschil maken. 

Overheid

child labour kinderarbeid natural stone natuursteen

Ook overheden hebben een belangrijke rol in het oplossen van mensenrechtenschendingen in productieketens.  

Veel Zuid-Aziatische productielanden zijn erg afhankelijk van Westerse bedrijven en hebben soms een zwak bestuur. De oplossing kan niet alleen van hen worden verwacht. Arisa is van mening dat overheden van Westerse landen een grote rol moeten spelen in het tegengaan van schendingen. In deze landen zijn de internationaal opererende bedrijven gevestigd, brengen ze hun producten op de markt, zijn ze beursgenoteerd of verwerven ze financiering voor hun activiteiten. Met wetgeving en toezicht moeten overheden deze bedrijven houden aan de internationaal afgesproken verantwoordelijkheden voor het aanpakken van mensenrechtenschendingen in hun productieketens. Daarnaast kunnen overheden in beleid dat het bedrijfsleven ondersteunt en bij eigen overheidsinkoop, eisen stellen aan bedrijven en erop toezien dat zij – ook internationaal – hun maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen. Tot slot kunnen overheden in internationaal beleid en diplomatie meer doen om ervoor te zorgen dat Zuid-Aziatische landen meer doen om mensen- en arbeidsrechten te waarborgen. 

In het aanspreken van overheden werkt Arisa veelal samen in netwerken en coalities.

Samenwerking

Arisa werkt in al haar activiteiten intensief samen met partners, in coalities en (internationale) netwerken.  

In de eerste plaats werkt Arisa samen met organisaties in India, Bangladesh en Pakistan. Arisa doet onderzoek met hen en zij worden gesteund bij hun werk om arbeidsomstandigheden ter plaatse te verbeteren. Zo worden er trainingen georganiseerd en wordt samengewerkt bij het opzetten van klachtenmechanismen. Arisa stimuleert dialoog over misstanden en risico’s in productieketens tussen bedrijven en maatschappelijke organisaties en vakbonden.  

Ook de noodzakelijke veranderingen bij bedrijven en in overheidsbeleid komen sneller tot stand door bundeling van krachten.