Nederlandse natuursteenbedrijven willen zich inzetten voor verbetering
Persbericht LIW
28 december 2005
De winning van de zandsteen die Nederland importeert uit de Indiase deelstaat Rajasthan gaat gepaard met mensonwaardige arbeidsomstandigheden en ernstige milieuschade.
Dat blijkt uit het vandaag door de Landelijke India Werkgroep (LIW) gepubliceerde rapport Budhpura ‘Ground Zero’ – Sandstone quarrying in India. In het rapport wordt een indringend beeld geschetst van de situatie in Budhpura, een dorp in het Bundi district van de Indiase deelstaat Rajasthan.
Steengroeven zoals die in Budhpura leveren voor de Indiase markt, maar ook voor de export. Nederland importeerde in 2003-2004 werd ter waarde van $2,35 miljoen zandsteen uit Rajasthan. De binnenstad van de Nederlandse gemeente Kampen is bijvoorbeeld deels geplaveid met zandsteen uit Budhpura. Zandsteen wordt ook gebruikt voor vloeren, tegels, decoratieve stenen in tuinen etc. Samen met Natuur en Milieu dringt de LIW er bij de Nederlandse natuursteenbedrijven en de overheid op aan om een actieve rol te spelen bij het oplossen van de problemen in de natuursteenketen. Niet stoppen met de import dus, dat leidt alleen tot grotere problemen. Brancheorganisaties als VNNI en ABN en een aantal grote natuursteenbedrijven onderkennen de problematiek en hebben te kennen gegeven zich voor verbetering te willen inzetten. De Nederlandse overheid heeft besloten voor 2010 al haar producten, waaronder dus ook natuursteen, duurzaam in te kopen.
Kinderarbeid en rechteloze arbeiders
De zeer slechte arbeidsomstandigheden en milieuproblemen in Budhpura gelden voor duizenden steengroeven in Rajasthan waar in totaal zeker een half miljoen mensen werkzaam is. In het Bundi district werken naar schatting 100.000 mensen in steengroeven, waarvan 15.000-20.000 kinderen. Winning en verwerking van natuursteen behoren tot de omvangrijke ‘informele economie’ waar weinig rechten gelden. Arbeidscontracten zijn onbekend. ‘Gebonden arbeid’ komt veel voor: mensen steken zich bij hun werkgever in de schulden voor onder meer medische kosten, een bruidschat en het betalen van hun alcoholverslaving. Zij betalen die schulden hun leven lang niet meer af. Bij arbeidsongeschiktheid of overlijden van de ouders nemen de kinderen de schuld over.
Milieuschade en dodelijke beroepsziektes
Door de uitbreiding van steengroeven is de hoeveelheid geïrrigeerde grond de afgelopen jaren bijna gehalveerd. Kleine grondbezitters staan onder grote druk hun grond te verkopen. Het stof uit de steengroeven brengt mensen en milieu schade grote toe: de landbouwproductie is fors afgenomen en dodelijke ziekten als tuberculose en silicose komen veel voor. Steengroevenwerkers verdienen ca. $1-$3 per dag voor zwaar, vies en gevaarlijk werk. Illegale mijnbouw is wijdverbreid: duizenden steengroeven worden zonder vergunning geëxploiteerd. Aan wet- en regelgeving voor de bescherming van mens en milieu ontbreekt het niet. De handhaving door de overheid is echter zeer gebrekkig en corruptie is wijdverbreid. Bedrijven, ook Nederlandse, profiteren hier van.
